Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam: Hạch toán chưa đúng hơn 600 tỷ đồng

Ngày 29/6/2023, Bộ Tài chính ban hành Kết luận thanh tra số 811/KL- BTC về việc thanh tra chuyên đề bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và nội dung liên quan tại Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam.

Thời kỳ thanh tra: Năm 2021 và các thời kỳ có liên quan.

Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam là doanh nghiệp 100% vốn nước ngoài được thành lập tại Việt Nam theo Giấy phép thành lập và hoạt động số 68 GP/KDBH ngày 24/01/2013 của Bộ Tài chính, có lĩnh vực hoạt động là kinh doanh các nghiệp vụ bảo hiểm nhân thọ, bảo hiểm sức khỏe; kinh doanh tái bảo hiểm; quản lý quỹ, đầu tư vốn theo quy định pháp luật Việt Nam.

Năm 2021, công ty triển khai bán bảo hiểm thông qua 02 tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (bancass) bao gồm Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) và Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPB).

Kết quả thanh tra cho thấy, về cơ bản các quy trình, quy chế do công ty ban hành quy định các nội dung liên quan đến nội dung hoạt động đại lý bảo hiểm nói chung và đại lý bảo hiểm thuộc kênh bancass, quy trình tiếp nhận, ghi nhận thông tin, phản ánh của khách hàng tham gia bảo hiểm, việc xử lý kỷ luật đối với các trường hợp đại lý bảo hiểm cá nhân của công ty. Tuy nhiên, các quy trình, quy chế của công ty chưa có quy định xử lý kỷ luật đối với cá nhân là nhân viên thuộc đại lý tổ chức là ACB và TPB.

Năm 2021, công ty thực hiện 78.564 cuộc gọi cho hợp đồng đã phát hành mới theo quy trình Welcome Call, ghi nhận 687 ca khiếu nại của khách hàng.

Hoạt động giải quyết xử lý kỷ luật đại lý, đánh giá chất lượng dịch vụ của đại lý của công ty còn tồn tại tình trạng bất cập hoặc chưa đầy đủ, thống nhất. Công ty chưa thực hiện phối hợp, đối soát giữa các bộ phận về thông tin phản ánh, khiếu nại đầy đủ. Việc kiểm tra, xác minh thông tin phục vụ giải quyết khiếu nại chưa đầy đủ theo quy trình. Công ty chưa có biện pháp để xử lý, nhắc nhở đối với những đại lý bảo hiểm cá nhân, nhân viên ngân hàng chưa thực hiện đúng theo quy trình, quy chế phối hợp giữa công ty và ngân hàng ghi nhận qua chương trình khách hàng bí mật...

Công ty chưa có biện pháp giám sát, xử lý đại lý đảm bảo đại lý nộp biên nhận bàn giao hợp đồng bảo hiểm về công ty đối với 304 hợp đồng bảo hiểm là chưa đúng quy định về bàn giao hợp đồng bảo hiểm tại Quy trình thẩm định bảo hiểm số QT.02.NVBH. Dẫn đến việc gọi điện Welcome Call của công ty cho khách hàng bị chậm, ảnh hưởng đến chất lượng dịch vụ, quyền lợi bảo hiểm của khách hàng, tăng số lượng các ca khiếu nại về hoạt động bán bảo hiểm qua kênh bancass của công ty.

Qua thanh tra chọn mẫu phát hiện 44 trường hợp đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng chưa thực hiện đúng quy định trong quá trình triển khai bán bảo hiểm.

Về trường hợp xử lý đại lý, công ty không có quy trình để xử lý kỷ luật hoặc xử lý chưa đầy đủ, nhất quán.

Có 36 đại lý bảo hiểm phát sinh khiếu nại từ khách hàng nhiều lần, công ty chưa có hình thức xử lý trong giai đoạn từ 01/01/2021 đến 30/9/2021. Sau ngày 30/9/2021, sau khi ban hành Quy trình BQA, công ty đã ban hành thư nhắc nhở nội bộ đối với 19 đại lý có từ 02 lần khiếu nại trở lên.

Có 01 đại lý phát sinh nhiều khiếu nại nhưng do đại lý đã nghỉ việc tại thời điểm xác minh nên công ty không thu thập thêm thông tin xử lý kỷ luật, chưa phù hợp với quy định tại Khoản 7.3 Điều 5, Quy trình Điều tra và xử lý kỷ luật đại lý ngày 28/05/2018.

Có 01 đại lý có 02 khiếu nại có cùng nội dung, công ty xử lý chưa thống nhất (01 trường hợp đóng hồ sơ, không xử lý; 01 trường hợp có thư cảnh cáo).

Năm 2021, công ty thực hiện hạch toán giảm doanh thu chưa chính xác số tiền là 622.915.713 đồng đối với 21 hợp đồng bảo hiểm đã hủy bỏ chưa phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 21 và điểm b khoản 3 Điều 25 Thông tư số 50/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính.

