Tổng Thanh tra Chính phủ Huỳnh Phong Tranh

Dấu ấn trong từng giai đoạn

Cách đây 69 năm, ngày 23/11/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh số 64/SL thành lập Ban Thanh tra đặc biệt. Đây là ngày đã đánh dấu sự ra đời và trở thành ngày truyền thống của ngành Thanh tra Việt Nam.

Trong suốt 69 năm xây dựng trưởng thành, hoạt động của ngành Thanh tra luôn gắn liền với sự nghiệp cách mạng của dân tộc. Trải qua nhiều tên gọi khác nhau như: Ban Thanh tra đặc biệt (1945 - 1949); Ban Thanh tra Chính phủ (1949 - 1954); Ban Thanh tra Trung ương của Chính phủ (1955 - 1960); Ủy ban Thanh tra của Chính phủ (1961 - 1983); Ủy ban Thanh tra Nhà nước (1984 - 1989); Thanh tra Nhà nước (1990 - 2004); Thanh tra Chính phủ (từ năm 2005 đến nay), nhưng ngành Thanh tra Việt Nam vẫn giữ vững phẩm chất, bản lĩnh chính trị thể hiện được vai trò nòng cốt trong đấu tranh xử lý vi phạm và giải quyết các bức xúc của nhân dân, góp phần quan trọng vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1946 - 1954), hoạt động thanh tra đã giúp Trung ương Ðảng và Chính phủ xem xét việc chấp hành chủ trương, chính sách ở bên dưới, ngăn ngừa những lệch lạc có thể xảy ra, đấu tranh chống các tệ nạn quan liêu, tham ô, lãng phí, củng cố tốt mối quan hệ trên dưới trong quân đội, mối liên hệ quân dân, góp phần đáng kể vào việc động viên nhân dân ra sức sản xuất, bảo đảm đời sống, huy động sức người, sức của cho tiền tuyến.

Trong thời kỳ xây dựng CNXH ở miền Bắc và chi viện đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (1954 - 1975), công tác thanh tra bám sát những nhiệm vụ cấp thiết, phục vụ kịp thời sự lãnh đạo của Ðảng và Chính phủ trong việc khắc phục hậu quả chiến tranh, xây dựng CNXH ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng dân tộc, chống Mỹ cứu nước ở miền Nam.

Sau khi miền Nam giải phóng, đất nước thống nhất và đi lên xây dựng CNXH, ở miền Nam, các tổ chức thanh tra nhanh chóng được thành lập, tập trung thực hiện nhiệm vụ chống tiêu cực, chống quan liêu, cửa quyền nhằm phát hiện và xử lý các tiêu cực trong quản lý kinh tế và xã hội.

Trong công cuộc đổi mới, ngành Thanh tra đã bám sát các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đã tập trung thanh tra làm rõ nhiều vấn đề bất cập nảy sinh trong nền kinh tế thị trường. Cùng với việc đẩy mạnh thanh tra phục vụ công cuộc đổi mới, ngành Thanh tra tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện thể chế, đổi mới tổ chức và hoạt động thanh tra để phù hợp với nhiệm vụ mới. Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại (KN), Luật tố cáo (TC), Luật Phòng, chống tham nhũng (PCTN), Luật Tiếp công dân và hàng loạt Nghị định hướng dẫn thi hành tạo cơ sở pháp lý cho tổ chức, hoạt động của ngành Thanh tra.

Kết quả toàn diện

Năm 2014, ngành Thanh tra tiếp tục đoàn kết, nhất trí, nỗ lực phấn đấu tập trung vào thực hiện nhiệm vụ chính trị do Đảng và Nhà nước giao, nhất là trong công tác thanh tra; giải quyết KN,TC; PCTN, hoàn thiện thể chế. Cụ thể:

Trong công tác thanh tra, toàn ngành đã triển khai 5.558 cuộc thanh tra hành chính và 132.426 cuộc thanh tra, kiểm tra chuyên ngành; phát hiện vi phạm về kinh tế hơn 27,2 nghìn tỷ đồng, hơn 1,2 ha đất, đã kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước hơn 13,3 nghìn tỷ đồng, 564ha đất; xuất toán, loại khỏi giá trị quyết toán và đề nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý hơn 13,8 nghìn tỷ đồng; xử phạt vi phạm hành chính hơn 2 nghìn tỷ đồng; kiến nghị xử lý kỷ luật hành chính đối với 873 tập thể, 1.544 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra xử lý 34 vụ việc. Đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện gần 2.200 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra, tỷ lệ thu hồi tiền đạt 54%, đất đạt 94,8%; đôn đốc xử lý hành chính 228 tổ chức, 515 cá nhân

Trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết KN,TC: Ngành Thanh tra triển khai nhiều giải pháp quan trọng tạo sự chuyển biến tích cực. Thanh tra Chính phủ (TTCP) giúp Chính phủ tổ chức triển khai Chỉ thị số 35 của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết KN,TC; Luật Tiếp công dân và Nghị định số 64 của Chính phủ về hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Tiếp công dân và ban hành Kế hoạch để triển khai thực hiện.

