(Thanh tra) - Là thị trường tiêu thụ trái cây khổng lồ, Mỹ còn nhiều dư địa cho trái cây Việt Nam mở rộng xuất khẩu (XK). Đến nay, 8 loại trái cây tươi của Việt Nam đã được cấp phép XK chính ngạch vào Mỹ, gồm: thanh long, xoài, vải, nhãn, chôm chôm, vú sữa, bưởi xanh và dừa.
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ (Bộ Công Thương) cho biết, với dân số trên 330 triệu người, sức tiêu thụ lớn, quốc gia này là một thị trường trọng điểm cho các loại nông sản, thực phẩm trong đó có trái cây mùa vụ.
Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ, mỗi năm nước này tiêu thụ khoảng 19 triệu tấn trái cây tươi, nhưng chỉ tự sản xuất được khoảng 45%, phần còn lại tương đương hơn 10 triệu tấn phải nhập khẩu. Đây là cơ hội rất lớn để trái cây của Việt Nam mở rộng thị phần nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng, kỹ thuật và bền vững.
Theo số liệu sơ bộ từ Cục Hải quan, kim ngạch XK rau quả của Việt Nam trong tháng 7/2025 đạt 731,36 triệu USD, tăng 32,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, Mỹ nhập khẩu khoảng 261,6 triệu USD (tương đương hơn 6.800 tỉ đồng), tăng 66% so với cùng kỳ.
Mức tăng trưởng mạnh giúp Mỹ tiếp tục giữ vững vị trí thị trường nhập khẩu rau quả lớn thứ hai của Việt Nam, phản ánh xu hướng tiêu dùng nước này ngày càng ưu tiên nông sản nhiệt đới, đáp ứng tiêu chuẩn xanh - sạch.
Trước đó, năm 2024, Mỹ từng chi khoảng 360 triệu USD (gần 9.000 tỉ đồng) để nhập khẩu rau quả từ Việt Nam. Đây cũng là mức cao kỷ lục trong lịch sử quan hệ thương mại nông sản giữa hai nước.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, các mặt hàng trái cây được người tiêu dùng Mỹ ưa chuộng gồm: xoài, chuối, thơm, vú sữa, nhãn, thanh long và chanh dây. Ông cho biết, để chinh phục người tiêu dùng Mỹ, nhiều doanh nghiệp Việt đã đầu tư vào sơ chế, đóng gói và truy xuất nguồn gốc nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn kiểm dịch khắt khe của thị trường này.
Thị trường Mỹ tiếp tục là một trong những điểm đến XK hàng đầu của nông - lâm - thủy sản Việt Nam với yêu cầu về chất lượng và hình thức hàng hóa cao. Đến nay, 8 loại trái cây tươi kể trên của Việt Nam đã được cấp phép XK chính ngạch vào Mỹ đều phải đáp ứng nghiêm ngặt các yêu cầu về kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc.
Bên cạnh đó, các loại trái cây khác của Việt Nam cũng có thể được XK sang Mỹ dưới dạng đông lạnh hoặc sản phẩm chế biến, vì đối với khu vực thị trường Mỹ và Liên minh châu Âu thì việc XK các sản phẩm rau quả chế biến sâu còn giúp tránh rủi ro trong quá trình vận chuyển sản phẩm tươi do khoảng cách địa lý khá xa.
Đáng chú ý, chanh dây đang được hoàn tất thủ tục để trở thành loại trái cây thứ 9 của Việt Nam được XK chính ngạch vào Mỹ ngay trong năm 2025. Nếu được chấp thuận, mặt hàng này được kỳ vọng sẽ mang về từ 50 - 100 triệu USD doanh thu mỗi năm.
Và mới đây, thông tin từ Chi nhánh Thương vụ Việt Nam tại San Francisco (Mỹ), vải thiều của Việt Nam đã lần đầu tiên vào được hệ thống bán lẻ Costco - một trong những chuỗi siêu thị bán lẻ lớn nhất nước Mỹ với 635 siêu thị tại Hoa Kỳ và Canada. Đây không chỉ là câu chuyện của riêng trái vải, mà còn mở ra cơ hội lớn hơn cho toàn ngành hàng trái cây của Việt Nam tại thị trường đầy tiềm năng nhưng cũng nhiều yêu cầu này.
