Nợ xấu nội bảng năm 2022 sẽ được đẩy lên mức 2% và nợ xấu gộp ở mức khoảng 6%. Ảnh: NĐ

Nợ xấu nội bảng năm 2022 sẽ được đẩy lên mức 2% và nợ xấu gộp ở mức khoảng 6%

"Mặc dù hiện nợ xấu nội bảng đang ở mức khoảng 1,4% nhưng tháng 6 vừa qua, Thông tư 14 đã hết hiệu lực. Nếu thông tư này không được gia hạn, những khoản lẽ ra không phải chuyển nhóm nợ sẽ phải chuyển nhóm. Như vậy thì đương nhiên nợ xấu sẽ tăng", ông giải thích.

Nhóm nghiên cứu của TS Cấn Văn Lực dự báo nợ xấu nội bảng năm 2022 sẽ được đẩy lên mức 2% và nợ xấu gộp ở mức khoảng 6%.

Mối quan hệ giữa bên đi vay và cho vay cũng là một điểm ông Lực lưu ý khi phát biểu tại tọa đàm. Theo ông Lực, chúng ta có thiên hướng ủng hộ bên đi vay nhiều hơn.

"Nợ xấu phát sinh ra không phải chỉ do mỗi ngân hàng", ông Lực nói. Thông thường nợ xấu sinh ra do tác động từ 3 phía: Khách quan bên ngoài, khách hàng và ngân hàng.

Chuyên gia cho rằng phải luật hóa Nghị quyết 42 thành khung pháp luật có giá trị pháp lý cao nhất và được thông qua bởi một trình tự thủ tục chặt chẽ nhất, bảo vệ tốt nhất quyền lợi, lợi ích hợp pháp của các bên.

Quá trình xử lý nợ xấu của hệ thống ngân hàng thực sự tạo nên bước đột phá kể từ khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 42/2017/QH14 về thí điểm xử lý nợ xấu kéo dài trong 5 năm, kể từ tháng 8/2017 đến tháng 8/2022.

Nghị quyết 42 đã giúp xử lý được khối lượng nợ xấu lớn. Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cho biết, lũy kế từ 15/8/2017 đến 31/12/2021, toàn hệ thống tổ chức tín dụng xử lý được 380.200 tỷ đồng, bằng 47,9% số nợ xấu theo Nghị quyết 42 tại thời điểm 15/8/2017 và số nợ xấu theo Nghị quyết số 42 phát sinh mới trong thời gian Nghị quyết số 42 có hiệu lực.

Do Nghị quyết mang tính thí điểm, thời hạn chỉ kéo dài đến 15/8/2022 nên đã tạo ra khoảng trống pháp lý về xử lý nợ xấu sau thời hiệu nói trên. Nhằm tránh khoảng trống này, Quốc hội cho phép kéo dài hiệu lực của Nghị quyết 42 đến 31/12/2023.

TS Cấn Văn Lực

Ông Đỗ Giang Nam, Phó Tổng Giám đốc Công ty Quản lý tài sản (VAMC), cũng cho rằng dường như nhiều người coi việc xử lý nợ xấu là trách nhiệm chung của ngành Ngân hàng mà chưa nhận được sự phối hợp tích cực của các bộ, ngành, các địa phương.

"Chúng ta phải nhìn nhận đây là nợ xấu chung của nền kinh tế và việc tháo gỡ nợ xấu không chỉ giúp khơi thông ngành Ngân hàng mà còn là động lực để phát triển nền kinh tế", lãnh đạo VAMC nhấn mạnh.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế Quốc hội khóa XV, cũng đồng tình việc này. Theo ông, đầu tiên vẫn phải đề cao, tôn trọng, bảo đảm quyền và nghĩa vụ của cả hai bên: Ngân hàng và người vay nợ. "Đây là quyền và lợi ích hợp pháp đều phải được bảo đảm, chứ không đề cao ai hơn ai", ông cho hay.

Các chuyên gia tại buổi đối thoại cùng đồng tình phải Luật hóa Nghị quyết 42

Ông Cấn Văn Lực chỉ ra một số lý do cần Luật hóa Nghị quyết 42.

Thứ nhất, Nghị quyết 42 đã phát huy hiệu quả rất tốt trong thời gian vừa qua. Nhờ thế mà nợ xấu giảm rõ rệt. “Nếu không phải vì dịch Covid-19 bùng phát năm 2020 và 2021 thì sứ mệnh đưa nợ xấu gộp xuống dưới 3% đã hoàn thành cuối năm 2020”, ông nói.

Thứ hai, còn một số vướng mắc trong xử lý nợ xấu bộc lộ trong thời gian thực hiện Nghị quyết 42 thì chúng ta phải xử lý nốt trong thời gian được gia hạn. Sau đó, khi luật hóa xử lý nợ xấu thì phải lưu ý các vướng mắc đó để không lặp lại.

Thứ ba, ông Lực cho rằng nợ xấu là vấn đề liên tục. Làm nghề kinh doanh tiền tệ thì đây là rủi ro luôn tiềm ẩn. Vì thế các ngân hàng nước ngoài thường chấp nhận tỉ lệ rủi ro nợ xấu khoảng 2-3%. “Như vậy, phải có một khung pháp lý cho nó chứ không để cho nó cộng dồn, tích tụ tạo nên những nguy cơ, những điểm tắc nghẽn cho kinh tế quốc gia”.

Thứ tư, luật hóa Nghị quyết 42 là góp phần hoàn thiện thể chế, tăng tính hiệu lực, hiệu quả cho pháp luật. Hiện nay, quy mô nợ xấu tuyệt đối đã thay đổi rất lớn. Nếu không luật hóa xử lý nợ xấu mà lại quay trở về dùng những luật cũ ví dụ Bộ luật Dân sự, Luật Doanh nghiệp thì sẽ dẫn đến việc lúng túng và chồng chéo.

Ông Hiếu lưu ý, khi rà soát, cần phân biệt rất rõ đâu vướng mắc pháp lý từ luật và đâu là do khâu tổ chức thực thi, do các cơ quan có liên quan có thể chưa nhiệt tình, chưa tích cực, chưa chủ động.