Trong năm 2014, các cơ quan hành chính Nhà nước các cấp đã tiếp 270.950 lượt công dân đến KN,TC, kiến nghị, phản ánh, gần 3.400 đoàn đông người; tiếp nhận, xử lý 101.350 đơn thư; giải quyết hơn 23.500 vụ việc KN, vụ việc TC thuộc thẩm quyền; kiến nghị thu hồi cho Nhà nước trên 32 tỷ đồng, 22ha đất, trả lại cho công dân gần 35 tỷ đồng, 85ha đất các loại; trả lại quyền lợi cho gần 1.700 người, kiến nghị xử lý hành chính 435 người; chuyển cơ quan điều tra 77 vụ. Kế hoạch 1130 đến nay đạt tỷ lệ 94,7%; kiểm tra, rà soát 532 vụ việc theo Kế hoạch 2100.

TTCP đã tổ chức tiếp công dân tại 2 Trụ sở tiếp công dân của Trung ương với 28.185 lượt người đến trình bày 6.758 vụ việc, trong đó có 717 đoàn đông người; xử lý 3.456 trong tổng số 4.000 đơn đã tiếp nhận; kiểm tra, xác minh, kết luận, báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo xử lý 67 vụ việc.

Trong công tác PCTN, ngành Thanh tra vừa thực hiện chức năng quản lý Nhà nước vừa thực hiện nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra công tác PCTN ở các bộ, ngành, địa phương; triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, phổ biến pháp luật về PCTN và thực hiện đồng bộ các giải pháp phòng ngừa tham nhũng. Qua công tác thanh tra, kiểm tra và giải quyết KN,TC phát hiện 58 vụ, 93 đối tượng có hành vi liên quan đến tham nhũng.

TTCP thành lập 9 tổ kiểm tra việc thực hiện quy định minh bạch tài sản, thu nhập năm 2013 tại 56 cơ quan, đơn vị; triển khai các hoạt động trong Chương trình Sáng kiến PCTN; tổ chức Đối thoại về PCTN về “các giải pháp phòng ngừa tham nhũng và thu hồi tài sản tham nhũng”; tăng cường hoạt động hợp tác quốc tế về PCTN.

Công tác xây dựng thể chế được quan tâm thực hiện. TTCP trình Chính phủ ban hành 2 Nghị định về giám sát, kiểm tra đối với doanh nghiệp Nhà nước và hướng dẫn thi hành Luật Tiếp công dân; xây dựng và ban hành 2 Thông tư hướng dẫn việc xây dựng định hướng chương trình thanh tra, kế hoạch thanh tra và hướng dẫn thi hành Nghị định về trách nhiệm giải trình của cơ quan Nhà nước trong việc thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn được giao; tiếp tục xây dựng 2 Nghị định và các Thông tư quy định, hướng dẫn quy trình, nghiệp vụ công tác của ngành; xây dựng Chiến lược Phát triển ngành Thanh tra đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.

Các mặt công tác khác cũng được tiến hành đồng bộ và hoạt động hiệu quả, ngày càng đi vào chiều sâu.

Kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2014 khẳng định TTCP và toàn ngành Thanh tra đã có quyết tâm cao, triển khai quyết liệt đã hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ, từ đó tạo được sự tin tưởng của cấp trên, tạo được sự quan tâm của nhân dân và của xã hội. Đây là niềm vinh dự và cũng là trách nhiệm của toàn ngành.

Chặng đường xây dựng và trưởng thành của thanh tra Việt Nam trong 69 năm qua rất đáng tự hào. Suốt chặng đường xây dựng và trưởng thành, nhiều tập thể và cá nhân của ngành Thanh tra vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng nhiều Huân, Huy chương và nhiều phần thưởng cao quý khác. Năm 2010, Đảng và Nhà nước đã quyết định tặng thưởng Huân chương Sao vàng cho ngành Thanh tra Việt Nam.

Nhân ngày họp mặt hôm nay, chúng ta rất vui mừng và biểu dương các tập thể và cá nhân được đón nhận Huân chương của Chủ tịch Nước và Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ ghi nhận công lao đóng góp của các tập thể, cá nhân vào sự nghiệp cách mạng của đất nước và của ngành trong những năm qua.

Toàn thể cán bộ, công chức, viên chức của TTCP và ngành Thanh tra ý thức sâu sắc rằng để đạt được những thành tựu to lớn đó là nhờ sự quan tâm của Bác Hồ kính yêu, sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Trung ương Ðảng, Quốc hội, Chính phủ, sự phối hợp giúp đỡ của các ngành, các cấp và đặc biệt là sự tin tưởng, giúp đỡ, ủng hộ, chia sẻ, đùm bọc của các tầng lớp nhân dân, đã đồng vai, sát cánh với thanh tra trên mặt trận giữ gìn trật tự, kỷ cương, phòng ngừa vi phạm, chống tiêu cực, tham nhũng.

Thành tựu 69 năm qua cũng nói lên sự nỗ lực phấn đấu không ngừng của lớp lớp các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức của ngành Thanh tra, đã trung thành, tận tuỵ, gương mẫu, liêm khiết, khách quan, công tâm trong công tác.

