Cần nói rõ thêm, số tiền khổng lồ này là chưa bao gồm chi phí dự án thành phần đầu tư xây dựng nội dung và hình thức trưng bày do Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch thực hiện, hơn 11 nghìn tỷ này chỉ để dành cho “vỏ” bảo tàng. Nghĩa là tháng 6/2015, khi đưa công trình vào khai thác, ngân sách còn phải chi tiếp thêm ít cũng vài nghìn tỷ đồng nữa.

Trong lúc nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn, trường học, bệnh viện thiếu thốn, đường xá xuống cấp nghiêm trọng…, việc chi số tiền khủng vậy thì lo lắng của nhiều người dân cũng là có cơ sở.

Không có công trình văn hóa nào mà không tốn tiền, song vấn đề quan tâm là Bảo tàng sẽ được trang bị như thế nào, trưng bày những gì, vận hành làm sao? Câu trả lời rằng, ở tất cả các nước có hệ thống bảo tàng tiên tiến, phải có một dây chuyền bảo tàng chuyên nghiệp rồi người ta mới tiến hành làm “vỏ”, nghĩa là có con người, có hiện vật, có công nghệ vận hành rồi mới xây nhà bảo tàng.

Kiến trúc sư Đoàn Đức Thành, Ủy viên Hội Kiến trúc sư Việt Nam chia sẻ, nếu chúng ta cứ làm quy trình ngược, lãng phí càng lớn hơn. Vẫn biết nước ta cần có bảo tàng quy mô, xứng tầm với thế giới, nhưng cần chuẩn bị nội dung “ruột” đầy đủ, sau đó xây “vỏ” cũng chưa muộn. Nếu chúng ta chưa chuẩn bị nội dung đầy đủ mà đã xây “vỏ” thì sẽ lặp lại “vết xe đổ” như bảo tàng Hà Nội, trở nên lãng phí, không cần thiết...

Thật ra, Dự án Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã khởi động từ năm 2007. Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng Bảo tàng cũng đã được thành lập cách nay bốn năm, nên việc công bố xây dựng chỉ là động thái mang tính nghi lễ cho một dự án rất lớn và thực tế đã được vận hành từ lâu.

Theo Tiến sĩ Nguyễn Văn Cường, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia Việt Nam, việc chuẩn bị cho Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cũng đang thực hiện thông suốt, Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch cũng đã chỉ đạo rà soát, kiểm kê, đánh giá chọn lọc các hiện vật đang lưu trữ ở Bảo tàng Cách mạng và Bảo tàng Lịch sử Việt Nam để làm sao sử dụng tối ưu nhất cho việc trưng bày ở Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Nhưng ý kiến từ các nhà chuyên môn cho rằng: Quy trình ngược. Các chuyên gia kinh tế: Bối cảnh kinh tế hiện nay đang khó khăn… Hai luồng dư luận đang cho thấy, việc chi dùng một số tiền lớn từ ngân sách lúc này cần có thêm ý kiến từ phía thứ ba…

Việc xây Bảo tàng mang tầm cỡ quốc gia hay quốc tế là rất đúng, nó sẽ thể hiện trọn vẹn lịch sử của một quốc gia và dân tộc cho nhân dân trong nước và bạn bè quốc tế. Tuy nhiên, con số hơn 11 nghìn tỷ đồng kia là số tiền khổng lồ trong thời điểm hiện nay. Còn nhiều vấn đề của đất nước đang cần giải quyết như an sinh xã hội, giáo dục, y tế... Vì vậy, việc xây dựng Bảo tàng trong lúc này cần được cân nhắc kỹ càng và hiệu quả, và cái lo của dân không phải không có cơ sở.

Mải nói chuyện xây Bảo tàng lại sực nhớ: Chuyện Chùa Trăm gian, một Di tích văn hóa có một không hai, bỗng trong một đêm đã trở thành phế tích…

Bút Chì