Mai Anh đào Đà Lạt là loài cây thân có dáng đào mận, nhưng hoa là hoa đơn năm cánh giống hoa mai

Không gian mai anh đào

Nói đến hoa Đà Lạt, không thể không nhắc đến “Mai Anh đào”. Bởi đây là giống hoa mai đặc trưng của xứ sở sương mù này. Và đó cũng là nguyên do mà, người dân và cả một số nhà lãnh đạo TP. Đà Lạt và tỉnh Lâm Đồng đã hình thành một ý tưởng khá lãng mạn: Tổ chức một lễ hội mang tên “Mai Anh đào” Đà Lạt!

Ý tưởng này thường được “hâm nóng” tại các lễ ra quân trồng cây xanh tại Đà Lạt hàng năm. Tại buổi lễ ra quân gần đây nhất, đã có gần 900 cây Mai Anh đào Đà Lạt đã được trồng ven hồ Xuân Hương. Và, theo kế hoạch, từ nay đến cuối năm, khi diễn ra Festival hoa Đà Lạt lần thứ 4, hàng loạt cây Mai Anh đào sẽ tiếp tục được trồng dọc theo các trục đường thuộc khu vực trung tâm Đà Lạt. 

Có thể nói, cùng với thông thì Mai Anh đào là loại cây trồng được đặc biệt chú trọng phát triển tại TP hoa Đà Lạt trong những năm gần đây. 

Năm 2005, hàng trăm gốc Mai Anh đào đã được bứng từ rừng về trồng dọc các tuyến đường ven hồ Xuân Hương, và đã mang lại kết quả như mong đợi, cây sống đạt tỷ lệ trên 80% và đang cho hoa. Hơn 100ha Mai Anh đào/180ha của dự án trồng cây quy mô tại khu du lịch hồ Tuyền Lâm với tổng vốn 3,4 tỷ đồng bắt đầu từ năm 2009 và dự kiến sẽ kết thúc vào cuối năm 2012, cùng với việc triển khai trồng Mai Anh đào trên nhiều tuyến phố thuộc khu vực trung tâm Đà Lạt, cho thấy chính quyền và ngành chức năng đã tạo được “không gian Mai Anh đào” một cách đáng ghi nhận.

Rồi nữa, tại Đà Lạt lúc này cũng đã hiện diện một con đường mang tên “Mai Anh Đào” rất đặc trưng. Còn nhớ năm ngoái, hàng loạt gốc Mai Anh đào Đà Lạt trên thành phố hoa bỗng dưng khô gốc và chết đứng khiến cho không ít người dân và du khách vốn rất yêu thành phố hoa này vô cùng lo lắng. Trước hiện tượng “ngủ đông không dậy được” của hoa đào Đà Lạt, chính quyền và ngành chức năng đã ngay lập tức ươm và trồng thay thế không dưới 2.000 cây vào những khu vực đào đã chết.
 
Và ý tưởng tôn vinh

Nếu như hoa là niềm tự hào của xứ sương mù, thì Mai Anh đào là cái “tinh” của người Đà Lạt. Sinh thời, “phù thủy” của các loài hoa, Nghệ nhân Mười Lời từng nói rằng, hoa Mai Anh đào mới là loài hoa của riêng Đà Lạt; và ông đã từng nhận “phù phép” cho hàng loạt gốc đào trên đường Lê Đại Hành nở đúng vào dịp Tết (thường thì hoa Mai Anh đào Đà Lạt nở vào cuối tháng 12 dương lịch). Đặc biệt, với sự việc mùa hoa năm vừa rồi, Mai Anh đào Đà Lạt nở muộn đã thu hút sự chú ý của rất nhiều người cũng đủ để thấy rằng, vị trí Mai Anh đào trong lòng người dân TP. Đà Lạt và du khách là rất đáng kể.

Theo các nhà chuyên môn, Đà Lạt hiện có nhiều giống Mai Anh đào; trong đó, đặc trưng nhất vẫn là “Mai Anh đào Đà Lạt”. Mai Anh đào Đà Lạt (Prunus Cesacoides) có thân thuộc giống đào mận (chi Prunus) nhưng hoa thì lại thuộc hoa đơn năm cánh giống hoa mai (thuộc chi Cerasus). Có lẽ vì điều đó nên loài hoa “vừa đào lại vừa mai” này của xứ hoa Đà Lạt được gọi tên một cách chính xác là “Mai Anh đào Đà Lạt”.

Nhiều nhà khoa học từ trước đến nay trong các nghiên cứu của mình vẫn nghiêng về xu hướng khẳng định Mai Anh đào Đà Lạt là loài cây bản địa; hơn thế, nó còn là loài cây bản địa của riêng Đà Lạt (ngược lại với xu hướng cho rằng Mai Anh đào Đà Lạt là loài cây di thực từ nước ngoài về).

Trong nghiên cứu của ông Nguyễn Thái Hai, một Việt kiều gốc người Đà Lạt, cho biết: Bố của ông (ông Nguyễn Thái Hiến), là người gốc Nghệ An, chuyển vào sống ở Đà Lạt năm 1927. Ông Nguyễn Thái Hiến từng là Giám thị lục lộ, và là người được chính quyền cũ giao nhiệm vụ trồng cây cảnh trong các khuôn viên, dinh thự… Trong khi làm nhiệm vụ trồng hoa, ông Hiến đã phát hiện tại một khu rừng gần ấp Tân Lạc có những cây hoa vừa giống hoa mai và vừa giống hoa đào nên đã đề nghị với chính quyền cho phép ông mang giống hoa này về trồng dọc theo các đường phố trung tâm.

Rõ ràng, người dân Đà Lạt hoàn toàn có quyền tự hào về một loài hoa mang tính đặc trưng này. Còn, việc loài hoa đặc trưng này có thể là một biểu tượng của Đà Lạt hay không là một chuyện khác. Và việc tôn vinh này cũng đã được nhiều người có trách nhiệm của TP. Đà Lạt và tỉnh Lâm Đồng tính đến.

Trong nhiều năm qua, Festival hoa Đà Lạt được tổ chức hai năm một lần đã thu hút được sự chú ý của nhiều người. Tuy nhiên, tại các Festival, vị trí của loài hoa đặc trưng Đà Lạt, Mai Anh đào vẫn chưa được chú trọng một cách đáng kể quả là điều đáng để mọi người suy nghĩ. Bởi vậy, ý tưởng về một lễ hội Mai Anh đào Đà Lạt là một ý tưởng hay! Và, biết đâu, Festival hoa Đà Lạt lần thứ 4 (30/12/2011 - 03/01/2012) sẽ là cơ hội của Mai Anh đào “bùng cháy” hết lòng?

Anh Vũ