Ông Đỗ Ngọc Hưng, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Mỹ cho biết: “Người tiêu dùng Mỹ có thói quen ăn trái cây hàng ngày và nhu cầu ngày càng tăng, nhất là đối với trái cây nhập khẩu vào mùa đông khi sản lượng trái cây sản xuất trong nước sụt giảm. Người tiêu dùng Mỹ đang chuyển dịch sang lối sống lành mạnh, ưa chuộng các sản phẩm có nguồn gốc thiên nhiên, không biến đổi gen, không hóa chất độc hại và điều này phù hợp với các sản phẩm trái cây tươi của Việt Nam”.
Cũng theo ông Hưng, các loại trái cây của Việt Nam được cấp phép nhập khẩu vào Mỹ như vải, nhãn, thanh long, vú sữa, bưởi, xoài, dừa là những loại trái cây độc đáo, hương vị đặc biệt, có thể cạnh tranh với hoa quả của Mexico, Trung Quốc và Thái Lan. Nhóm khách hàng chính hiện nay là cộng đồng dân cư gốc Á và đặc biệt là cộng đồng người Việt ngày càng lớn mạnh, tập trung tại các đô thị lớn, các thành phố quan trọng của Mỹ.
Nhiều doanh nghiệp Việt kiều đã có kinh nghiệm nhập khẩu, phân phối các loại nông sản, thực phẩm và trái cây của Việt Nam đưa vào các hệ thống siêu thị lớn, chợ đầu mối châu Á và các chuỗi bán lẻ.
Tuy nhiên, ông Hưng lưu ý, Mỹ là thị trường tiềm năng nhưng cũng nổi tiếng với những yêu cầu kỹ thuật nghiêm ngặt. Ngoài ra, doanh nghiệp cần xây dựng các mối quan hệ với nhà nhập khẩu uy tín của Mỹ, tích cực tham gia hội chợ quốc tế để xây dựng thương hiệu và quan hệ với các đối tác có quan tâm nhập khẩu các sản phẩm hoa quả tươi của Việt Nam.
Rõ ràng, để trái cây Việt có thể đứng vững tại thị trường Mỹ, việc ngon là chưa đủ. Doanh nghiệp cần phải chủ động đạt chuẩn kỹ thuật, chuyên nghiệp hóa quy trình sản xuất và xây dựng quan hệ đối tác bền vững, không chỉ để xuất khẩu thành công, mà còn để giữ vững thị phần, xây dựng thương hiệu quốc gia trên bản đồ trái cây toàn cầu.
Và dù người tiêu dùng Mỹ cũng ngày càng chuộng hàng nông sản Việt Nam bởi chất lượng đã được cải thiện rõ rệt, thì XK rau quả sang thị trường Mỹ chỉ chiếm 4-5% trong tổng kim ngạch XK rau quả hàng năm của Việt Nam.
"Đây là con số không quá lớn nên các doanh nghiệp có thể linh hoạt mở rộng sang các thị trường mới như EU, Hàn Quốc... Tuy nhiên, doanh nghiệp cần chú trọng và đáp ứng đủ các tiêu chuẩn, hàng rào kỹ thuật mà nước bạn đặt ra để việc XK hàng hoá diễn ra bình thường", Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Đặng Phúc Nguyên phân tích.
Trung Quốc vẫn là thị trường XK rau quả lớn nhất của Việt Nam, đạt 1,64 tỉ USD, chiếm 52,6% thị phần, nhưng đã giảm mạnh 24% do XK sầu riêng chững lại sau giai đoạn tăng trưởng nóng.
Ngoài Mỹ, nhiều thị trường khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực: Nhật Bản tăng 23%, Hà Lan tăng 33%, Đài Loan tăng 18%, Úc tăng 30%… Đáng chú ý, nhóm thị trường ngoài Top 10 tăng tới 34%, chiếm gần 19% tổng kim ngạch, cho thấy xu hướng đa dạng hóa điểm đến XK đang được các doanh nghiệp đẩy mạnh.
Tính chung, ngành rau quả vẫn duy trì được xuất siêu hơn 2,4 tỉ USD trong 7 tháng đầu năm 2025. Đây là một điểm sáng của XK nông sản trong bối cảnh nhiều mặt hàng khác gặp khó về giá và thị trường.
