Trong thời gian dài, hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản của công ty xuất hiện khói bụi lớn, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường. Ảnh: Sáng Bắc

Nhiều tồn tại

Qua kiểm tra hiện trạng hoạt động khai thác khoáng sản khu vực được cấp phép khai thác thể hiện có 30 mốc đầy đủ theo giấy phép được cấp. Tuy nhiên, đơn vị chưa cung cấp biên bản bàn giao mốc tại thực địa cho đoàn.

Ngày 18/7/2021, Công ty TNHH Du lịch sinh thái và Sản xuất VLXD Nghệ An bổ nhiệm ông Vũ Quốc Lập làm giám đốc điều hành mỏ. Kiểm tra hồ sơ liên quan đến việc bổ nhiệm này, tại thời điểm kiểm tra, đơn vị chưa cung cấp văn bản thông báo giám đốc điều hành mỏ cho UBND huyện Nghi Lộc.

Công ty chưa lắp đặt trạm cân. Đối với hệ thống camera giám sát đã được lắp đặt tại cổng chính và cổng phụ (bị bư hỏng chưa được sửa chữa). Do đó, tại thời điểm kiểm tra không cung cấp được số liệu thống kê khối lượng khoáng sản nguyên khai qua trạm cân các năm 2020, 2021, 2022 và 4 tháng đầu năm 2023.

Ngoài ra, công ty không có văn bản thông báo ngày bắt đầu khai thác và kế hoạch khai thác gửi UBND huyện Nghi Lộc cũng như UBND xã Nghi Hưng và xã Nghi Yên.

Về chấp hành thiết kế mỏ, công ty được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án ngày 12/1/2021; phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của dự án nhà máy sản xuất cấu kiện bê tông cường độ cao và VLXD tại xã Nghi Yên và xã Nghi Hưng, huyện Nghi Lộc ngày 26/5/2021; Ban Quản lý Khu kinh tế (BQL KKT) Đông Nam cấp giấy phép xây dựng, được phép xây dựng công trình ngày 27/7/2021.

Qua kiểm tra, chủ đầu tư chưa thực hiện đúng các yêu cầu như: Xây dựng từng hạng mục quy hoạch phải đảm bảo theo đúng quy hoạch được duyệt, an toàn phòng cháy, chữa cháy; chưa triển khai dự án đồng bộ, chậm triển khai dự án làm kéo dài thời gian đưa dự án vào sử dụng mà chưa được gia hạn tính đến thời điểm đoàn kiểm tra; chưa thực hiện đúng chế độ báo cáo định kỳ tiến độ của dự án theo Điều 102 của Nghị định 31/2021/NĐ-CP.

Theo phê duyệt, tiến độ thực hiện dự án trong quý II/2020 đến quý II/2022 thực hiện thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị, vận hành và đưa dự án đi vào hoạt động, nhưng chưa cung cấp được thiết kế mỏ cho đoàn theo quy định trước khi tiến hành khai thác, phải nộp thiết kế mỏ được lập, thẩm định phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật cho cơ quan Nhà nước có thẩm quyền theo quy định.

Về việc chấp hành bảo vệ môi trường, dù công ty thực hiện công tác chấp hành bảo vệ môi trường theo quyết định về việc phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của dự án, tuy nhiên, báo cáo chưa đề cập đến nội dung biện pháp giảm thiểu trong quá trình khai thác tận thu, vận chuyển khối lượng đất tận thu tạo mặt bằng dự án.

Kiểm tra hiện trạng hoạt động khai thác, cho thấy công ty có xây dựng lán trại phục vụ hoạt động khai thác. Quá trình vận chuyển, xe vận chuyển có phủ bạt kín, có tiến hành tưới ẩm tuyến đường vận chuyển. Tuy nhiên, hoạt động khai thác, vận chuyển vẫn phát sinh bụi tương đối lớn, đặc biệt là thời điểm gió to, nắng nóng.

Về sử dụng lao động, an toàn lao động, tại khu vực khai thác khoáng sản có 6 người, trong đó có 5 lao động được đóng bảo hiểm xã hội và y tế, bảo hiểm tai nạn lao động, 1 người không được đóng bảo hiểm xã hội. Đây là lao động có thời hạn từ đủ 3 tháng trở lên thì buộc người sử dụng lao động phải đóng bảo hiểm xã hội, theo quy định tại Khoản 1, Điều 1, Nghị định 146/2018/NĐ- CP ngày 17/10/2018 về quy định chi tiết và hướng dẫn biện pháp thi hành một số điều của Luật Bảo hiểm y tế, thì công ty phải thực hiện quyền và nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội và y tế, bảo hiểm thất nghiệp và bảo hiểm tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp bắt buộc.