Qua công tác điều tra, xử lý thông tin khiếu nại từ khách hàng, công ty đã phát hiện vi phạm và xử lý vi phạm đối với các đại lý bảo hiểm theo Quy trình Điều tra và xử lý kỷ luật đại lý và các quy định của công ty.

Rà soát việc Sun Life Việt Nam kê khai, tuân thủ pháp luật về thuế, hóa đơn 

Qua thanh tra xác định công ty hạch toán các khoản chi phí, doanh thu liên quan đến hoạt động bancass là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doang nghiệp (TNDN) năm 2021 chưa đúng quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và quy định pháp luật về thuế với tổng số tiền là 600.491.874.685 đồng.

 Bộ Tài chính đề nghị Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam thực hiện kiến nghị xử lý tài chính đối với kỳ kế toán năm 2021: Hạch toán giảm chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN năm 2021 số tiền là 600.491.874.685 đồng.

Đối với các khoản chi có nội dung, tên gọi, cách thức chi trả, hồ sơ chứng từ và tài liệu có liên quan tương tự như các khoản chi nêu tại Kết luận thanh tra thuộc các kỳ kế toán liên quan, đề nghị công ty điều chỉnh hạch toán kế toán, xác định, tính toán lại, kê khai bổ sung thuế TNDN tương ứng, không phân bổ các chi phí do doanh nghiệp bảo hiểm chi trả, hạch toán không đúng theo quy định pháp luật vào các quỹ chủ hợp đồng.

Bộ Tài chính giao Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm tiến hành rà soát các hành vi vi phạm hành chính của công ty tại kết luận thanh tra (nếu có) để tiến hành xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực kinh doanh bảo hiểm.

Tổng cục Thuế chỉ đạo Cục thuế thành phố Hồ Chí Minh và các đơn vị có liên quan tiến hành đôn đốc, rà soát việc Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam thực hiện kê khai, tuân thủ quy định pháp luật về thuế, hóa đơn đối với các khoản chi nêu tại kết luận thanh tra, qua đó tiến hành xử lý đối với các hành vi vi phạm hành chính thuế, hóa đơn (nếu có) và hướng dẫn, xử lý các trường hợp tương tự.

Bộ Tài chính đề nghị Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam rà soát, hoàn thiện việc xây dựng, triển khai và giám sát việc thực hiện các quy trình, quy chế theo quy định pháp luật, thường xuyên kiểm tra việc chấp hành pháp luật, các quy trình nghiệp vụ và quy định nội bộ.

Việc ban hành quy trình, quy chế liên quan đến hoạt động đại lý bảo hiểm phải đảm bảo việc quản lý đại lý được thực hiện chặt chẽ, ngăn ngừa, phát hiện sớm các hành vi vi phạm của đại lý bảo hiểm, cá nhân thuộc đại lý bảo hiểm tổ chức trong việc thực hiện hoạt động đại lý bảo hiểm, đảm bảo nguyên tắc trung thực, công khai, minh bạch trong hoạt động kinh doanh bảo hiểm để đảm bảo quyền lợi của người tham gia bảo hiểm.

Rà soát, tăng cường công tác quản lý việc triển khai bán bảo hiểm qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài để kiểm soát tình hình hủy bỏ hợp đồng bảo hiểm nhằm bảo đảm quyền lợi của người tham gia bảo hiểm, an toàn tài chính của doanh nghiệp bảo hiểm.

Rà soát, chấn chỉnh công tác đào tạo đại lý, quản lý đại lý bảo hiểm, đảm bảo đại lý bảo hiểm thực hiện đúng quy định của pháp luật, của công ty. Trong quá trình tiếp nhận, xử lý thông tin, kiến nghị, phản ánh của khách hàng tham gia bảo hiểm, trường hợp phát hiện hành vi vi phạm có dấu hiệu tội phạm thì chuyển ngay hồ sơ, tài liệu đến cơ quan điều tra hoặc viện KSND có thẩm quyền để xử lý theo quy định pháp luật.

Rà soát các khoản chi phí hoạt động đại lý bảo hiểm, đảm bảo các khoản chi phí phải phục vụ cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm, có đầy đủ chứng từ, bằng chứng chứng minh, phù hợp với quy định pháp luật tại Điều 69 Nghị định số 73/2016/NĐ-CP, Điều 22 Thông tư số 50/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính và quy định pháp luật hiện hành.

Rà soát, điều chỉnh khoản hạch toán hoàn phí bảo hiểm cho các hợp đồng bảo hiểm có yêu cầu hủy nêu tại điểm 2.2 mục 2, bảo đảm việc hạch toán phù hợp với quy định tại khoản 1 Điều 21 và điểm b khoản 3 Điều 25 Thông tư số 50/2017/TT-BTC của Bộ Tài chính và quy định pháp luật hiện hành.