Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Văn Hiện phát biểu ý kiến. Ảnh: TTXVN

Lãng phí, thất thoát trong đầu tư công

   
Cơ bản nhất trí với báo cáo của Chính phủ về tình hình, kết quả thực hiện Luật THTKCLP năm 2012, tình hình THTKCLP có nhiều chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, theo Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, báo cáo chưa làm nổi bật được những tồn tại, hạn chế và những nguyên nhân trong từng lĩnh vực, trách nhiệm của lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương và giải pháp khắc phục.

Theo ông Phùng Quốc Hiển, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, nhiều công trình sử dụng vốn ngân sách Nhà nước (NSNN) gây lãng phí phần lớn do quy hoạch thiếu tính chiến lược, chưa bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa quy hoạch tổng thể kinh tế - xã hội với quy hoạch xây dựng và quy hoạch sử dụng đất; quy hoạch phát triển ngành, vùng, địa phương thiếu sự phối hợp với nhau, quy hoạch chồng lấn quy hoạch, quy hoạch vừa thừa vừa thiếu lại sớm phải điều chỉnh bổ sung, nhiều công trình được phê duyệt đầu tư vẫn phải chờ quy hoạch.

Tình trạng phê duyệt, quyết định nhiều dự án (D.A) đầu tư không tính đến khả năng cân đối về nguồn vốn dẫn đến tình trạng đầu tư bị phân tán, dàn trải, nhiều D.A, công trình thi công kéo dài, gây lãng phí nguồn lực.

Tình trạng vi phạm quy định của pháp luật trong quản lý đầu tư xây dựng vẫn xảy ra khá phổ biến và chậm được khắc phục dẫn đến thất thoát, lãng phí NSNN.

Đặc biệt, việc thực hiện tái cơ cấu đầu tư công theo hướng cắt giảm nên nhiều D.A, công trình phải giãn, hoãn, ngừng thi công do quyết định đầu tư dàn trải trong những năm trước cũng gây nên tình trạng công trình dở dang nhiều, nợ khối lượng xây dựng cơ bản (XDCB) cao và lãng phí lớn.

Nhằm chấn chỉnh tình hình, đa số ý kiến đề nghị sớm sửa đổi, bổ sung Luật THTKCLP, trong đó quy định rõ những nội dung về THTKCLP, trách nhiệm người đứng đầu các cơ quan, tổ chức để xảy ra lãng phí và có chế tài xử lý cụ thể, phù hợp, vừa mang tính răn đe, vừa mang tính giáo dục, thuyết phục. Đồng thời, công tác thanh tra, kiểm tra, kiểm toán cần tập trung vào một số lĩnh vực trọng tâm, trọng điểm; phát hiện và xử lý nghiêm minh các trường hợp vi phạm, đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, thủ trưởng các cơ quan về THTKCLP kiên quyết và triệt để hơn; rà soát về chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan Nhà nước, xác định rõ thẩm quyền, hạn chế tối đa những lỗ hổng trong thực thi pháp luật, nhằm nâng cao chất lượng quản lý Nhà nước, tạo sự thống nhất...

Nổi lên tình hình tham nhũng trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính

Năm 2012, công tác PCTN được Chính phủ chỉ đạo sát sao, quyết liệt trên mọi phương diện và đạt được kết quả trên các mặt: Xây dựng, hoàn thiện thể chế về PCTN; công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về PCTN; kiện toàn tổ chức, đẩy mạnh hoạt động bộ máy chỉ đạo và các đơn vị chuyên trách về PCTN; thực hiện các biện pháp phòng ngừa tham nhũng; thanh tra, kiểm toán Nhà nước, giải quyết khiếu nại, tố cáo góp phần phòng ngừa, phát hiện và xử lý tham nhũng và phát hiện, xử lý tội phạm tham nhũng…

Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh báo cáo tại phiên họp. Ảnh: TTXVN

Đóng góp ý kiến, một số đại biểu đề nghị báo cáo đánh giá sát thực trạng, diễn biến tình hình công tác PCTN năm 2012 trên tất cả các lĩnh vực. Nội dung phải đổi mới, nêu được đặc trưng tham nhũng năm nay như thế nào? Nhận định rất phức tạp xảy ra ở lĩnh vực nào, ngành nào? Công tác tuyên truyền, phát hiện, xử lý, điều tra, truy tố ra sao? Đặc biệt, báo cáo cũng chưa nêu rõ kết quả hoạt động, thực trạng của các cơ quan chuyên trách từ T.Ư đến địa phương thế nào? Từ đó, mới xây dựng được phương hướng, giải pháp PCTN cho những năm kế tiếp.

Báo cáo cũng chưa đánh giá đầy đủ nạn tham nhũng xảy ra trong các lĩnh vực dịch vụ công, hoạt động sự nghiệp giáo dục; công tác tuyển dụng cán bộ; hay xem các kiến nghị, phát hiện của các cơ quan chức năng đã thực hiện đến đâu, còn “mắc” ở khâu nào để gỡ...

Một vấn đề được các ý kiến tập trung thảo luận đó là số vụ án tham nhũng được phát hiện và xử lý trong năm 2012 tuy có tăng, nhưng vẫn chưa tương xứng với tình hình tham nhũng đang diễn ra; số tài sản, đất đai sai phạm rất lớn nhưng thu hồi được còn rất ít. Nổi lên là tình hình tham nhũng trong lĩnh vực ngân hàng, tài chính và lạm quyền trong khi thi hành công vụ tại địa phương trong năm qua tăng cao, gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, nhưng vẫn chưa có biện pháp khắc phục. Do đó, một số ý kiến đề nghị báo cáo cần bổ sung thêm vào mục tồn tại, hạn chế phát hiện nhiều, nhưng xử lý chưa hiệu quả là do chưa kiên quyết còn cả nể… từ đó mới đề ra được giải pháp sắp tới.

Tiếp thu những đóng góp, ý kiến của UBTVQH, Tổng Thanh tra Huỳnh Phong Tranh cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện, bổ sung đầy đủ hơn trong báo cáo và khẳng định năm 2013, sẽ xây dựng báo cáo đổi mới cả nội dung và hình thức.

Cùng ngày, UBTVQH đã xem xét tờ trình của Văn phòng Quốc hội về việc chuẩn bị Kỳ họp thứ 4 của Quốc hội khóa XIII.

Sau khi tiếp thu ý kiến góp ý tại Phiên họp này, Văn phòng Quốc hội tiếp tục hoàn chỉnh tờ trình, trình UBTVQH cho ý kiến lần cuối tại Phiên họp thứ 12, dự kiến diễn ra vào trung tuần tháng 10/2012.