Kiểm tra thực địa cho thấy, vị trí nơi làm việc, nhà điều hành của công ty đến chân mỏ khai thác là khoảng 150 - 200m. Công ty chưa thực hiện lắp đặt các biển báo tại công trường; không có hồ sơ chứng minh việc cấp bảo hộ và khẩu trang cho người lao động theo quy định của Thông tư số 20/2009 của Bộ Công Thương quy định quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn trong khai thác mỏ.

Đối với việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, thuế, tại thời điểm kiểm tra, công ty kê khai thiếu 575.927.061 đồng do có một số sản lượng đất công ty kê khai giá tính thuế tài nguyên chưa đúng theo quy định. Đoàn yêu cầu công ty kê và nộp bổ sung số tiền thuế tài nguyên môi trường, đã được công ty khắc phục kê khai đầy đủ trong quá trình kiểm tra.

Tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác theo thẩm quyền

Kết thúc đợt kiểm tra, trưởng đoàn kiểm tra đã báo cáo, trình UBND huyện kết luận, trong đó chỉ ra những ưu điểm và tồn tại; đồng thời kiến nghị các biện pháp xử lý.

Yêu cầu Công ty TNHH Du lịch sinh thái và Sản xuất VLXD Nghệ An khắc phục những tồn tại đã chỉ ra theo từng nội dung đoàn đã kiểm tra và kết luận. Đồng thời chấp hành nghiêm quyết định xử lý vi phạm hành chính của Chủ tịch UBND huyện Nghi Lộc đối với 2 hành vi vi phạm đã được kết luận theo quy định.

UBND xã Nghi Hưng và xã Nghi Yên quản lý, giám sát mốc giới, ranh giới được bàn giao giữa diện tích cấp phép khai thác với phần diện tích thuộc trách nhiệm quản lý; xử lý các vi phạm của các tổ chức, cá nhân tiến hành khai thác khoáng sản khi chưa hoàn thành thủ tục thuê đất, hoạt động ra ngoài mốc giới, ranh giới khu vực được phép khai thác.

Thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, phát hiện, xử lý và ngăn chặn kịp thời các nguy cơ gây tai nạn lao động, các nguy cơ gây sự cố về môi trường do hoạt động khoáng sản gây ra.

Phòng Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác trên địa bàn theo thẩm quyền; kịp thời phát hiện những vi phạm để kiến nghị cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo quy định.

Thường xuyên đôn đốc UBND xã Nghi Hưng và xã Nghi Yên giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác của công ty tại mỏ núi Truông Riềng về phạm vi ranh giới khai thác, công tác chấp hành bảo vệ môi trường và các nội dung khác theo quy định của luật và các văn bản liên quan. Phối hợp Phòng Tư pháp, Phòng TN&MT huyện thực hiện thiết lập hồ sơ xử lý vi phạm hành chính đối với các hành vi vi phạm của công ty theo kết luận kiểm tra, tham mưu UBND huyện quyết định xử lý vi phạm hành chính theo quy định.

Thanh tra huyện theo dõi, đôn đốc việc thực hiện xử lý sau kiểm tra theo kết luận đã ban hành.

Đồng thời, UBND huyện Nghi Lộc cũng đề nghị BQL KKT Đông Nam thường xuyên kiểm tra việc thực hiện dự án của công ty; xem xét thủ tục bảo vệ môi trường đối với khu vực khai thác khoáng sản thuộc dự án tại xã Nghi Yên và xã Nghi Hưng, huyện Nghi Lộc đã được phê duyệt báo cáo tác động, nhưng nội dung báo cáo chưa đề cập đến biện pháp giảm thiểu trong quá trình khai thác khoáng sản, vận chuyển khối lượng đất tận thu tại mặt bằng dự án.

Công ty TNHH Du lịch sinh thái và Sản xuất VLXD Nghệ An có trụ sở đóng tại phường Hà Huy Tập, TP Vinh; được Sở Kế hoạch và Đầu tư Nghệ An cấp Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh số 2900927841.

Công ty được UBND tỉnh Nghệ An cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 2475/GP-UBND ngày 16/7/2021 tại núi Truông Riềng thuộc địa bàn xã Nghi Yên và xã Nghi Hưng, huyện Nghi Lộc; loại khoáng sản được cấp là đất vật liệu san lấp, diện tích 16,551ha, trữ lượng khai thác và công suất khai thác 3.626.259m³ nguyên khối/năm. Thời hạn khai thác đến hết tháng 6/2022 (gia hạn đến hết tháng 6/2024).