Thứ trưởng Bùi Văn Ga trả lời phỏng vấn báo chí. Ảnh: Quảng Minh

Trao đổi với PV Báo Thanh tra xung quanh việc tháo gỡ khó khăn trong vấn đề tuyển sinh của các trường trong năm nay, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD-ĐT) Bùi Văn Ga cho biết: Về phương thức tuyển sinh ĐH, CĐ năm nay, Bộ sẽ vẫn giữ như cũ. Tuy nhiên, trên tinh thần Luật Giáo dục ĐH mới, sẽ tạo điều kiện tối đa cho các trường tự chủ.

+ Sự thất bại nặng nề trong mùa tuyển sinh năm 2012 là hệ quả của việc các trường mải mê chạy theo ngành “hot”, khai man chỉ tiêu năm sau cao hơn năm trước mà quên mất khâu dự báo nhân lực quốc gia. Thứ trưởng nhìn nhận như thế nào về vấn đề này?

- Việc giao chỉ tiêu cho các trường hiện nay là do các trường tự xác định theo Thông tư 57 của Bộ GD-ĐT, Bộ chỉ quản lý chỉ tiêu tổng hợp, còn việc phân chỉ tiêu cho từng ngành tùy theo thị trường lao động và các hiệu trưởng phân bố cho phù hợp. Quy hoạch phát triển nhân lực đã được Thủ tướng phê duyệt từ tháng 10/2012 và dự báo đến năm 2020. Đây là số liệu tổng thể của từng ngành, từng địa phương, từ đó sẽ có một bức tranh tổng thể cho các trường đào tạo trên cơ sở đó. Bộ đang tiến hành điều chỉnh lại mạng lưới các trường ĐH, CĐ từ nay cho đến năm 2020 thay thế Quyết định 121 của Thủ tướng trước đây để cho phù hợp với quy hoạch nhân lực.

+ Sự điều chỉnh mạng lưới các trường có kéo theo sự thay đổi về phương thức tuyển sinh đầu vào các trường ĐH không, thưa Thứ trưởng?

- Về công tác tuyển sinh, Bộ khẳng định từ nay đến 2015 không có gì mới, Bộ vẫn quản lý khâu đề thi và điểm sàn để bảo đảm chất lượng. Năm 2013 có điểm mới là 10 trường văn hóa nghệ thuật được tự chủ tuyển sinh, được ra đề các môn năng khiếu, còn môn Văn họ xét kết quả học tập 3 năm phổ thông và kết quả thi tốt nghiệp. Đây được coi là bước đầu tiên thí điểm giao quyền tự chủ cho các trường theo Luật Giáo dục ĐH vừa được Quốc hội thông qua.

Theo luật quy định thì các trường được tuyển sinh riêng nhưng vẫn phải bảo đảm các quy định theo đúng quy chế của Bộ GD-ĐT. Trường nào muốn tuyển sinh riêng phải có đề án, thể hiện rõ năng lực của mình với nguyên tắc chung là không làm phát sinh tiêu cực như học thêm dạy thêm, không tăng gánh nặng cho xã hội, bảo đảm tính nghiêm túc, sự giám sát của xã hội. Trường nào đủ điều kiện thì sẽ được tự chủ tuyển sinh. Từ 2 năm nay, Bộ cũng khuyến khích các trường trọng điểm tự tổ chức tuyển sinh nhưng cho đến nay, chưa có trường nào đăng ký.

+ Khó khăn của các trường CĐ, trung cấp chuyên nghiệp năm nào cũng “kêu” nhiều, năm nay Bộ có hướng thay đổi nào mới cho các trường này không ?

- Khó khăn của trung cấp chuyên nghiệp và CĐ không phải do các trường ĐH đào tạo cao đẳng mà khiến các trường này khó khăn. Bởi vì lâu nay, hệ đào tạo ĐH nói chung vẫn có hệ CĐ, và hiện nay nó vẫn chạy như thế. Hệ trung cấp cũng tương tự. Cụ thể nhất là năm nay, chúng ta đã giảm chỉ tiêu đào tạo trung cấp chuyên nghiệp ở các trường ĐH nhưng các trường trung cấp chuyên nghiệp vẫn không tuyển được như mong đợi. Vậy đó không phải là nguyên nhân chính, mà nguyên nhân chính là do sự phân luồng và do sự lựa chọn của xã hội.

+ Năm nay sẽ tạo điều kiện tối đa về tự chủ cho các trường, vậy Bộ GD-ĐT có kế hoạch thanh tra, kiểm tra như thế nào đối với các trường thực hiện tự chủ?

- Bộ giao quyền tự chủ rất cao cho các trường, do đó công tác thanh tra, kiểm tra cũng được tăng cường. Bộ sẽ tăng cường thanh tra trên diện rộng hoạt động tuyển sinh và đào tạo theo hình thức liên thông, liên kết đào tạo với các trường ĐH, CĐ và công tác quản lý liên kết đào tạo tại các cơ sở đào tạo; tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra sau ĐH; xử lý việc đào tạo sau ĐH ở địa phương, đào tạo không đúng địa điểm và liên kết đào tạo chưa được sự đồng ý của Bộ; tăng cường thanh tra tuyển sinh bao gồm các khâu coi thi, chấm thi, xét tuyển; kiểm tra việc thực hiện các quy định về việc xác định chỉ tiêu tuyển sinh...

Tất cả những trường đào tạo không đúng sẽ được chấn chỉnh, xử lý kịp thời. Quan điểm của lãnh đạo Bộ, từ năm nay, sẽ tăng cường giám sát song song với giao quyền tự chủ.

+ Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Q.Minh