Từ nhân sự...

Như Báo Thanh tra đã thông tin trong bài viết trước đó về việc loạt doanh nghiệp có tỷ lệ trúng thầu 100% khi đấu thầu các gói do Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) thị xã Sa Pa mời thầu. Theo đó, các nhà thầu như Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh, Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 và Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Trung Huyền,... đều có lịch sử đấu thầu và mối liên hệ “mật thiết” với Ban QLDA ĐTXD thị xã Sa Pa.

Đây đều là những doanh nghiệp có tỷ lệ trúng thầu gần như tuyệt đối khi đấu thầu tại Ban QLDA ĐTXD thị xã Sa Pa. Nhiều gói thầu có chung ‘kịch bản’ khi 03 doanh nghiệp nêu trên trúng thầu trong vai trò liên danh. Cùng với đó, ở nhiều gói thầu, đều chỉ có duy nhất một nhà thầu tham dự và sau đó trúng thầu nên không cần phải cạnh tranh về giá, khiến tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách Nhà nước không đáng kể, hiệu quả kinh tế rất thấp.

Hơn nữa, hồ sơ dự thầu của 03 doanh nghiệp này cũng có nhiều điểm đáng chú ý, nhiều dấu hiệu cho thấy sự thiếu minh bạch, thiếu trung thực của nhà thầu nhưng vẫn được chủ đầu tư phê duyệt trúng thầu. Điều này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng kết quả đấu thầu và làm giảm hiệu quả trong việc chi tiêu vốn đầu tư công, nguy cơ gây thất thoát, lãng phí ngân sách Nhà nước.

Cụ thể, ngày 30/07/2024, ông Hoàng Ngọc Tài, Giám đốc Ban QLDA ĐTXD thị xã Sa Pa đã ký ban hành Quyết định số 164/QĐ-QLDA về việc phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu gói thầu Thi công xây dựng công trình + mua sắm, lắp đặt thiết bị công trình Trường PTDTBT THCS Bản Hồ, xã Bản Hồ. Đơn vị trúng thầu là Liên danh của Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8, với giá 18.110.126.023 VND. Thời gian thực hiện 420 ngày.

Tại gói thầu này, Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 kê khai giá trị tài sản ròng là 15.869.284.177 VND; Doanh thu bình quân hằng năm của 03 năm gần nhất (không bao gồm thuế) là 25.819.0988.028 VND. Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 kê khai sẵn sàng huy động nhân sự Phùng Văn Tiệp làm cán bộ phụ trách lắp đặt thiết bị khi thi công.

Tuy nhiên, trước đó, ông Phùng Văn Tiệp đã là nhân sự mà Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 kê khai huy động để thực hiện tại Gói thầu số 04: Thi công xây dựng + Lắp đặt thiết bị công trình: Trường Mầm non Bản Hồ, xã Bản Hồ. Đây là gói thầu mà liên danh của Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 đã trúng thầu ngày 02/05/2024 với giá 14.436.609.738 VND, thời gian thực hiện 360 ngày. Gói thầu cũng do Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa mời thầu và làm chủ đầu tư.

Tổ chuyên gia của Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa chấp nhận cho 01 nhân sự được cùng lúc thực hiện công việc ở 02 gói thầu.

Theo quy định tại điểm a, khoản 2.2, Điều 2. Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm, Mục III: Tiêu chuẩn đánh giá E-HSDT của E-HSMT nêu rõ: Trường hợp E-HSMT có yêu cầu về nhân sự chủ chốt thì nhà thầu phải chứng minh khả năng huy động các nhân sự chủ chốt đã đề xuất.

Nhà thầu phải chứng minh được khả năng huy động nhân sự (bao gồm cả trường hợp nhân sự đã huy động cho hợp đồng khác có thời gian làm việc trùng với thời gian thực hiện gói thầu này). Trong mọi trường hợp, nếu nhà thầu kê khai nhân sự không trung thực thì nhà thầu không được thay thế nhân sự khác, E-HSDT của nhà thầu bị loại và nhà thầu sẽ bị coi là gian lận theo quy định tại khoản 4 Điều 16 của Luật Đấu thầu và bị xử lý theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 125 của Nghị định số 24/2024/NĐ-CP.

Như vậy, E-HSMT đã quy định rất rõ về việc nhà thầu phải kê khai nhân sự một cách trung thực, nhân sự sẵn sàng huy động để thực hiện công việc sau khi trúng thầu nhằm đảm bảo xây dựng công trình đúng theo hồ sơ và đảm bảo tiến độ. Vậy, tại sao nhân sự Phùng Văn Tiệp lại được Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 kê khai sẵn sàng huy động cho nhiều gói thầu, dù trước đó nhân sự này đã đảm nhiệm công việc tại gói thầu mà doanh nghiệp này đã trúng? Hành vi ‘cố tình’ kê khai nhân sự này có được coi là không trung thực, gian lận, vi phạm quy định của E-HSMT nêu trên hay không? Và Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa có biết hành vi này, tại sao vẫn duyệt cho liên danh Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 trúng thầu? Câu trả lời là có! Tổ chuyên gia của Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa có biết hành vi kê khai này, nhưng sau quá trình đánh giá vẫn chấp nhận nhân sự do nhà thầu đề xuất.

