Ông Guy Martini, cố vấn cao cấp, Tổng Thư ký Ban điều hành Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: BCB.

Tại buổi làm việc, UBND tỉnh Cao Bằng báo cáo thực hiện các nội dung khuyến nghị của UNESCO về giữ vững, phát huy danh hiệu UNESCO trong vận hành CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng từ năm 2018 - 2022 đến nay.

Theo đó, tỉnh thực hiện tốt công tác bảo vệ các giá trị di sản địa chất, tài nguyên môi trường, hệ sinh thái, đa dạng sinh học; đầu tư tôn tạo cơ sở vật chất tôn tạo, bảo tồn, giới thiệu các giá trị di sản các các tuyến CVĐC; tổ chức các hoạt động tuyên tuyền, giáo dục nâng cao nhận thức trách nhiệm bảo vệ CVĐC cho người dân địa phương; dạy tiếng Tày - Nùng bảo tồn ngôn ngữ bản địa cho người dân; quản lý chặt chẽ các hành vi xâm hại, khai thác tài nguyên khoáng sản trong vùng CVĐC; 5 tuyến trải nghiệm CVĐC Non nước Cao Bằng trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn của du lịch Cao Bằng, hằng năm thu hút hàng triệu lượt khách…

Qua báo cáo của UBND tỉnh và quá trình kiểm tra thực tế các điểm di sản CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, ông Guy Martini đánh giá cao UBND tỉnh, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Ban Quản lý CVĐC, các cấp, ngành tỉnh Cao Bằng đã nỗ lực thực hiện khuyến nghị UNESCO trong vận hành CVĐC Non nước Cao Bằng.

Việc Cao Bằng thực hiện tốt các khuyến nghị là cơ sở tốt cho công tác tái thẩm định, giữ vững danh hiệu UNESCO của CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng vào tháng 6/2025.

Bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, UBND tỉnh, Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng và các cấp, ngành cần quan tâm thêm một số nhiệm vụ: Tích cực triển khai nâng cao nhận thức cộng đồng để thực hiện chống biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, cho các xã, huyện nằm trong vùng CVĐC để có chiến lược và hành động cụ thể cảnh báo nguy cơ sạt lở đất, phòng chống bão lũ, thiên tai trước mùa mưa hằng năm; tăng cường hơn nữa bảo tồn tiếng dân tộc địa phương qua việc nhân rộng dạy và tổ chức cuộc thi tiếng Tày, Nùng cho các học sinh.

Qua khảo sát thực tế điểm sạt lở Ca Thành (Nguyên Bình), hiện nay, điểm này chưa an toàn vẫn còn nguy cơ sạt lở cần phải gia cố, di chuyển cột điện, tổ chức thêm hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng về dự báo sạt lở đất. Việc này cần được làm thường xuyên liên tục cho xã Ca Thành và các huyện trong tỉnh có nguy cơ sạt lở.

Khuyến nghị UNSCSO tổ chức cuộc thi tiếng ngôn ngữ bản địa, tiếng Tày Nùng được tổ chức rộng khắp và dài hơi. Đoàn đánh giá cao tỉnh làm tốt bảo tồn ngôn ngữ bản địa; cuộc thi cần tiếp tục đẩy mạnh các huyện trong tỉnh.

Đánh giá lại thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội tại các tuyến CVĐC, dự báo thời gian tới tỉnh đón nhiều du khách đến CVĐC Non nước Cao Bằng sẽ đối mặt với nhiều thách thức; cần học hỏi kinh nghiệm các tỉnh có CVĐC toàn cầu như: Hà Giang, Đắk Nông, Lạng Sơn; Cao Bằng sẵn sàng đón làn sóng du lịch giai đoạn 2026 - 2030 bằng xây dựng chương trình hành động mới, phù hợp hơn để khai thác tối đa tiềm năng, thế mạnh của CVĐC Non nước Cao Bằng, bảo vệ nguyên trạng các giá trị di sản riêng có của danh hiệu CVĐC toàn cầu UNESCO.

Đặc biệt, trước sáp nhập tinh gọn bộ máy chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh, xã) bỏ cấp huyện, sẽ có những điều chỉnh thay đổi về địa giới hành chính và phân cấp quản lý về cơ sở xã, phường, UBND tỉnh quan tâm xây dựng, đổi mới cơ cấu tổ chức, cách thức vận hành Ban Quản lý CVĐC Non nước Cao Bằng phù hợp với bộ máy chính quyền địa phương hai cấp vào 1/7/2025. Đề xuất Ban Quản lý cấp tỉnh làm đầu mối công tác xây dựng kế hoạch, chỉ đạo hoạt động và quan hệ đối ngoại, mô hình Ban Quản lý liên xã tham gia trực tiếp quản lý, vận hành CVĐC tại các tuyến trải nhiệm, di sản.

Đồng thời, xây dựng kế hoạch, chương trình hành động CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng, giai đoạn 2026 - 2030 với tầm chiến lược mới, phù hợp trước những đổi mới về kinh tế - xã hội, thể chế chính trị thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, đảm bảo vận hành CVĐC gắn  bảo tồn, di sản địa chất, văn hóa bản địa với tạo sinh kế mới, phát triển du lịch cộng đồng cho bà con đồng bào dân tộc thiểu số, đảm bảo mối quan hệ hài hòa, nhân văn giữa môi trường thiên nhiên và sự phát triển con người.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng Trịnh Trường Huy cảm ơn những góp ý của Đoàn chuyên gia, thời gian tới UBND tỉnh sẽ kiện toàn, tái cấu trúc lại Ban Quản lý mới, xây dựng vận hành mới CVĐC tại xã mới sau sáp nhập phù hợp với mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Xây dựng chương trình hành động CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng giai đoạn 2026 - 2030 phù hợp với thực tiễn đổi mới kinh tế - xã hội, chính trị của tỉnh, cả nước. Đề nghị đoàn chuyên gia gợi ý, tư vấn cho UBND tỉnh để xây dựng chương trình hành động sát với thực tiễn, tiếp tục vận hành hiệu quả hơn nữa CVĐC toàn cầu UNESCO Non nước Cao Bằng với yêu cầu mới của Mạng lưới CVĐC toàn cầu UNESCO.