Ảnh minh họa: WB

Đặt vấn đề

Thực tế cho thấy, các công ty ẩn danh thường xuyên xuất hiện ở trung tâm của các vụ án tham nhũng, rửa tiền và trốn thuế. Các cấu trúc bí mật như vậy đóng vai trò là công cụ để chuyển hướng các nguồn lực công quan trọng, làm phương hại đến cộng đồng và dân cư. Ngay cả khi các âm mưu tham nhũng và rửa tiền bị phanh phui, sự thiếu minh bạch về quyền sở hữu công ty đồng nghĩa với việc các cơ quan thực thi pháp luật không thể truy tìm những cá nhân đứng đằng sau các công ty bị nghi ngờ phạm tội tài chính.

Giải pháp

Một giải pháp quan trọng cho vấn đề này là các quốc gia tạo ra các sổ đăng ký tập trung, công khai về sở hữu lợi ích với thông tin đã được xác minh. Điều này sẽ cho phép mọi người biết ai đang che giấu những công ty ẩn danh; đồng thời, giúp các cơ quan chức năng, nhà báo và xã hội dân sự vạch trần hành vi sai phạm, chống tham nhũng, rửa tiền và các tội phạm tài chính khác một cách hiệu quả hơn.

Lãnh đạo các chính phủ trong nhiều năm đã cam kết chấm dứt sự lạm dụng của công ty ẩn danh và các cấu trúc công ty không rõ ràng khác.

Vào năm 2019, TI đã yêu cầu Lực lượng Đặc nhiệm hành động tài chính (FATF) - một cơ quan liên chính phủ giám sát chống rửa tiền - sửa đổi tiêu chuẩn toàn cầu về minh bạch sở hữu lợi ích. Trong đó, đặc biệt kêu gọi đăng ký công khai, tập trung như một biện pháp chính để chấm dứt sự lạm dụng kéo dài hàng thập kỷ của các công ty ẩn danh trên khắp thế giới.

Tháng 10/2021, FATF đã đồng ý đề xuất những sửa đổi rất cần thiết đối với tiêu chuẩn toàn cầu. Và, trong phiên họp toàn thể tiếp theo của họ - diễn ra từ ngày 21/2 đến ngày 4/3/2022 - 39 thành viên bỏ phiếu của FATF sẽ quyết định có áp dụng các biện pháp được đề xuất hay không. Nếu được thông qua, đây sẽ là một bước ngoặt trong việc chấm dứt sự lạm dụng của các công ty ẩn danh trên khắp thế giới, vì hơn 200 quốc gia sẽ phải tuân theo tiêu chuẩn mới.

TI đánh giá, đây là "cơ hội ngàn năm có một" không thể bỏ lỡ. Bởi vậy, TI kêu gọi FATF và các thành viên đóng cánh cửa tham nhũng này lại.

Tháng 1/2022, văn phòng TI ở các quốc gia và các đối tác của TI tại 12 nước châu Phi đã viết thư cho FATF, trong đó, nhấn mạnh việc "đảm bảo rằng Khuyến nghị 24, yêu cầu các quốc gia đăng ký tập trung, công khai về sở hữu lợi ích".

Ngày 21/2/2022, các cuộc họp toàn thể và nhóm làm việc của FATF bắt đầu diễn ra tại Paris. Trong cuộc họp này, các thành viên FATF - 37 quốc gia và 2 tổ chức khu vực - dự kiến cân nhắc và bỏ phiếu để quyết định xem tiêu chuẩn toàn cầu mới sẽ như thế nào theo Khuyến nghị 24.

TI và các văn phòng tại các nước đã gửi thư ngỏ tới các thành viên bỏ phiếu của FATF, kêu gọi họ ủng hộ những biện pháp mạnh mẽ, táo bạo và đầy tham vọng nhằm thúc đẩy cuộc chiến chống tham nhũng toàn cầu.

"Khi cân nhắc và bỏ phiếu để quyết định tiêu chuẩn toàn cầu mới sẽ như thế nào theo Khuyến nghị 24, hãy nhớ rằng bạn có cơ hội và trách nhiệm lịch sử để chấm dứt sự lạm dụng kéo dài hàng thập kỷ của các công ty ẩn danh trên khắp thế giới", theo Thư ngỏ của TI gửi Trưởng Phái đoàn các thành viên FATF.