Theo đó, Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa có biết khi dự gói thầu xây dựng Trường PTDTBT THCS Bản Hồ, liên danh của Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 kê khai nhân sự Phùng Văn Tiệp là nhân sự đã tham gia Gói thầu số 04: Thi công xây dựng + Lắp đặt thiết bị công trình: Trường Mầm non Bản Hồ, xã Bản Hồ. Tuy nhiên, sau đó, tổ chuyên gia lại đánh giá: Dù nhân sự Phùng Văn Tiệp được kê khai dự cả 02 gói thầu nhưng khối lượng công việc không lớn, thời gian công việc không dài và phụ thuộc vào tiến độ thi công công trình. Mặt khác, 2 công trình xây dựng có mặt bằng thi công ráp (giáp - PV) cạnh nhau. Nhà thầu cam kết sẽ bố trí thêm cán bộ kỹ thuật khác đủ năng lực kinh nghiệm để hỗ trợ ông Phùng Văn Tiệp hoàn thành tốt nhiệm vụ. Từ đó, tổ chuyên gia đấu thầu của Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa đã chấp nhận nhân sự mà nhà thầu đề xuất.

Có thể thấy, tổ chuyên gia đã đưa ra nhiều lý do để chấp thuận cho nhân sự của liên danh Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 cùng lúc phụ trách công việc tại 02 gói thầu, 02 dự án. Vậy, tại sao nhà thầu cam kết sẽ bố trí thêm cán bộ kỹ thuật khác đủ năng lực kinh nghiệm, lại không kê khai huy động nhân sự này từ đầu mà phải kê khai nhân sự đã huy động cho gói thầu khác? Dù ở ráp (giáp -PV) cạnh nhau nhưng trong trường hợp cả 02 công trình cùng lúc cần có công việc do nhân sự Phùng Văn Tiệp phụ trách thì sẽ xử lý ra sao? Công trình xây dựng liệu có đảm bảo chất lượng và tiến độ?

Đó là những lý do mà tổ chuyên gia đấu thầu của Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa đưa ra để ‘cố gắng’ chấp nhận nhân sự của liên danh nhà thầu có dấu hiệu vi phạm. Nhưng ở gói thầu khác, với hành vi tương tự dù không có những lý do trên và 2 công trình cách nhau rất xa thì đơn vị này cũng vẫn đang để nhà thầu trúng thầu.

Cụ thể, ngày 19/06/2024 ông Hoàng Ngọc Tài cũng đã ký Quyết định số 113/QĐ-QLDA duyệt cho Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 trúng Gói thầu số 04: Thi công xây dựng công trình + thiết bị PCCC công trình Trường Mầm non Bản Khoang, xã Ngũ Chỉ Sơn với giá 16.259.736.345 VND, thời gian thực hiện 360 ngày. Tại gói thầu này, liên danh của Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8, Công ty Đức Anh, Công ty Trung Huyền kê khai sẵn sàng huy động nhân sự Nguyễn Viết Đôn, phụ trách lắp đặt thiết bị.

Tuy nhiên, trước đó nhân sự Nguyễn Viết Đôn cũng đã được huy động phụ trách lắp đặt thiết bị tại Gói thầu số 04: Thi công xây dựng + Thiết bị công trình Trường Mầm non Tả Van, xã Tả Van. Gói thầu này Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 góp mặt trong liên danh trúng thầu ngày 10/04/2024 với giá 18.388.927.556 VND. Thời gian thực hiện gói thầu là 360 ngày (tức đến tháng 4/2025).

          Nhân sự Nguyễn Viết Đôn được nhà thầu kê khai huy động cho nhiều gói thầu.

Như vậy, 01 gói thầu xây dựng Mầm non Bản Khoang và xây dựng Trường Mầm non Tả Van trùng thời gian thực hiện, nhưng Công ty TNHH Xây dựng 19 – 8 lại kê khai 01 nhân sự cho 02 gói thầu. Vì sao hành vi có dấu hiệu gian lận theo quy định của pháp luật về đấu thầu này lại vẫn được chấp nhận?

... đến thiết bị thi công

Bên cạnh những điểm đáng chú ý trên, hồ sơ mà Báo Thanh tra có được cũng cho thấy, còn nhiều hành vi có dấu hiệu kê khai gian lận trong đấu thầu khác của các doanh nghiệp nhưng vẫn được Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa “bỏ qua” và duyệt cho trúng thầu?

