(Thanh tra)- Xã Hồng Thái, huyện Phú Xuyên, chuyển mình theo mô hình nông thôn mới từ hơn 2 năm nay. Trong bước khởi đầu, nhiều dấu hiệu sai phạm về công tác quản lí đất đai, hoạt động tài chính, sản xuất gạch gây ô nhiễm môi trường đã được nhân dân phát hiện. Một số sai phạm được UBND huyện kết luận, giao Thanh tra huyện theo dõi việc khắc phục, xử lý. Tuy nhiên, vẫn còn một số dấu hiệu sai phạm cần tiếp tục phải làm rõ.
Nhận diện sai phạm
Cuối năm 2010, xã Hồng Thái khởi động chương trình xây dựng nông thôn mới. Theo đó, UBND xã có tờ trình và được HĐND xã ra Nghị quyết số 14/2011 ngày 3/8/2011 phê duyệt dự án nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả và dịch vụ sinh thái…
Ngày 23/9/2011, UBND xã kí hợp đồng cho ông Ngô Chí Cường thuê 55,54 mẫu đất. Trong đó: Quỹ đất 1 (1 vụ lúa, 1 vụ mạ) 11,13 mẫu; quỹ đất 2 và quỹ đất công 44,41 mẫu, thời hạn thuê 5 năm. Tổng giá trị hợp đồng là 2.099.412.000 đồng theo hình thức mời thầu. Điều đáng nói là, trong tổng diện tích cho ông Cường thuê có 2 đầm lớn mà ngay từ năm 2004, xã Hồng Thái đã ký hợp đồng cho ông Đồng Văn Mừng và Đồng Văn Trường người địa phương thuê 10 năm.
Như vậy, còn hơn 1 năm nữa mới hết thời hạn thì ngày 24/11/2011, UBND xã đã yêu cầu thanh lý hợp đồng với ông Mừng, ông Trường. Theo đó, họ được chi trả 813 triệu đồng.
Nhận thấy có dấu hiệu bất thường trong việc thanh lý sớm hợp đồng, đặc biệt việc chi trả tiền có dấu hiệu vi phạm nguyên tắc tài chính, nhiều người dân địa phương đặt câu hỏi: UBND xã lấy tiền từ đâu để đền bù, hỗ trợ cho 2 hộ dân khi chưa hề có một dự án nào được cấp có thẩm quyền phê duyệt và có quyết định thu hồi đất?
Từ nghi ngờ trên, nhiều người dân đã lần ngược lại chủ trương của lãnh đạo xã khi quyết định dành toàn bộ khu đầm hồ từ bến đò Vườn Chuối đến hết địa phận thôn Duyên Yết để xây dựng khu nuôi trồng thủy sản kết hợp dịch vụ sinh thái.
Các hộ dân thôn Duyên Yết cho biết: Xã công bố quy chế đấu thầu khu nuôi trồng thủy sản kết hợp dịch vụ sinh thái nói trên, nhưng khi phát hành hồ sơ mời thầu với giá 20 triệu đồng/bộ và nộp ký cược 1.430.000.000 đồng; trước giờ mở thầu lại quy định: Tổ chức, doanh nghiệp hoặc cá nhân không được tham gia buổi đấu thầu sẽ không được nhận lại số tiền mua hồ sơ dự thầu và không được thắc mắc khiếu kiện!
Nhiều người dân Duyên Yết bức xúc: Xã đã làm khó người dân địa phương và tại sao lại cấm người dân thắc mắc, khiếu kiện nếu như họ tìm được những nguyên nhân phù hợp với quy định của luật pháp?
Bên cạnh những dấu hiệu sai phạm về việc thực hiện cho thuê đất, chi tiền sai quy định, người dân thôn Duyên Yết còn phát hiện lãnh đạo địa phương buông lỏng quản lý trong hoạt động sản xuất gạch nung xây dựng tại địa phương, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng sức khỏe, mùa màng của nhân dân.
Tất cả khúc mắc đã được bà con phản ánh lên các cơ quan chức năng và Thanh tra huyện Phú Xuyên đã vào cuộc.
Phản ánh của công dân là đúng
UBND huyện Phú Xuyên kiểm tra và kết luận: Việc thanh toán trả tiền cho ông Đồng Văn Mừng và Đồng Văn Trường, UBND xã thanh toán bằng biên bản giao tiền ngày 24/3/2011 với tổng tiền chi trả 813 triệu đồng. Nguồn tiền này xã lấy từ khoản thu tiền ký cược táp lò của các chủ lò gạch. UBND xã không viết phiếu chi là chưa bảo đảm quy định. Vấn đề này yêu cầu UBND xã, kế toán ngân sách xã cần rút kinh nghiệm. Nội dung phản ánh của công dân là đúng thực tế.
