Công nhân Nhà máy Tinh dầu quế xã Đông Cuông vận hành dây chuyền chưng cất tinh dầu quế. Ảnh: Báo Yên Bái

Anh Đặng Văn Đại ở xã An Thịnh, huyện Văn Yên bức xúc nói: "Gia đình tôi chắt chiu cả đời mới được một ít tiền, rồi đi vay của anh em họ hàng, vay lãi ngân hàng đầu tư mua xe tải để chở lá quế, cành quế về bán cho Nhà máy Tinh dầu quế xã Đông Cuông. Thời gian đầu, doanh nghiệp thu mua lá quế, cành quế xong là thanh toán luôn. Sau đó, doanh nghiệp có trả, có nợ. Tuy nhiên, trong các năm 2018, 2019, doanh nghiệp đã dây dưa không chịu trả cho người dân. Đến nay, xe tải chở hàng đã phải bán, đồi quế non chưa đủ tuổi đã phải khai thác để lấy tiền trả nợ vay, vậy mà vẫn chưa đủ để trả nợ. Trong khi đó, nhà máy còn nợ gia đình 435 triệu đồng. Giấy xác nhận nợ vẫn còn đó nhưng chưa rõ khi nào sẽ trả".  

Anh Phạm Văn Nam ở xã Đông Cuông cho biết, gần 10 năm làm nghề thu mua cành, lá quế của các hộ dân, rồi gom bán cho các đơn vị sản xuất tinh dầu quế, chưa bao giờ, anh rơi vào tình cảnh bế tắc như bây giờ. Khoản nợ hơn 630 triệu đồng từ năm 2018 đến nay, Công ty Đạt Thành không chịu trả, chưa biết bao giờ thu hồi lại được. Trong khi đó, chính gia đình anh còn đang nợ nhiều các nơi khác. Vì phải đi vay tiền lãi để thu mua cành, lá quế của dân, giờ gia đình anh đã trở thành con nợ.

Cũng giống như anh Đại, anh Nam, chị Vũ Thị Hằng ở xã Châu Quế Hạ, huyện Văn Yên cũng bị Nhà máy Tinh dầu quế nợ gần 1 tỷ đồng mà đến nay vẫn không biết đến bao giờ nhà máy mới trả nợ. Ngoài ra, hàng chục chủ hộ khác cũng bị nhà máy nợ, không chịu trả tiền khi mua nguyên liệu quế của họ để chưng cất tinh dầu. Do đó, họ đã buộc phải làm đơn gửi lên Tòa án nhân dân huyện Văn Yên để kêu cứu. 
 
Tìm hiểu vấn đề này, phóng viên đã nhiều lần liên hệ với Giám đốc Công ty Đạt Thành Nguyễn Bá Thể nhưng không được.

Phóng viên đã trực tiếp tới trụ sở Nhà máy Tinh dầu quế xã Đông Cuông của Công ty Đạt Thành để liên hệ làm việc, nhưng bảo vệ nhanh chóng đóng cửa. Phía trước nhà máy xuất hiện một vài đối tượng trông rất ngổ ngáo, ngăn cản không cho quay phim, chụp ảnh. 

Phó Chủ tịch UBND huyện Văn Yên Hoàng Viễn cho hay, người dân không trực tiếp gửi đơn thư tới chính quyền xã Đông Cuông và UBND huyện Văn Yên, nhưng gần đây, qua các phương tiện truyền thông đại chúng, huyện đã nắm được sự việc này. Hiện nay, UBND huyện Văn Yên đang chỉ đạo các cơ quan chức năng vào cuộc để giải quyết, đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân. 

Theo các hộ dân bị nợ tiền, Giám đốc Công ty Đạt Thành đã hứa trả tiền nhưng bao giờ trả thì không nói. Công ty này vẫn hoạt động bình thường, vẫn thanh toán đầy đủ tiền cho các xe chở cành, lá quế vào nhà máy để bán. Vì vậy, người dân cho rằng Giám đốc Công ty Đạt Thành có dấu hiệu “quỵt nợ” và mong muốn các ngành chức năng vào cuộc để làm rõ, đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Đức Tưởng