Cụ thể, tháng 6/2024, Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh góp mặt trong liên danh trúng Gói thầu số 04: Thi công xây dựng công trình + thiết bị PCCC công trình Trường Mầm non Bản Khoang, xã Ngũ Chỉ Sơn. Dự gói thầu này, Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh kê khai huy động một loạt các thiết bị: Máy đào một gầu, bánh xích (dung tích gầu > 0,8m3): Nhà thầu kê khai huy động máy đào bánh lốp 24LA-5027 và máy xúc bánh xích 24XA-1201; Ô tô tự đổ >7T: Nhà thầu huy động ô tô 24C-05977 và 24C-07201.

Tuy nhiên, đây là toàn bộ các thiết bị đã được huy động sử dụng tại một loạt dự án như Gói thầu số 04: Thi công xây dựng + Lắp đặt thiết bị công trình: Trường Mầm non Bản Hồ, xã Bản Hồ; Gói thầu số 04: Thi công xây dựng + thiết bị công trình Trường Tiểu học Bản Khoang, xã Ngũ Chỉ Sơn và Gói thầu Thi công xây dựng + Thiết bị công trình Trường Tiểu học Sử Pán, xã Mường Hoa. Tất cả các gói thầu trên đều được nhà thầu trúng thầu kể từ ngày 01/02/2024 đến 24/06/2024 và có thời gian thi công trùng nhau, khoảng 360 ngày.

Chỉ 1 thiết bị được kê khai huy động thực hiện cùng lúc hàng loạt gói thầu, dự án, vậy nhưng Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa vẫn phê duyệt cho các doanh nghiệp trúng thầu.

Đáng nói hơn, các thiết bị trên lại tiếp tục được Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Trung Huyền kê khai khi dự thầu gói thầu Thi công xây dựng công trình Trường PTDTBT TH Lao Chải (đội 7), xã Hoàng Liên. Gói thầu mà đơn vị này trúng thầu độc lập vào tháng 03/2024, có thời gian thực hiện 180 ngày, trùng với thời gian thi công của các gói thầu nêu trên. Gói thầu này cũng do Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa làm chủ đầu tư.

Ô tô BKS 24C-072.01 cùng được kê khai thuộc sở hữu của cả Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh và Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Trung Huyền?

Như vậy, có thể thấy, Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh và Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Trung Huyền đã kê khai cùng lúc một loạt các thiết bị cho nhiều gói thầu mà đơn vị này trúng trong cùng khoảng thời gian. Các gói thầu này cùng do Ban QLDA đầu tư xây dựng thị xã Sa Pa làm chủ đầu tư nhưng những hành vi có dấu hiệu gian lận này không bị đơn vị tư vấn và chủ đầu tư phát hiện, liên danh của các đơn vị này vẫn được duyệt trúng thầu? Quan hệ của Công ty CP Đầu tư Xây dựng Đức Anh và Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng Trung Huyền ra sao khi 02 doanh nghiệp này cùng kê khai sở hữu, huy động các thiết bị cho các gói thầu khác nhau?

Đây là dấu hiệu hành vi gian lận trong đấu thầu đã được Luật Đấu thầu, các văn bản hướng dẫn và cả E-HSMT quy định rất rõ. Nhưng “điều lạ” là các nhà thầu đều được phê duyệt trúng thầu tất cả các gói thầu trên thay vì xử lý hành vi kê khai không trung thực, hành vi gian lận. Đây là các hành vi mà thời gian gần đây, ở các chủ đầu tư khác đã nhiều lần xử lý nhà thầu, cấm thầu, thậm chí xử lý hình sự với doanh nghiệp vi phạm.

Theo quy định tại điểm b, khoản 2.2, Điều 2. Biểu mẫu kèm theo E-HSMT quy định: “Thiết bị thi công chủ yếu dự kiến huy động để thực hiện gói thầu: Trong mọi trường hợp, nếu nhà thầu kê khai nhân sự chủ chốt, thiết bị thi công chủ yếu không trung thực thì nhà thầu không được thay thế nhân sự, thiết bị khác; E-HSDT của nhà thầu bị loại và nhà thầu sẽ bị coi là vi phạm hành vi gian lận quy định tại Khoản 4 Điều 89 Luật Đấu thầu và bị xử lý theo quy định tại Điều 125 của Nghị định số 24/2024/NĐ-CP”

Vậy những hành vi của các doanh nghiệp nêu trên có được xem là không trung thực, gian lận hay không? Tại sao những hành vi này chưa bị xử lý và sẽ bị xử lý ra sao? Với việc trúng loạt gói thầu trên địa bàn, các hành vi nêu trên có gây thất thoát ngân sách hay không? Trách nhiệm để xảy ra những tồn tại này thuộc cá nhân, tổ chức nào?

Cùng với đó, còn nhiều dấu hiệu vi phạm nghiêm trọng pháp luật về đấu thầu, việc dự án được doanh nghiệp thi công trước khi đấu thầu,... sẽ được Báo Thanh tra tiếp tục thông tin./.