Về nội dung phản ánh hoạt động lò gạch gây ô nhiễm môi trường, UBND huyện Phú Xuyên kiểm tra và kết luận: Việc đun đốt lò gạch theo công nghệ mới của Công ty TNHH Đức Trung cho ông Đặng Quốc Quân và ông Nguyễn Văn Hạnh là thực hiện hợp đồng cũ đã ký kết từ năm 2008. UBND xã Hồng Thái có tờ trình và UBND huyện Phú Xuyên đã có văn bản cho phép làm thí điểm, trên cơ sở bảo đảm các điều kiện về môi trường và được cấp có thẩm quyền cho phép.
Kết quả kiểm tra việc áp dụng công nghệ mới, nhận thấy chỉ có kết quả về môi trường của Viện Y học Lao động và Vệ sinh môi trường của Bộ Y tế, còn các điều kiện khác chưa được các cơ quan thẩm định và phê duyệt của UBND TP cho phép. Như vậy, việc xây lò và đốt gạch chưa đủ các thủ tục và chưa được các cơ quan chức năng thẩm định cho phép. Trách nhiệm này thuộc về Công ty TNHH Đức Trung, UBND xã Hồng Thái và các chủ lò. Phản ánh của công dân là có cơ sở.
UBND huyện Phú Xuyên chỉ đạo: Đảng ủy, HĐND, UBND xã Hồng Thái và các cá nhân có liên quan nghiêm túc kiểm điểm, rút kinh nghiệm về những thiếu sót trong việc thực hiện dự án cũng như việc áp dụng công nghệ sản xuất, vật liệu xây dựng. Trong quá trình làm các thủ tục chưa được các cơ quan, ban, ngành TP đánh giá, thẩm định và văn bản chấp thuận của UBND TP Hà Nội cho phép thì UBND xã, Công ty TNHH Đức Trung, các chủ lò không được đun, đốt lò gạch và phải tự tháo dỡ trước ngày 31/12/2012.
Cần làm rõ thêm
Người dân Duyên Yết chưa đồng tình với kết luận của UBND huyện Phú Xuyên. Theo họ, ngày 3/8/2011, HĐND xã mới ra Quyết định số 14/2011 phê duyệt dự án nuôi trồng thủy sản, trồng cây ăn quả và dịch vụ sinh thái. Thế nhưng, trước đó hơn 5 tháng (ngày 24/3/2011), ông Lê Tiến Dũng, Chủ tịch UBND xã Hồng Thái đã quyết định thanh lý hợp đồng với 2 chủ đầm là ông Mừng và ông Trường khi chưa thông qua Đảng ủy xã và HĐND. Liệu đây có phải là cách làm “tiền trảm hậu tấu” của Chủ tịch UBND xã Hồng Thái? Mặt khác, khi thu hồi đầm, xã chưa giao cho ai quản lý, mãi 8 tháng sau mới ký quyết định giao cho ông Cường. Rõ ràng, đã để lãng phí đất đai, trách nhiệm đó thuộc về UBND xã Hồng Thái mà kết luận thanh tra vẫn chưa làm rõ.
Việc thanh toán tiền đầm cho ông Mừng và ông Trường chỉ thực hiện bằng biên bản giao tiền ngày 24/3/2011 với số tiền lớn (813 triệu đồng) mà không hề có hóa đơn. Điều này người dân có quyền nghi ngờ về hoạt động tài chính của UBND xã Hồng Thái. Sự thật, khoản tiền lớn này có đúng lấy từ khoản thu tiền cược táp lò của các chủ lò gạch? Rõ ràng, UBND xã Hồng Thái đã vi phạm nghiêm trọng các điều khoản về hoạt động tài chính mà Luật Kế toán quy định.
Những băn khoăn trên đây của nhiều hộ dân Duyên Yết xin chuyển đến UBND huyện Phú Xuyên để có được lời giải đáp thỏa đáng, tạo sự đồng thuận cao trong nhân dân để huy động được nhiều nguồn lực trong việc làm đổi thay diện mạo một vùng quê thuần nông theo định hướng nông thôn mới.
Bài và ảnh: Lộc Nga