Bên cạnh những thành tích và kết quả đạt được nêu trên, chúng ta cũng tự nhận thấy còn những hạn chế, tồn tại và còn nhiều việc chưa làm được. Sự phát triển của ngành Thanh tra nhìn chung vẫn chưa theo kịp yêu cầu ngày càng cao của công tác quản lý, chưa đáp ứng hết yêu cầu của Đảng, Nhà nước và nguyện vọng của nhân dân.

Năm 2015, là năm diễn ra nhiều ngày lễ lớn, trọng đại của đất nước, đặc biệt là diễn ra Đại hội Đảng bộ các cấp. Đối với ngành Thanh tra, đây là năm quan trọng, đánh dấu kỷ niệm 70 năm ngày thành lập.

Một số nhiệm vụ trọng tâm 2015

Thứ nhất, triển khai có hiệu quả các quy định của pháp luật về thanh tra, tiến hành thanh tra có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào các lĩnh vực dễ phát sinh tiêu cực, tham nhũng, đáp ứng được các yêu cầu của việc phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ hai, thực hiện có hiệu quả các chủ trương, pháp luật về KN,TC góp phần ổn định chính trị - xã hội, phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và Đại hội Đảng bộ các cấp, tập trung thực hiện tốt công tác tiếp dân, xử lý đơn thư, giải quyết kịp thời các vụ việc mới phát sinh, giải quyết cơ bản dứt điểm các vụ việc tồn đọng, phức tạp, kéo dài; tăng cường việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về tiếp công dân, giải quyết KN,TC; xây dựng “Cơ sở dữ liệu quốc gia về KN,TC”.

Thứ ba, triển khai hiệu quả Chương trình Hành động của Chính phủ về PCTN, lãng phí, gắn với triển khai thanh tra việc thực hiện trách nhiệm nhằm phát hiện, xử lý kịp thời các hành vi tham nhũng. Tăng cường việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật về PCTN, đẩy mạnh hoạt động hợp tác quốc tế về PCTN và thực thi Công ước của Liên hợp quốc về chống tham nhũng.

Thứ tư, TTCP phối hợp với các bộ, ngành Trung ương đẩy nhanh tiến độ và nâng cao chất lượng xây dựng và hoàn thiện thể chế về công tác thanh tra, KN,TC, PCTN; tổng kết Luật PCTN và sơ kết Luật Thanh tra năm 2010 gắn với hoàn thành Chiến lược Phát triển ngành Thanh tra đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035.

Thanh tra các cấp, ngành tiếp tục củng cố, kiện toàn tổ chức, bộ máy, quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, thi nâng ngạch, nâng bậc, thực hiện công tác chính sách đối với cán bộ toàn ngành; coi trọng cải cách hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin để nâng cao chất lượng hoạt động. Giữ gìn pháp luật, kỷ luật của các cơ quan thanh tra, bảo đảm điều kiện triển khai thực hiện tốt nhiệm vụ. Trong đó, chú trọng việc xây dựng tổ chức bộ máy để thực hiện tốt chức năng quản lý Nhà nước và các hoạt động nghiệp vụ; xây dựng cơ quan thanh tra trong sạch, vững mạnh; tổ chức các hoạt động thiết thực hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống ngành Thanh tra Việt Nam nhằm tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động toàn ngành Thanh tra cũng như các cơ quan Nhà nước, các tổ chức đoàn thể và nhân dân cả nước, bạn bè quốc tế về truyền thống vẻ vang, những cống hiến to lớn của các thế hệ cán bộ, công chức, viên chức thanh tra qua các thời kỳ. Qua đó, phát huy những thành tích đã đạt được, đoàn kết, ra sức thi đua, không ngừng phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong giai đoạn phát triển mới của đất nước.

Với bề dày truyền thống lịch sử qua 69 năm phát triển và trưởng thành, ngành Thanh tra Việt Nam qua từng thời kỳ đã hoàn thành trọng trách của mình trước Đảng, trước nhân dân. Để tiếp tục cống hiến và hoàn thành những nhiệm vụ cao cả trong thời gian tới, tôi kêu gọi toàn thể cán bộ công chức, viên chức ngành Thanh tra tiếp tục phát huy truyền thống, đoàn kết một lòng, tiếp tục phấn đấu vượt mọi khó khăn để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ trong thời gian tới.

TTCP tiến hành 54 cuộc thanh tra, ban hành 23 kết luận thanh tra; phát hiện vi phạm, thiếu sót về kinh tế số tiền trên 13,6 nghìn tỷ đồng, 638 ha đất; kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước gần 1,2 nghìn tỷ đồng; kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền xem xét, xử lý số tiền gần 12,5 nghìn tỷ đồng, 632 ha đất; chuyển cơ quan điều tra 6 vụ việc. Đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện 14 kết luận và quyết định xử lý về thanh tra, thu hồi gần 600 tỷ đồng (đạt gần 64%%), đôn đốc xử lý hành chính 30 tổ chức, 65 cá nhân.

Huỳnh Phong Tranh

Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Thanh tra Chính phủ