Khu vực từng được quy hoạch làm Bến xe Liên tỉnh miền Đông TP Hạ Long. Ảnh: Phùng Bình

Tạm bàn giao mặt bằng không đúng thẩm quyền

Trong công tác đầu tư, xử lý chi phí đã thực hiện của nhà đầu tư, kết luận thanh tra cho biết, D.A Bến xe Liên tỉnh miền Đông TP Hạ Long được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt với thời gian thực hiện từ năm 2007 đến năm 2009. Tại thời điểm Công ty Cổ phần Minh Anh thi công san gạt mặt bằng (từ tháng 4/2010 đến tháng 6/2011), D.A chưa được UBND tỉnh gia hạn thời gian thực hiện; chưa có quyết định giao đất.

Trong khi đó, UBND TP Hạ Long có văn bản tạm giao đất đối với một phần diện tích cho Công ty Cổ phần Minh Anh để tổ chức phát quang và mở tuyến trên mặt bằng D.A.

Việc tạm bàn giao mặt bằng này không thuộc thẩm quyền của UBND TP, không được quy định tại Luật Đất đai năm 2003; đã gián tiếp tạo điều kiện cho công ty tổ chức thi công san gạt mặt bằng.

“Như vậy, Công ty Cổ phần Minh Anh đã tổ chức thi công san gạt mặt bằng khi chưa được cơ quan có thẩm quyền giao đất; thi công khi chưa có mặt bằng xây dựng được bàn giao, vi phạm quy định tại Khoản 1 Điều 72 Luật Xây dựng năm 2003.

Mặt khác, đơn vị được giao giám sát là Ban Quản lý D.A I (nay là Ban Quản lý D.A Đầu tư xây dựng các công trình giao thông) không thực hiện đúng chỉ đạo của UBND tỉnh theo quyết định phê duyệt D.A về giám sát chủ đầu tư thực hiện D.A. Do đó, giá trị khối lượng thi công san gạt mặt bằng (theo xác định của UBND TP Hạ Long và Công ty Cổ phần Minh Anh là 47.617,429 triệu đồng) chưa đảm bảo trình tự, thủ tục trong hoạt động xây dựng công trình” - Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chỉ rõ.

Tận thu than vượt quá 8 tháng so với chỉ đạo của UBND tỉnh

Về tận thu than trong quá trình san gạt mặt bằng, theo các tài liệu thu thập được cho thấy, khối lượng đào đất tạo mặt bằng theo D.A được phê duyệt là 910.236 m³.

Tại thời điểm xuất hiện than trong quá trình thi công san gạt mặt bằng D.A (ngày 15/6/2010), chủ đầu tư đã bốc xúc, vận chuyển được trên 320.000m³ đất đá và dừng thi công.

Tuy nhiên, tại thời điểm xác định hiện trạng và lập phương án khai thác tận thu than của Công ty Than Núi Béo - TKV (ngày 5/8/2010) thì chủ đầu tư đã bốc xúc khai thác thêm khoảng 280.000m³ (theo Văn bản số 70, ngày 21/6/2010 của Công ty Cổ phần Minh Anh).

Đáng nói, việc bốc xúc khai thác, vận chuyển khối lượng chênh lệch trong khoảng thời gian này không có sự giám sát theo dõi và quản lý của các cơ quan Nhà nước.

Tại cuộc họp ngày 15/7/2010 giữa Tập đoàn TKV, Công ty Cổ phần Than Núi Béo và Công ty Cổ phần Minh Anh đã thống nhất giao Công ty Cổ phần Than Núi Béo đánh giá chính xác trữ lượng, chủng loại than tận thu và tham khảo tài liệu địa chất cũ để đưa ra kết luận sát với thực tế.

Tuy nhiên, Công ty Cổ phần Than Núi Béo không thực hiện đúng chỉ đạo của Tập đoàn TKV về đo đạc khảo sát, đánh giá đúng trữ lượng tận thu.

Theo Phương án khai thác tận thu số 3041, ngày 5/8/2010, giới hạn khu vực có than từ -25m trở lên, lộ vỉa là +30m; thời hạn tận thu than trong tháng 8/2010, khối lượng tận thu là 1.176m³ (thực tế khai thác tận thu kéo dài đến ngày 31/3/2011; khối lượng tận thu là 7.036,86m³).

Thời gian thực tận thu vượt quá 8 tháng so với chỉ đạo của UBND tỉnh Quảng Ninh và chấp thuận phương án tận thu của Tập đoàn TKV; khối lượng san gạt của chủ đầu tư cũng tăng lên khoảng 200.000m³ do chủ đầu tư đã thực hiện bốc xúc, san gạt đến cốt +15,4 trên toàn bộ diện tích mặt bằng D.A (55.973m²); trong đó, khối lượng của chênh lệch cốt xuất lộ than là 5 - 6m, tương ứng khoảng 305.000m³.

“Như vậy, trong quá trình thực hiện D.A, chủ đầu tư và các cơ quan quản lý Nhà nước đã có vi phạm, thiếu sót trong quản lý, thực hiện D.A và quản lý, khai thác tài nguyên khoảng sản như: Chủ đầu tư bốc xúc, san gạt mặt bằng khi chưa được giao đất, chưa đủ điều kiện khởi công công trình; các cơ quan chức năng không kịp thời kiểm tra, giám sát (đặc biệt là UBND TP Hạ Long, UBND phường Hà Tu, Đội Kiểm tra trật tự xây dựng đô thị...) để cho chủ đầu tư bốc xúc, san gạt mặt bằng khi chưa được giao đất.

Khi xuất lộ than không yêu cầu dừng việc thi công mà vẫn để chủ đầu tư san gạt mặt bằng gây khó khăn trong công tác kiểm soát tài nguyên khoáng sản đối với khối lượng 585.000m³ đã san gạt khi xuất lộ than là than, đất đá lẫn than hay đất đá” - Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chỉ rõ.

Đặc biệt, kết luận thanh tra cũng cho biết, khi thay đổi, không thực hiện D.A, UBND tỉnh đã có ý kiến chỉ đạo các ngành tham mưu thu hồi các quyết định của UBND tỉnh liên quan đến D.A. Tuy nhiên, Sở Kế hoạch và Đầu tư chưa thực hiện tham mưu cho UBND tỉnh thu hồi quyết định phê duyệt D.A.

Đồng thời, UBND TP Hạ Long đã tạm ứng tiền từ ngân sách Nhà nước để thanh toán cho chủ đầu tư đối với giá trị đã đầu tư (bốc xúc, san gạt mặt bằng) chưa đủ cơ sở pháp lý.

Bài 3: Yêu cầu hàng loạt đơn vị kiểm điểm trách nhiệm