“Tới đây, chúng ta cần tập trung vào tổ chức thành công kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XV. Đây là kỳ họp hết sức quan trọng với nhiệm vụ trọng tâm là xem xét, quyết định tổ chức và nhân sự cấp cao của bộ máy Nhà nước trong nhiệm kỳ”, Chủ tịch Quốc hội nói. Ảnh: Hương Giang

Ngày 15/7, Hội đồng Bầu cử quốc gia tổ chức Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026.

Hội nghị diễn ra trực tuyến từ Nhà Quốc hội tới 63 điểm cầu ở các tỉnh, thành với sự tham dự của lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) Việt Nam và lãnh đạo địa phương.

Đại biểu Quốc hội phải luôn đặt lợi ích quốc gia lên trên hết

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia đánh giá, cuộc bầu cử đã thành công rất tốt đẹp, bảo đảm dân chủ, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm và thực sự là ngày hội lớn của toàn dân.

Cuộc bầu cử diễn ra trong điều kiện dịch bệnh COVID -19 bùng phát đợt thứ 4, với nhiều diễn biến phức tạp nhưng đã được tổ chức an toàn, tình hình an ninh trật tự, an toàn xã hội được bảo đảm; số lượng đơn thư khiếu nại, tố cáo giảm nhiều so với các kỳ bầu cử trước (chỉ bằng 18% so với các kỳ trước đây).

“Chúng ta có quyền tự hào về những kết quả đã đạt được trong cuộc bầu cử vừa qua”, Chủ tịch Quốc hội nói. Nhưng theo ông, đây mới chỉ là thành quả bước đầu để chúng ta vững tin hơn trong xây dựng, củng cố nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.

Thời gian tới, nhiệm vụ đặt ra đối với Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp là rất lớn, rất quan trọng, đòi hỏi phải sớm bắt tay vào triển khai thực hiện.

“Tới đây, chúng ta cần tập trung vào tổ chức thành công kỳ họp thứ nhất của Quốc hội khóa XV. Đây là kỳ họp hết sức quan trọng với nhiệm vụ trọng tâm là xem xét, quyết định tổ chức và nhân sự cấp cao của bộ máy Nhà nước trong nhiệm kỳ”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Toàn cảnh Hội nghị toàn quốc tổng kết công tác bầu cử đại biểu Quốc hội khoá XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026. Ảnh: Đ.X

Theo Chủ tịch Quốc hội, chất lượng, hiệu quả hoạt động của Quốc hội khoá XV, của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026 tác động trực tiếp và đánh dấu mức độ chuyển biến về chất trong đổi mới tổ chức và hoạt động của bộ máy Nhà nước, góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật nước ta.

“Bước vào nhiệm kỳ mới, mỗi đại biểu Quốc hội, đại biểu HĐND các cấp cần làm tốt vai trò trung tâm trong hoạt động của cơ quan dân cử, phát huy đầy đủ, tích cực trách nhiệm của mình theo Hiến pháp và pháp luật; phải luôn đặt lợi ích quốc gia lên trên hết và quyết tâm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân”, ông Vương Đình Huệ nhấn mạnh.

Cùng với đó, các đại biểu ra sức học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, làm cho bộ máy Nhà nước ngày càng trong sạch, vững mạnh.

Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, lĩnh hội tư tưởng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng trong bài viết “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam”, chúng ta cần nhận thức rõ trong điều kiện cơ chế thị trường và hội nhập quốc tế, Quốc hội và HĐND các cấp càng “phải có tầm nhìn mới, bản lĩnh mới và sức sáng tạo mới”.

Giảm đại biểu kiêm nhiệm làm việc trong cơ quan hành pháp, tư pháp

Trình bày báo cáo tổng kết về cuộc bầu cử, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, cuộc bầu cử lần này có số lượng cử tri đi bầu lớn nhất từ trước đến nay, với 69.523.277 cử tri và tổng số cử tri đã tham gia bỏ phiếu là 69.243.939 cử tri (đạt 99,60%).

Cử tri cả nước đã bầu đủ 500 đại biểu Quốc hội khóa XV. Tuy nhiên, Hội đồng Bầu cử quốc gia đã quyết định không xác nhận tư cách của người trúng cử đại biểu Quốc hội khóa XV vì không bảo đảm tiêu chuẩn đại biểu Quốc hội theo quy định của pháp luật 1 trường hợp tại đơn vị bầu cử số 1 thuộc tỉnh Bình Dương.

Căn cứ kết quả bầu cử, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến người trúng cử, Hội đồng Bầu cử quốc gia đã xác nhận có 499 người trúng cử đủ tư cách đại biểu Quốc hội khóa XV; Ủy ban Bầu cử cấp tỉnh đã xác nhận 3.719 người trúng cử đủ tư cách đại biểu HĐND cấp tỉnh; Ủy ban Bầu cử cấp huyện đã xác nhận 22.549 người trúng cử đủ tư cách đại biểu HĐND cấp huyện; Ủy ban Bầu cử cấp xã đã xác nhận 239.784 người trúng cử đủ tư cách đại biểu HĐND cấp xã.

