Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh. Ảnh: Đ.X

Thực trạng trung gian, cò mồi nhà ở xã hội cướp đi cơ hội mua nhà của những người thu nhập thấp là vấn đề được báo chí nêu tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 5, chiều ngày 3/6.

“Tại một số dự án nhà ở xã hội đang triển khai, nhiều đối tượng trung gian, cò mồi lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội để bán kiếm tiền chênh lệch, dẫn tới sự gia tăng áp lực về chi phí với người lao động, người thu nhập thấp, đồng thời làm giảm sút niềm tin của họ vào chính sách nhân văn về nhà ở xã hội. Bộ Xây dựng có giải pháp gì chấn chỉnh tình trạng này, để tăng cơ hội sở hữu nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp?”, phóng viên nêu câu hỏi cho lãnh đạo Bộ Xây dựng.

Trả lời vấn đề trên, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh, nhấn mạnh nhà ở xã hội là chính sách nhân văn của Đảng, Nhà nước nhằm lo chỗ ở cho lượng lớn người lao động thu nhập thấp.

Nhà nước đã có nhiều chính sách ưu đãi nhằm tạo điều kiện cho người thu nhập thấp tiếp cận nhà ở xã hội tốt hơn, theo ông Sinh.

Dù vậy, Thứ trưởng Bộ Xây dựng thừa nhận vừa qua với một số dự án ở các địa phương như Hà Nội, Bắc Ninh, Bắc Giang, Đà Nẵng, Đắk Lắk... có hiện tượng đối tượng trung gian, cò mồi lợi dụng sự khan hiếm của nhà ở xã hội để rao mua bán nhằm trục lợi.

Nêu rõ hành vi này là “chưa đúng quy định pháp luật về nhà ở xã hội”, ông Sinh nhấn mạnh “nếu phát hiện phải thu hồi nhà ở xã hội đã bán không đúng đối tượng”

“Bộ Xây dựng đã có nhiều văn bản yêu cầu các địa phương - nơi xảy ra hiện tượng trên - kịp thời thanh tra, kiểm tra, rà soát để làm rõ vấn đề báo chí nêu, từ đó có giải pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời”, ông Sinh nói.

Mỗi cá nhân chỉ được mua nhà ở xã hội một lần

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng, các văn bản pháp luật đã xác định rõ đối tượng thụ hưởng và điều kiện, tiêu chí công khai, minh bạch, rõ ràng để người thu nhập thấp được hưởng ưu đãi mua nhà ở xã hội.

Theo đó, đối tượng mua nhà ở xã hội được quy định là người có công với cách mạng; người thu nhập thấp, hộ nghèo, cận nghèo tại khu vực đô thị; người lao động đang làm việc tại các doanh nghiệp trong và ngoài khu công nghiệp; sĩ quan, hạ sĩ quan nghiệp vụ, hạ sĩ quan chuyên môn kỹ thuật, quân nhân chuyên nghiệp; cán bộ, công chức, viên; các đối tượng đã trả lại nhà ở công vụ; hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bị thu hồi đất và phải giải tỏa, phá dỡ nhà ở theo quy định của pháp luật mà chưa được Nhà nước bồi thường bằng nhà ở, đất ở.

Điều kiện để được mua nhà ở xã hội được ông Sinh đề cập là phải đáp ứng đủ các điều kiện về nhà ở (chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân <10m2/người); về cư trú (phải có đăng ký hộ khẩu thường trú hoặc xác nhận đăng ký tạm trú và giấy xác nhận đóng BHXH từ 1 năm trở lên tại nơi có dự án nhà ở xã hội); về thu nhập (không thuộc diện nộp thuế thu nhập cá nhân, tức là thu nhập dưới 11 triệu đồng sau khi giảm từ gia cảnh).

“Mỗi hộ gia đình, cá nhân chỉ được giải quyết hỗ trợ mua nhà ở xã hội một lần”, ông Sinh nhấn mạnh.

Về trình tự tiếp nhận hồ sơ mua nhà ở xã hội, ông cho biết, chủ đầu tư có trách nhiệm tiếp nhận hồ sơ, lập danh sách người dự kiến mua nhà ở xã hội gửi Sở Xây dựng.

Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan liên quan kiểm tra danh sách này. Sau khi xác định được danh sách sẽ bốc thăm mua nhà ở xã hội. “Các quy định công khai minh bạch, tránh trục lợi trong thực thi chính sách, đảm bảo chính sách đến với đúng đối tượng thụ hưởng”, theo ông Sinh.

Về giải pháp lâu dài, ông Sinh cho biết, các bộ, ngành địa phương đang tích cực triển khai Đề án 1 triệu nhà ở xã hội đã được Thủ tướng phê duyệt.

Bên cạnh mục tiêu tăng nguồn cung, đáp ứng nhu cầu nhà ở xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, đã đề nghị các địa phương công bố công khai các điều kiện, tiêu chuẩn, đối tượng mua nhà ở xã hội; quản lý chặt chẽ, theo dõi việc mua bán nhà ở xã hội.

Các địa phương cũng được đề nghị thanh tra, kiểm tra, giám sát xử lý vi phạm mua bán nhà ở xã hội trên địa bàn. “Khi phát hiện có trường hợp mua bán nhà ở xã hội không đúng đối tượng thì cương quyết phải thu hồi nhà ở”, Thứ trưởng Bộ Xây dưng nhấn mạnh một lần nữa.