Thầy A Tu đang khám bệnh cho bà con

Nhà thầy Sùng A Tu ở xa lắm, nằm trên lưng chừng núi cao. Từ TP. Cao Bằng đi 120 km đến thị trấn Bảo Lạc, rồi phải vượt rừng hơn 25 km mới đến bản Nà Tao, xã Cô Ba, huyện Bảo Lạc.  

Như bao thanh niên ở miền sơn cước này quanh năm lên nương, vào rừng giúp gia đình kiếm cái ăn, tôi chỉ học để biết đọc, biết viết. Đàn ông người Mông thường bắt vợ từ tuổi 15, nhưng tôi 18 tuổi mới thành con rể.

Bố vợ là thầy lang có tiếng, thấy A Tu chăm chỉ, trung thực đã truyền cho những bài thuốc quý, độc đáo của đại ngàn.

Sau mấy năm rong ruổi cùng ông cụ đi hái thuốc trên các đỉnh núi cao, A Tu đã thuộc trên 500 loại cây thuốc quý từ chữa cảm sốt, dạ dày, trĩ, đến xơ gan...

Nhớ hồi xã nổi lên dịch sốt rét, đồng bào nghèo không có tiền mua thuốc tây, không có tiền đi bệnh viện nên tìm đến ông A Tu. Như có phép màu, thuốc uống chỉ chục ngày là khỏi bệnh, nhiều người lại đi lên nương, đi rừng. Vậy là tiếng lành đồn xa.

Không chỉ trị những bệnh thông thường, tôi còn tìm những già làng biết nhiều bài thuốc quý quý để sưu tầm, học hỏi và ghi chép lại chữa các bệnh phức tạp như gãy xương, dập cơ, chấn thương sọ não... để sưu tầm, áp  dụng cứu dân làng.

Anh Nông Vĩnh Long ở thị trấn Pác Mầu, huyện Bảo Lâm, bị cướp đánh vỡ đầu, đi bệnh viện ở Hà Giang mổ nhưng vẫn không nói được, đến ông A Tu lấy thuốc, chục hôm sau đã nói được. Cháu Trần Quang Công ở khu 10, thị trấn Bảo Lạc bị chấn thương sọ não, đi chữa tận bệnh viện Trung ương 1 tháng về vẫn nằm một chỗ, dùng thuốc của thầy A Tu 3 ngày đã bập bẹ nói, chỉ một thời gian sau đã cắp sách đi học lại. Hơn chục năm qua, rất nhiều trường hợp bị thương nặng được tôi trị khỏi.

Năm 1995, nhà A Tu bị hỏa hoạn, cháy hết tất cả tài sản, vật dụng. Ông chẳng tiếc gì ngoài quyển sổ bao năm tỉ mẩn ghi chép những bài thuốc bố vợ dạy cho. Vậy là sau đó, ông A Tu phải mất rất nhiều công sức, nhớ lại và ghi chép những bài thuốc vào một quyển sổ khác. Cũng may nhờ trí nhớ tốt, nên ông vẫn nhớ được khá nhiều bài, nhất là những bài thuốc độc đáo. Ông cũng cất công đi tìm những già làng người Mông biết nhiều bài thuốc quý để sưu tầm, học hỏi và ghi chép lại.

Ở vào cái tuổi 50, sau nhiều năm làm thầy chữa bệnh cho bản làng, rồi trở nên nổi tiếng, vậy mà nhà ông A Tu vẫn thuộc diện hộ nghèo. Tuy học được nghề, biết cây thuốc chữa bệnh nhưng ông không đòi tiền người bệnh bao giờ. Những người trọng bệnh khi chữa khỏi, ông A Tu chỉ bảo họ đem một con gà, chai rượu cúng tạ ơn thần núi cho cây thuốc, còn lại đa phần bệnh nhân cảm ơn tùy tâm có thể là ít tiền, nhưng cũng có khi chỉ là vài cân ngô, dăm cân gạo hoặc chai rượu men lá... Chẳng thế mà không ít người sau khi được chữa khỏi bệnh đã xin nhận tôi làm người nhà. 

Cũng đã có vài người ở xuôi tìm đến mời cộng tác làm ăn với lời hứa sẽ giúp gia đình nhanh chóng giàu có nhưng A tu không đồng ý. Nhiều người nghèo đến nhà, ông A Tu còn cho cả gạo để nấu cơm ăn. A Tu bảo: Ở đây người dân nghèo lắm, làm quần quật còn không đủ ăn. Nếu mình thu tiền, họ lấy đâu ra mà chữa bệnh… Ông A Tu bảo chữa cho nhiều người khỏi bệnh, mình có thêm anh em, càng đông vui, càng có phúc.

Ông cũng bảo rằng, ông muốn thế hệ các con mình sau này nếu nối nghề cha cũng luôn ghi sâu tâm niệm “phải làm phúc hơn là làm giàu...”. Sùng A Tu hiện là hội viên Hội Đông y Việt Nam .

Cao Phi Sơn