Hiện trường vụ tai nạn xe chở giáo viên đi tham quan đâm vách núi làm 7 người chết. Nguồn: nld.com.vn

Ngày 23/6/2013, Thủ tướng Chính phủ có Chỉ thị 12/CT-TTG về tăng cường các giải pháp nhằm ngăn chặn tai nạn giao thông nghiêm trọng trong hoạt động vận tải đường bộ. 

Tại hội nghị trực tuyến giữa Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia với các tỉnh, thành phố đồng thời triển khai Chỉ thị 12/CT-TTG vừa diễn ra, đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành, địa phương đưa ra nhiều giải pháp tháo gỡ cho  tình hình tai nạn giao thông trước mắt và lâu dài, giải quyết từng điểm vụ việc cụ thể và tháo gỡ chính sách. 

Phó Chủ tịch Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia Nguyễn Hoàng Hiệp cho rằng, nguyên nhân được xác định nằm ở cả khâu quản lý vận tải và tuần tra xử lý. Theo đó, trước hết là quản lý bằng được tốc độ của 48.600 phương tiện xe khách, xe du lịch và xe container (phương tiện bắt buộc lắp thiết bị giám sát hành trình) vì đây là nguyên nhân của 80% tai nạn giao thông nghiêm trọng.

Bộ trưởng Giao thông vận tải, Phó Chủ tịch Thường trực Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia Đinh La Thăng “bốc” một liều thuốc khác để quản lý chặt chẽ người thực thi công vụ trong quản lý, tuần tra kiểm soát giao thông. Theo ông Thăng, dù cơ chế chính sách có thể chưa hoàn thiện, nhưng với những gì hiện có, nếu các cơ quan chức năng quyết liệt, công tâm sẽ hạn chế được tai nạn. 

Thế nhưng, theo Chánh Thanh tra Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Huyện phản ánh, còn có tình trạng khi về địa phương thanh, kiểm tra thường nhận được điện thoại can thiệp của lãnh đạo tỉnh, thậm chí của cán bộ Trung ương. 

Chủ tịch UBND tỉnh Tây Ninh Nguyễn Thị Thu Thủy cũng cho hay, mới đây, lãnh đạo tỉnh nhận được nhiều tin nhắn của doanh nghiệp vận tải phản ánh họ thường xuyên bị xử phạt; trong khi các doanh nghiệp khác cũng vi phạm nhưng được bỏ qua. Lãnh đạo tỉnh chỉ đạo Công an tỉnh xây dựng chuyên án; bước đầu, một số chiến sỹ cảnh sát giao thông khai nhận có ngồi ăn nhậu và nhận card điện thoại của doanh nghiệp vận tải. Từ đó, 21 cảnh sát giao thông bị chuyển sang vị trí khác. 

Đó là chuyện từ con người. Nguyên nhân khác cũng đến từ cơ chế. Theo Nghị định 91/2009/NĐ-CP ngày 21/10/2009 và Nghị định 93/2012/NĐ-CP ngày 08/11/2012 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định 91/2009/NĐ-CP của Chính phủ về điều kiện kinh doanh xe vận tải bằng ô tô, các doanh nghiệp vận tải container phải được Sở Giao thông vận tải cấp giấy phép kinh doanh vận tải, và các xe container phải được cấp phù hiệu mới đủ điều kiện hoạt động. Nghị định 71/2012/NĐ-CP ban hành ngày 19/9/2012, có hiệu lực từ ngày 10/11/2012, có thêm quy định các xe container thuộc loại xe phải có phù hiệu, nếu không sẽ bị xử phạt…

Trong thực tế, nhiều trường hợp khi doanh nghiệp đăng ký kinh doanh với Sở Kế hoạch và Đầu tư xong là họ đưa xe ra kinh doanh mà không đến Sở Giao thông vận tải xin giấy phép kinh doanh vận tải và phù hiệu xe container. Theo một cán bộ Thanh tra giao thông, thực tế thời gian qua không xử lý được các vi phạm này vì thẩm quyền Thanh tra giao thông chỉ được dừng xe khi đã phát hiện ra vi phạm. 

Mặt khác, quy định không nêu rõ phù hiệu phải gắn ở đâu nên nếu kiểm tra, lái xe lôi phù hiệu ở trong cốp xe ra rồi họ hỏi xe họ có lỗi gì mà dừng thì Thanh tra hết đường trả lời. Theo cán bộ Thanh tra này, chỉ có Cảnh sát giao thông mới đủ thẩm quyền kiểm tra xử lý vi phạm về giấy phép kinh doanh Vận tải và An toàn giao thông của xe container. 

Thế nhưng, một Trưởng phòng Cảnh sát giao thông đường bộ - đường sắt cho biết, Cảnh sát giao thông chỉ được kiểm tra, xử lý các lái xe ô tô tải vi phạm an toàn giao thông trên đường, chứ không thể đến tận doanh nghiệp vận tải đề nghị kiểm tra xem họ có giấy phép kinh doanh vận tải bằng ô tô hay không, vì giấy phép này là cấp cho doanh nghiệp.

Để các doanh nghiệp vận tải container thực hiện nghiêm túc quy định về giấy phép kinh doanh vận tải và phù hiệu xe, cần điều chỉnh quy trình cấp phép. Cụ thể, đây là một giấy phép bắt buộc thì cần phải coi là điều kiện bắt buộc doanh nghiệp phải có, Sở Kế hoạch và Đầu tư mới cấp giấy phép kinh doanh. Nếu có sự phối hợp chặt chẽ giữa Sở Giao thông vận tải với Sở Kế hoạch và Đầu tư và Phòng Cảnh sát giao thông thì việc quản lý hoạt động xe container sẽ chặt chẽ hơn.

Bút Chì