(Thanh tra) - Cửa Trụ sở Tiếp công dân Trung ương (TCDTW) được ví như “nhiệt kế” niềm tin của người dân. Tháng 8 và đầu 9/2025, dù có lúc căng thẳng trước cổng, nhưng nhờ phối hợp đồng bộ, trật tự được giữ vững và nhiều công dân đã trở về địa phương đối thoại.
Trong tháng 8 và nửa đầu tháng 9, khu vực cổng Trụ sở TCDTW ghi nhận một số nhóm công dân tập trung, giăng băng rôn, hô hào. Nhiều đoàn có xu hướng quay lại Trung ương để tiếp tục kiến nghị, tạo áp lực không nhỏ với lực lượng làm nhiệm vụ. Tính đến cuối tháng 8, còn 81 công dân của 20 địa phương lưu trú tại Hà Nội, chủ yếu đến từ An Giang, Gia Lai, Lâm Đồng, Quảng Ngãi, Cà Mau và TP Hồ Chí Minh.
Trước tình hình đó, Trụ sở đã ban hành Kế hoạch số 1683/KH-TSTCDTW ngày 6/8/2025 để tăng cường phối hợp tiếp dân trong dịp kỷ niệm Quốc khánh 2/9. Ba hướng phối hợp được triển khai đồng bộ:
Trong Trụ sở: phân luồng tiếp nhận, hướng dẫn đúng thẩm quyền, tăng cường tư vấn pháp luật miễn phí ngay tại nơi tiếp dân, giúp giảm bức xúc và tạo niềm tin.
Bên ngoài: Công an TP Hà Nội cùng Công an phường sở tại, dân phòng thường xuyên bám sát địa bàn, bảo đảm trật tự, ngăn chặn kịp thời hành vi quá khích.
Tại địa phương: 23 tổ công tác từ 24 tỉnh, thành trực tiếp ra Hà Nội phối hợp vận động, giải thích, đưa 189 công dân về địa phương để được đối thoại tiếp. Một số nơi còn hỗ trợ chi phí đi lại cho công dân.
Nhờ sự đồng bộ, trật tự được giữ vững trong suốt cao điểm trước, trong và sau lễ 2/9, không để phát sinh tình huống phức tạp. Trường hợp vi phạm ngày 19/8 đã được xử lý đúng quy trình, có biên bản và sự chứng kiến của lực lượng chức năng, thể hiện rõ nguyên tắc: Kiên quyết giữ kỷ cương, đồng thời bảo đảm quyền được trình bày của công dân.
“Có những trường hợp chỉ cần tư vấn đúng 10 phút là công dân từ chỗ căng thẳng chuyển sang đồng thuận. Pháp luật và sự kiên nhẫn là hai công cụ hiệu quả nhất trong tiếp công dân”, ông Lê Hải Đăng, Trưởng phòng Tổng hợp khẳng định.
Từ 15/7 đến 15/8/2025, hai Trụ sở tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh tiếp 423 lượt với 927 công dân, 423 vụ việc (khiếu nại 192; tố cáo 50; kiến nghị, phản ánh 181). Có 33 đoàn đông người, chủ yếu liên quan đất đai và bồi thường. So với tháng 7, các chỉ số đều giảm: Lượt tiếp giảm 7,64%, số người giảm 24,75%, số vụ việc giảm 6,82% và số đoàn đông người giảm 29,78%.
Tại Hà Nội, Phòng 2 tiếp 254 vụ việc, ban hành 192 văn bản hướng dẫn, 7 văn bản chuyển đơn. Tại TP Hồ Chí Minh, tiếp 53 vụ việc, ban hành 14 văn bản hướng dẫn, 1 văn bản chuyển đơn. Ban cũng tham mưu ban hành Thông báo kết luận tiếp công dân định kỳ tháng 7, giúp khép lại quy trình đúng luật, tránh vòng lặp khiếu kiện.
Trong xử lý đơn, tổng số đơn phải xử lý trong kỳ là 1.866, đã phân loại và xử lý 1.150, còn 716 đang xử lý. Điểm đáng chú ý là 893 đơn (77,66%) là gửi lặp lại, không có thông tin mới, gây lãng phí nguồn lực. Đây là thách thức cần giải bằng cả công nghệ và truyền thông pháp lý đến tận cơ sở.
