Chủ tịch nước đánh trống khai giảng năm học mới 2016-2017 tại Trường THPT Chuyên Hà Nội- Amsterdam. Ảnh Thuần Thư/cand.com.vn

Điều rất đỗi thân quen mà luôn luôn mới lạ, đó là tiếng trống trường ngày khai giảng. Tiếng trống làm xao động hàng chục triệu con tim học sinh và thầy cô giáo. Ngay cả những người trưởng thành và những người lớn tuổi khi đi ngang qua khu vực khai trường, được nghe tiếng trống tự nhiên trong mình cũng cảm thấy bồi hồi, một quá khứ trẻ trung được sống lại. Tiếng trống ngày khai trường có điều gì đó thật thiêng liêng.

Năm nay có 20,5 triệu học sinh cả nước đến trường vào năm học mới, trong đó, Thủ đô Hà Nội có tới 1,7 triệu học sinh. Sáng 5/9, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đến dự lễ khai giảng tại Trường THPT Chuyên Hà Nội - Amsterdam. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh trống khai giảng năm học mới tại Trường PTCS Nguyễn Đình Chiểu (Hà Nội). Hàng chục vạn học sinh 4 tỉnh miền Trung ảnh hưởng thảm họa môi trường cũng tưng bừng trong ngày khai giảng. Nhưng, cũng không ít học sinh chưa đến trường vào cái ngày đầu tiên đáng nhớ này bởi nhiều lý do khác nhau, trong đó có những khó khăn về kinh tế của gia đình các em. Để cùng chắp cánh cho giấc mơ tới trường của những học sinh miền Trung, Quỹ Tấm lòng Vàng đang tích cực hoạt động để giúp các em được đến trường như các bạn bè khác.

Năm học mới nhưng vẫn còn nỗi lo cũ. Trước ngày hội khai trường, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức buổi họp báo để được nghe các phóng viên nói thẳng nói thật, đó là sự băn khoăn về chất lượng dạy và học; nỗi lo thất nghiệp của hàng triệu kỹ sư, cử nhân, thạc sĩ; quy định về dạy thêm học thêm như thế nào là hợp lý; cách dạy và nội dung sách giáo khoa phải cải cách như thế nào để khi ra trường học sinh có được kiến thức và kỹ năng đáp ứng được công việc mà Việt Nam đang hòa nhập vào kinh tế thế giới ngày càng rộng và sâu?

Điều đáng buồn là dù có tới 5 năm khởi động cải cách giáo dục nhưng cho đến thời điểm này, Bộ GD&ĐT vẫn chưa ban hành được chương trình tổng thể giáo dục phổ thông. Định hướng một chương trình và nhiều bộ sách giáo khoa sẽ như thế nào khi hiện tại giáo viên vẫn còn thói quen sử dụng một bộ sách giáo khoa cùng với sách hướng dẫn giáo viên?

Vẫn có nhiều mâu thuẫn chưa được hóa giải, ví dụ nhiều quan điểm cho rằng: Có nhu cầu học thêm thì phát sinh dịch vụ dạy thêm. Đó là nhu cầu của xã hội. Trong khi các nghề khác được làm thêm để cải thiện đời sống, tại sao nghề giáo lại không được dạy thêm? Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ thừa nhận: Chủ trương của TP HCM là tốt nhưng cách làm thiếu sự linh hoạt và đột ngột. Đối với GD&ĐT, rất nhiều vấn đề cần nhìn nhận đa chiều hơn, nhu cầu thực sự của phụ huynh, điều kiện về thực tiễn của mỗi nhà trường… Từ thừa nhận trên, Bộ trưởng yêu cầu rà soát để sửa Thông tư 17 của Bộ quy định về dạy thêm, học thêm theo hướng thực tế, thiết thực hơn.

Vấn đề tuyển chọn chuyên gia biên soạn chương trình giảng dạy, tổ chức thi tốt nghiệp hay xét tốt nghiệp để giảm bớt các thủ tục rườm rà tốn kém, chỉ tổ chức thật tốt kỳ thi đại học, cao đẳng để tuyển chọn học sinh… đang là những vấn đề nóng mà Bộ GD&ĐT đang quyết tâm đổi mới.

Dẫu còn bộn bề khó khăn, trăn trở… trong hoạt động giáo dục, nhưng năm học mới với khí thế mới của thầy cô giáo và học sinh cả nước đang hứa hẹn một mùa vàng giáo dục.

Thế Lữ