Tuy nhiên, thực tế hiện nay tuổi thọ người dân của dân số nước ta rất thấp, chỉ đạt 58,2 tuổi và xếp thứ 116/174 quốc gia. Một số chỉ tiêu phản ánh về sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn ở mức thấp: Năm 2005 tỷ suất tử vong mẹ còn ở mức cao tới 80/100.000; tỷ lệ tử vong trẻ em dưới 1 tuổi của cả nước là 17,8 phần nghìn; tỷ lệ suy dinh dưỡng theo cân nặng của trẻ em dưới 5 tuổi còn 20,2%; tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp, còi là 35%; tỷ lệ người tàn tật chiếm gần 6,3% dân số và có tới 1,5% dân số bị thiểu năng thể lực và trí tuệ.

Có một thực trạng đáng buồn, tại nhiều vùng nông thôn, thậm chí ngay cả ở TP Hà Nội hiện nay vẫn còn khá phổ biến tình trạng tảo hôn, cưới sớm. Tại huyện Chương Mỹ - TP Hà Nội, rất nhiều bạn trẻ học chưa xong phổ thông đã kết hôn, phải bỏ học sớm và đa số các gia đình coi chuyện gả con gái trước 20 tuổi cho yên tâm còn khá phổ biến.

Kết quả Tổng Điều tra Dân số và Nhà ở năm 2009 cho thấy: Số phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ ở nước ta, từ 15 - 49 tuổi tiếp tục tăng trong vòng 15 năm tới. Do vậy, các chương trình dịch vụ sức khỏe sinh sản và kế hoạch hóa gia đình cần tiếp tục đáp ứng cả về số lượng và chất lượng cho các đối tượng này, nhất là các đối tượng thanh niên và vị thành niên kể cả các quận huyện ngoại thành.

Quỹ Dân số Liên hợp quốc cảnh báo: Chất lượng dân số thấp đang là yếu tố cản trở sự phát triển và đặt Việt Nam trước nguy cơ tụt hậu xa hơn. Chỉ số phát triển con người của nước ta tuy từng bước cải thiện, nhưng vẫn ở mức thấp hơn so với nhiều nước trong khu vực và thấp xa so với các nước công nghiệp. Tuy là nước đông dân thứ 13 trên thế giới, nhưng chỉ số phát triển con người và các chỉ tiêu về chất lượng dân số của Việt Nam chỉ xếp thứ 108/177 nước.

Nhật Minh