Một là, phối hợp liên ngành – liên cấp thành nếp làm việc thường xuyên. Trong dịp 2/9, 23 tổ công tác đã phối hợp cùng Trụ sở vận động 189 công dân trở về địa phương để được đối thoại tiếp. Bài học rút ra là “giải quyết tại gốc” mới tháo được nút thắt.
Hai là, tư vấn pháp luật ngay tại chỗ. Trong tháng, 18 luật sư và 2 luật gia đã tư vấn miễn phí cho 48 lượt công dân. Một cuộc tư vấn ngắn, rõ ràng giúp nhiều vụ việc được giải tỏa, giảm nguy cơ căng thẳng.
Ba là, bảo đảm an ninh linh hoạt. Công an TP Hà Nội cùng lực lượng địa phương kịp thời giám sát, xử lý, ngăn chặn hành vi vi phạm. Việc lập hồ sơ, biên bản đầy đủ, công khai cũng tạo tính răn đe và minh bạch.
Một hạn chế nổi bật là hệ thống công nghệ có lúc trục trặc, ảnh hưởng đến xử lý đơn. Ban đã báo cáo lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, đồng thời đẩy nhanh việc xây dựng phần mềm mới do Phòng 5 làm đầu mối. Mục tiêu là thiết lập quy trình số hóa toàn diện, liên thông dữ liệu giữa Trung ương và địa phương, có bảng hiển thị theo thời gian thực, và cổng công khai để công dân tra cứu tình trạng hồ sơ.
Nhờ đó, hai mục tiêu được đáp ứng cùng lúc: giảm đơn lặp, cảnh báo sớm nguy cơ tụ tập đông người.
“Nếu chỉ một mình Trụ sở làm, sẽ rất dễ quá tải. Nhưng khi cả hệ thống cùng vào cuộc, từng đầu mối có trách nhiệm, thì việc tiếp dân trở nên bài bản, kiểm soát tốt và giảm căng thẳng rõ rệt”, ông Lê Hải Đăng, Trưởng phòng Tổng hợp, Ban TCDTW chia sẻ.
Thời gian tới, cùng với kỳ họp Trung ương, Kỳ họp thứ 10 của Quốc hội và tiến tới Đại hội Đảng XIV, dự báo nhiều vụ việc mới sẽ phát sinh liên quan đến đất đai, môi trường, trái phiếu, sắp xếp bộ máy… cùng các vụ tồn cũ quay lại Trung ương.
Các phòng nghiệp vụ đã có kế hoạch hành động: Phòng Tổng hợp điều hòa tiếp dân và báo cáo; Phòng 1 rà soát các vụ việc chuyển nhiều lần; Phòng 2,3 chuẩn bị hồ sơ cho tiếp công dân định kỳ; Phòng 4 tăng tốc xử lý đơn; Phòng 5 đẩy nhanh phần mềm mới và chuẩn bị tiếp công dân trực tuyến.
Tiếp công dân không chỉ là nghe và hướng dẫn, mà còn là nền tảng để giữ kỷ cương và xây dựng niềm tin. Tháng 8 và đầu tháng 9/2025 đã cho thấy khi cả hệ thống cùng phối hợp, nhiều tình huống phức tạp có thể được giải quyết hài hòa.
Số liệu giảm về lượt đoàn đông người, tỉ lệ công dân quay lại địa phương đối thoại và trật tự được giữ vững trong dịp lễ lớn là minh chứng rõ ràng. Xa hơn, đây cũng là lời nhắc để hệ thống tiếp tục cải thiện: chuẩn hóa quy trình, thay đổi thói quen gửi đơn lặp và đẩy mạnh số hóa.
Khi “vành đai phối hợp” được duy trì, đối thoại tại cơ sở được coi trọng, trách nhiệm người đứng đầu được thực hiện nghiêm túc và hạ tầng công nghệ vận hành ổn định, cánh cửa Trụ sở sẽ bớt “nóng”, niềm tin của Nhân dân thêm vững chắc. Đây cũng là cách thiết thực để triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW về chuyển đổi số.
