Vẫn còn nhiều bất cập trong quản lý đất đai. Ảnh: Trần Quý

Khuyến nghị này đưa ra các cải cách liên quan đến 4 chủ đề chính: Sử dụng đất nông nghiệp; minh bạch và công bằng trong thu hồi đất và bồi thường; quyền sử dụng đất của các nhóm dễ bị tổn thương; quản lý quy hoạch đất đai.

Tạo nên sự minh bạch và công bằng trong thu hồi đất và bồi thường là ưu tiên quan trọng cho việc sửa đổi Luật Đất đai. Nghiên cứu cho rằng một cơ chế hiệu quả và minh bạch để xác định giá đền bù đất khi bị Nhà nước thu hồi là một ưu tiên hàng đầu.

Nghiên cứu này chỉ ra rằng, Nhà nước cần tiết chế trong việc sử dụng quyền hạn của mình, hạn chế sử dụng thu hồi đất bắt buộc chỉ cho những trường hợp vì lợi ích công cộng, giúp cho người sử dụng đất tin tưởng hơn về các quyền của mình liên quan đến đất đai. Nghiên cứu lưu ý rằng tranh chấp là không thể tránh khỏi và cải thiện cơ chế giải quyết khiếu nại sẽ làm giảm khiếu nại, đẩy nhanh tốc độ thực hiện dự án và thúc đẩy ổn định xã hội.

Thay đổi liên quan đến sử dụng đất nông nghiệp sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất cũng như bảo đảm quyền lợi của người nông dân trong sử dụng đất. Kéo dài thời gian sử dụng đất nông nghiệp sẽ là động lực lớn hơn cho người sử dụng đất để đầu tư và chăm sóc đất đai.

Cuối cùng, hiệu quả đất nông nghiệp sẽ được cải thiện nếu luật pháp cho phép tích lũy ruộng đất lớn hơn và linh hoạt hơn trong sử dụng đất nông nghiệp, đặc biệt khi các mục tiêu an ninh lương thực của Việt Nam về cơ bản đã được đáp ứng.

Sửa đổi Luật Đất đai mang lại cơ hội để tái khẳng định và củng cố quyền sử dụng đất của các nhóm dễ bị tổn thương như phụ nữ, người nghèo và các cộng đồng dân tộc thiểu số. Nghiên cứu kết luận rằng việc phát triển một hệ thống quản lý đất đai linh hoạt và hiệu quả hơn, và cải thiện tính minh bạch và giảm tham nhũng trong quản lý đất đai đều cần thiết để giúp cho hệ thống quản lý đất đai của Việt Nam phù hợp với một quốc gia có thu nhập trung bình.

"Điều quan trọng là sửa đổi Luật Đất đai cần tạo ra một môi trường thuận lợi hơn cho việc quản lý đất đai một cách hiệu quả , công bằng và bền vững hơn về môi trường đối với nguồn tài nguyên đất đai khan hiếm" - bà Victoria Kwakwa, Giám đốc Quốc gia của WB tại Việt Nam nói.

Trần Quý