Việc khai thác đá gây nhiều vết nham nhở trên núi Phước Tường. Ảnh: Ngọc Phó

Đặt chân lên triền núi Phước Tường, chúng tôi được chứng kiến cả một khu vực rộng hàng chục ha nằm sát chân núi kéo dài từ bãi rác Khánh Sơn (phường Hoà Khánh Bắc, quận Liên Chiểu) xuống Hoà Cầm (phường Hoà An, Hoà Phát, quận Cẩm Lệ), là hiện trường khai thác mỏ đá của hàng chục doanh nghiệp như: Cty Phú Mỹ Hoà, Cty Nho Chiến,  Cty Xây dựng 532, Cty Đầu tư xây dựng Vạn Tường, Xí nghiệp 309, 128…

Các xe tải liên tục lấy đá từ các bãi trong mỏ, rồi bất chấp tải trọng vận chuyển đưa về xưởng nằm cạnh khu dân cư Phước Lý của Cty Cổ phần Đầu tư  Đà Nẵng - Miền Trung để chế biến thành các loại đá 4x6, 1x2…; nên từ đường sá đến khu vực sản xuất luôn ầm ầm tiếng động cơ, máy móc và bụi khói bay mịt mù…

Theo thống kê, trên địa bàn TP Đà Nẵng có hơn 60 doanh nghiệp khai thác khoáng sản, nhưng riêng khai thác đá tập trung nhiều nhất dưới chân núi Phước Tường. Chính vì vậy mà sườn núi bị khoét, tạo thành vệt nham nhở màu vàng úa kéo dài vài km. Mỗi mỏ đá lại tạo nhiều hố sâu hoẳm, lấy đi hàng chục nghìn m3 đá vận chuyển ra bên ngoài.

                                                 

                                             Các xưởng chế biến đá thường xuyên gây ô nhiễm môi trường. Ảnh: Ngọc Phó

Trước đây, tình trạng các mỏ khai thác đá dùng phương pháp nổ mìn đã gây rạn nứt nhà dân, ô nhiễm môi trường, phát sinh khiếu kiện gay gắt nên năm 2014, UBND TP tổ chức kiểm tra và quyết định chấm dứt hiệu lực, thu hồi giấy phép của 24 trường hợp do không chấp hành đúng quy định, không lập thủ tục gia hạn giấy phép; không chịu hoàn thổ khi khai thác xong…. Hiện nay, số giấy phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường được cấp đang còn hiệu lực là 43, ngoài ra còn 1 giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp.

Trong năm 2015, Đà Nẵng dừng hoạt động khai thác, đóng cửa 7 mỏ đá, trong đó khu vực núi Phước Tường có: Mỏ đá Hòa Phát của Cty Cổ phần đá xây dựng Hòa Phát. Mỏ đá Phước Tường của Xí nghiệp Vật liệu giao thông Đà Nẵng. Mỏ đá Phước Lý của Cty TNHH Nho Chiến và đến năm 2020, sẽ tiếp tục đóng cửa 10 mỏ đá khác.

Để tăng cường công tác quản lý Nhà nước về khoáng sản, theo kế hoạch thanh tra năm 2016 của Thanh tra TP được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt, sẽ tập trung thanh tra việc thực hiện chính sách pháp luật về khai thác tài nguyên, khoáng sản và các chính sách pháp luật khác của 6 mỏ đá trên địa bàn quận Liên Chiểu và 2 mỏ đá thuộc quận Cẩm Lệ, gồm: Mỏ đá Đà Sơn A, Đà Sơn B, Đà Sơn II, mỏ Hố Chuối, Phước Lý; mỏ Phước Tường… 

Ngoài ra, Chủ tịch UBND TP còn giao thanh tra 18 mỏ đá, đất trên địa bàn huyện Hoà Vang như: Mỏ đá xây dựng của Xí nghiệp Bê tông nhựa và khai thác đá xây dựng. Mỏ đá của Cty Cổ phần Vật liệu xây dưng 323. Mỏ đá của DNTN Đỗ Hữu Minh… Phạm vi thanh tra các mỏ từ khi bắt đầu khai thác đến nay. 

Đà Nẵng có tốc dộ xây dựng đô thị nhanh, với nhiều công trình, dự án lớn được triển khai nhiều nơi, đồng thời trên địa bàn TP hiện có một số dự án lớn đang thi công như: Đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, dự án đường vành đai phía Tây Nam… ; các mỏ đá, đất, cát cũng ồ ạt khai thác để cung ứng cho các nhà thầu thi công và tất yếu ảnh hưởng lớn đến đời sống, sinh hoạt của người dân.

Chính vì vậy, các cơ quan chức năng cần tăng cường công tác kiểm tra thường xuyên tại các mỏ đất, đá nhằm hạn chế tình trạng khai thác bừa bãi, vận chuyển quá tải, và gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Đồng thời, phải tiến hành đóng cửa các mỏ đá đã hết hạn khai thác, cũng như cố tình vi phạm Luật Khoáng sản.

                                                                                                    Ngọc Phó