Ông Hoàng Thái Dương - Cục trưởng Cục Phòng, chống tham nhũng, Thanh tra Chính phủ (áo trắng) bốc thăm ngẫu nhiên chọn cán bộ để thực hiện việc xác minh tài sản thu nhập. Ảnh: Nghĩa Nhân

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái vừa ký thay Thủ tướng báo cáo của Chính phủ về tổng kết Chiến lược Quốc gia phòng chống tham nhũng năm 2020 và Kế hoạch Thực hiện Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng.

Người kê khai được lựa chọn ngẫu nhiên để xác minh là “bước đột phá”

Tại báo cáo này, Chính phủ cho biết, nhiều biện pháp phòng ngừa tham nhũng đã phát huy hiệu quả. Trong đó, việc kê khai tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn từng bước đi vào nề nếp.

Luật Phòng chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định số 130 năm 2020 của Chính phủ đã thiết lập hệ thống các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập và cụ thể hoá các cơ chế xác minh.

“Việc xác minh theo kế hoạch hằng năm đối với người kê khai được lựa chọn ngẫu nhiên là bước đột phá, yếu tố quan trọng, cơ sở pháp lý vững chắc cho việc kiểm soát tài sản, thu nhập đối với cán bộ, công chức, góp phần nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa tham nhũng trong thời gian tới”, báo cáo nêu.

Chính phủ giao Thanh tra Chính phủ thường xuyên hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các bộ, ngành, địa phương về việc kê khai và công khai tài sản, thu nhập.

Trong 10 năm, đã có hơn 8.280.169 lượt người kê khai, việc thực hiện kê khai đúng thời hạn đạt 99,5%; công khai đạt tỷ lệ 93,03%. Các bộ, ngành, địa phương đã xác minh kê khai tài sản, thu nhập đối với 7.914 người; 162 người bị xử lý kỷ luật do vi phạm quy định về tổ chức thực hiện kê khai tài sản, thu nhập.

Nhiều quy định liên quan đến xử lý trách nhiệm người đứng đầu khi để xảy ra tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị do mình quản lý, phụ trách đã được Chính phủ ban hành, với xu hướng “ngày càng chặt chẽ hơn”.

Nhờ đó, vai trò, trách nhiệm, sự gương mẫu của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền các cấp trong phòng chống tham nhũng được nâng lên. Trong 10 năm đã có 1.141 người đứng đầu và cấp phó của người đứng đầu bị xử lý do thiếu trách nhiệm để xảy ra tham nhũng.

4.971 cán bộ, công chức vi phạm quy tắc ứng xử, đạo đức đã bị xử lý

Quy tắc ứng xử, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức đã được các cơ quan ở Trung ương ban hành.

Bộ Nội vụ cũng ban hành quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức ở địa phương.

“Hầu hết các bộ, ngành, địa phương đã ban hành các Quy tắc ứng xử, đạo đức nghề nghiệp riêng đối với từng ngành nghề đặc thù”, báo cáo Chính phủ nêu dẫn chứng như ngành hải quan, ngoại giao, y tế, thanh tra…

Năm 2018, Đề án Văn hóa công vụ được Thủ tướng phê duyệt, nhằm tiếp tục nâng cao các giá trị của đạo đức, văn hóa công vụ; tiếp tục lan tỏa, tác động mạnh mẽ, sâu rộng đến nhận thức, hành động của các cơ quan, tổ chức và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong thực hiện nhiệm vụ.

Song song đó, công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy tắc ứng xử, đạo đức công vụ được tăng cường.

Trong kỳ báo cáo, đã có 102.799 cơ quan, tổ chức, đơn vị đã được kiểm tra, qua đó, đã xử lý 4.971 cán bộ, công chức vi phạm quy tắc ứng xử, quy tắc đạo đức nghề nghiệp.

Chính phủ cũng cho biết, các quy định về việc tặng quà, nhận quà tặng và xử lý hành vi vi phạm đã được ban hành và đạt được một số kết quả tích cực. Tổng kết từ năm 2009 đến năm 2020 cho thấy, có 646 cán bộ, công chức nộp lại quà tặng với tổng giá trị trên 3,8 tỷ đồng.

Dù vậy, theo báo cáo của Chính phủ, hệ thống pháp luật về phòng chống tham nhũng theo yêu cầu của Chiến lược và Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng vẫn còn thiếu đồng bộ, có những quy định chưa theo kịp yêu cầu của tình hình mới.

Việc sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các quy định về chế độ công vụ, đạo đức văn hóa công sở còn chậm so với yêu cầu của Chính phủ đổi mới, liêm chính, hành động, hiệu quả, vì người dân phục vụ.

“Việc kiểm soát tài sản, thu nhập của cán bộ, lãnh đạo quản lý hiệu quả chưa cao. Một số người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cơ sở chưa được xử lý nghiêm khắc khi để cán bộ vi phạm pháp luật, tham nhũng, tiêu cực”, báo cáo nêu.