“Kết quả bầu được 499 đại biểu Quốc hội, cơ bản bầu đủ đại biểu HĐND cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, khẳng định công tác nhân sự được chuẩn bị kỹ lưỡng, dân chủ, đúng quy định của pháp luật”, ông Mẫn nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn. Ảnh: Đ.X

Cơ cấu thành phần đại biểu Quốc hội khóa XV đã giảm đại biểu kiêm nhiệm làm việc trong các cơ quan hành pháp, tư pháp, tăng tỷ lệ đại biểu hoạt động chuyên trách. Lần đầu tiên trong các nhiệm kỳ Quốc hội, tỷ lệ đại biểu Quốc hội dự kiến hoạt động chuyên trách trúng cử cao, đạt 38,6% tổng số đại biểu Quốc hội.

Bên cạnh những kết quả đạt được, cuộc bầu cử vẫn có những tồn tại, hạn chế như cơ cấu đại biểu trúng cử có nơi chưa đạt, một số trường hợp nhân sự do Trung ương giới thiệu về địa phương ứng cử nhưng không trúng cử; vẫn còn một số ít đơn vị hành chính cấp xã chưa bầu đủ số lượng đại biểu cần bầu, phải tổ chức bầu cử thêm; 5 đơn vị bầu cử đại biểu HĐND cấp xã phải tổ chức bầu cử lại...

Tuy nhiên, theo Hội đồng Bầu cử quốc gia, “những sai sót, khiếm khuyết nói trên chỉ là cá biệt và đều đã được các cơ quan, tổ chức phụ trách bầu cử khắc phục, xử lý kịp thời theo thẩm quyền, đúng quy định của pháp luật”.

Cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh rất đặc biệt

Về phía Chính phủ, bà Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nhấn mạnh, cuộc bầu cử vừa qua là “cuộc bầu cử rất đặc biệt”, một sự kiện chính trị quan trọng thu hút sự quan tâm của cả nước và quốc tế.

Bà Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng Bộ Nội vụ. Ảnh: Đ.X

Trong phạm vi, thẩm quyền, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã sớm ban hành Chỉ thị số 02/CT-TTg ngày 14/1/2021; chủ động phối hợp để ban hành các văn bản quy định, hướng dẫn về tổ chức cuộc bầu cử.

Các bộ, ngành, các địa phương đã thường xuyên tổ chức giám sát, kiểm tra, giải quyết kịp thời các vướng mắc, khó khăn phát sinh. “Cuộc bầu cử diễn ra thực sự dân chủ, khách quan, bình đẳng, đúng pháp luật, an toàn, tiết kiệm phù hợp với tình hình thực tế của từng địa phương”, bà Trà nói.

Về kinh phí phục vụ bầu cử, Thủ tướng Chính phủ quyết định cấp cho các bộ, ngành, địa phương là 1.707,822 tỷ đồng. Trong đó, sử dụng nguồn kinh phí bầu cử ở Trung ương là 1.500 tỷ đồng; bổ sung từ nguồn dự toán chi quản lý hành chính ngân sách Trung ương năm 2021 đã được Quốc hội quyết định là 207,822 tỷ đồng.

Tiếp cận từ góc nhìn của MTTQ, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến nhấn mạnh, chúng ta đã tổ chức thành công rất tốt đẹp cuộc bầu cử.

Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam Đỗ Văn Chiến. Ảnh: Đ.X

“Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử, thật sự là ý Đảng lòng dân, là niềm tin tuyệt đối của cán bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ của chúng ta. Qua các sự kiện chính trị trọng đại của Đảng, Nhà nước và công cuộc phòng, chống đại dịch COVID-19 ở nước ta, cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, người lao động trong hệ thống MTTQ từ Trung ương đến địa phương, cơ sở thấm nhuần sâu sắc thêm lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ: “Dễ trăm lần không dân cũng chịu/Khó vạn lần dân liệu cũng xong”", ông Đỗ Văn Chiến phát biểu.

Tại hội nghị, đại diện nhiều tỉnh, thành cũng báo cáo tình hình bầu cử ở địa phương cũng như nêu nhiều kiến nghị, đề xuất nhằm rút ra kinh nghiệm, bài học cho các kỳ bầu cử tiếp theo.

Hội đồng Bầu cử quốc gia đề nghị, nghiên cứu, hoàn thiện các quy định của pháp luật về bầu cử, chẳng hạn như việc đổi mới hình thức tổ chức hội nghị tiếp xúc cử tri để vận động bầu cử theo hình thức trực tiếp và trực tuyến; việc tổ chức bầu cử sớm ở một số địa bàn khó khăn… Thống nhất hướng dẫn rõ ràng, cụ thể về tiêu chuẩn chính trị, độ tuổi và sức khỏe của người ứng cử để bảo đảm kịp thời, thống nhất.

Hương Giang