Một phần khu đất sau khi được thu hồi đã dành để xây dựng trường mầm non. Ảnh: CTV

Theo đó, vào năm 2002, UBND TP Hà Nội ra quyết định cho phép UBND xã Mỹ Đình (nay là UBND phường Mỹ Đình 2, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) thuê 10.224 m2 đất trong thời hạn 30 năm để xây dựng khu dịch vụ thương mại (DVTM) xã Mỹ Đình. Chủ đầu tư khi đó là UBND xã Mỹ Đình có trách nhiệm thành lập ban quản lý để tổ chức quản lý, khai thác khu DVTM theo quy định của pháp luật.

Sau khi được thuê đất, UBND xã Mỹ Đình đã huy động tiền xã hội hóa để xây dựng khu DVTM xã Mỹ Đình, giai đoạn 1 và được UBND huyện Từ Liêm xác định khu DVTM xã Mỹ Đình là tài sản cố định của UBND xã Mỹ Đình trị giá 4,7 tỷ đồng.

UBND xã Mỹ Đình có trách nhiệm ghi tăng tài sản cố định để quản lý theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, xây dựng xong công trình, bị can Lưu Quang Tuấn khi đó đang giữ chức vụ Chủ tịch UBND xã và Lê Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã không thành lập ban quản lý để tổ chức quản lý, khai thác theo quyết định UBND TP Hà Nội, cũng không ghi tăng tài sản cố định là khu DVTM xã Mỹ Đình vào sổ tài sản của UBND xã để quản lý.

Ngày 2/4/2004, Lưu Quang Tuấn chỉ đạo Lê Văn Tiến ký biên bản bàn giao khu đất này và các công trình xây dựng trên đất cho Hợp tác xã (HTX) Mỹ Đình do ông Nguyễn Bá Linh làm Chủ nhiệm để quản lý, khai thác. Sau khi được bàn giao, HTX Mỹ Đình đã tổ chức kinh doanh và cho các tổ chức, hộ gia đình thuê đất trong khu DVTM và xây dựng các công trình trên đất trong khi không được cấp phép để kinh doanh và cho thuê lại.

Trong thời gian từ năm 2004 - 2020, HTX Mỹ Đình thu được tổng số tiền 31,8 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền thu được, HTX tự hạch toán thu, chi sử dụng hết vào các chi phí vận hành, chi lương bảo vệ, nộp tiền thuê đất cho Nhà nước, chi cổ tức cho các xã viên.

Đến tháng 7/2011, UBND xã Mỹ Đình có tờ trình đề nghị HĐND xã xem xét, nhất trí cho phép HTX Mỹ Đình làm các thủ tục pháp lý để chuyển quyền sử dụng khu đất này. Cũng trong tháng 7/2011, HĐND xã họp, bị can Lê Văn Tiến, lúc này là Chủ tịch HĐND ký nghị quyết thông qua việc chuyển quyền sử dụng khu đất cho HTX Mỹ Đình.

Năm 2014, Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội tiến hành thanh tra và kết luận UBND xã Mỹ Đình không thực hiện trách nhiệm theo quyết định của UBND TP mà bàn giao khu DVTM cho HTX Mỹ Đình khai thác, sử dụng không đúng quy định.

Tiếp đó, ngày 4/11/2014, UBND TP Hà Nội ra quyết định thu hồi 10.224m2 do sử dụng đất sai mục đích, vi phạm Khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai.

Sở Tài chính xác định, trong trường hợp bị thu hồi do vi phạm pháp luật thì người sử dụng đất là UBND xã Mỹ Đình không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp cũng như chi phí đầu tư vào đất, giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất.

Hậu quả thiệt hại vụ án được xác định là 4,7 tỷ đồng là trị giá công trình xây dựng nói trên và bị thu hồi toàn bộ số tiền không hoàn trả lại cho UBND xã Mỹ Đình.

Quá trình thu hồi đất, HTX Mỹ Đình đã bàn giao cho Ban Quản lý Dự án quận Nam Từ Liêm 4.850m2 đất để xây dựng Trường Mầm non Mỹ Đình 2; bàn giao cho UBND phường Mỹ Đình 2 và Trung tâm Phát triển quỹ đất Nam Từ Liêm hơn 1.700m2. Còn lại 3.614m2 chưa được bàn giao gồm vỉa hè, đường đi bao quanh và các công trình xây dựng trái phép của Công ty Cổ phần Quốc tế Tâm Từ Anh và Công ty Cổ phần NTC Việt Nam.

Tại cơ quan điều tra, 2 bị can thừa nhận hành vi bàn giao khu DVTM Mỹ Đình cho HTX Mỹ Đình là không đúng quy định. Bản thân các bị can không được hưởng lợi gì từ việc này. Còn ông Nguyễn Bá Linh, nguyên Chủ tịch HTX Mỹ Đình khai đã nhận bàn giao theo chủ trương của Đảng ủy xã. Khi nhận bàn giao xã yêu cầu sử dụng đúng quy định pháp luật, không yêu cầu HTX phải nộp lại số tiền kinh doanh thu được. Cơ quan điều tra xác định ông Linh không đồng phạm với hai bị can Tuấn và Tiến.