PGS TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam. Ảnh Đ.X

Trừ làm liều, dùng thuốc “tăng trọng”, doanh nghiệp muốn lớn vẫn vướng cơ chế

Theo PGS TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, kinh tế Việt Nam tăng trưởng tốt, nhưng động lực tăng trưởng liên tục suy giảm và kéo dài.

Ông tính toán cứ sau 10 năm, tăng trưởng GDP lại giảm gần 1% về tốc độ bình quân so với giai đoạn trước.

Trong khi, doanh nghiệp Việt là lực lượng giỏi chống chịu, nhưng chậm lớn bởi nhiều lý do.

“Khả năng sống còn của doanh nghiệp vô địch nhưng vẫn mãi nhỏ, mãi li ti. Tuổi thọ doanh nghiệp thấp, dù chưa có nghiên cứu, nhưng ở mức thấp so với thế giới. Đây cũng là phần quan trọng khiến sức mạnh nội sinh của doanh nghiệp Việt thấp”, ông Thiên nêu.

Chuyên gia này dẫn chứng “số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, đóng cửa chiếm tới 2/3 số doanh nghiệp mới thành lập. Năm 2023, số doanh nghiệp Việt thành lập mới liên tục giảm trong khi số rút khỏi thị trường tăng mạnh.

8 tháng năm 2023, tỷ lệ doanh nghiệp rút khỏi thị trường là 124.700, so với số doanh nghiệp mới thành lập và gia nhập lại (149.400) đạt xấp xỉ 84%, cao vượt trội mức 68,7% của năm 2022.

“Đáng nói khu vực tư nhân là động lực quan trọng, nhưng suy yếu như vậy thì rất đáng quan ngại”, ông Thiên nêu.

Tổng Giám đốc Điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương Lê Hồng Thủy Tiên. Ảnh: Đ.X

Trước nhận định doanh nghiệp Việt Nam “chậm lớn” của chuyên gia kinh tế Trần Đình Thiên, Tổng Giám đốc điều hành Tập đoàn Liên Thái Bình Dương Lê Hồng Thủy Tiên chia sẻ rất trăn trở với điều này

Nhấn mạnh, không phải doanh nghiệp Việt muốn “chậm lớn”, bà Thủy Tiên nói, “trừ một số doanh nghiệp làm liều, dụng thuốc “tăng trọng” lớn nhanh để ngã bệnh, thậm chí “lăn đùng ra chết yểu” thì còn rất nhiều doanh nghiệp chân chính, đầu tư tìm tòi, học hỏi để lớn và trưởng thành vững chắc nhưng vẫn bị vướng cơ chế, thiếu chính sách mang tính chiến lược bền vững”.

Đại diện lãnh đạo Tập đoàn Liên Thái Bình Dương đưa ra nhiều đề xuất về chính sách thuế, lãi suất… Theo bà Thủy Tiên, cần có những nhóm giải pháp cụ thể cho từng nhóm doanh nghiệp khác nhau trên cơ sở đánh giá của cơ quan độc lập.

Đề xuất “tam thông” để bảo đảm lưu thông nền kinh tế

Nguyên Viện trưởng Kinh tế Việt Nam Trần Đình Thiên đề xuất “tam thông” để bảo đảm lưu thông nền kinh tế, đó là: Thông suốt hạ tầng, thông thoáng cơ chế́ và thông minh vận hành.

“Việt Nam cần chủ động chuyển nhanh sang kinh tế số, tăng trưởng xanh; thử nghiệm đặt hàng các tập đoàn kinh tế Việt Nam xây dựng đường sắt tốc độ cao hay metro nối Sân bay Long Thành với TP HCM để khơi thông nguồn lực trong nước”, ông Thiên chốt lại.

Các chuyên gia cũng lưu ý, doanh nghiệp hiện đang “khát vốn”, nhưng ngân hàng lại khó cho vay. Tăng trưởng tín dụng mới đạt 5,5% tính tới hết tháng 8, chưa đạt một nửa mục tiêu năm nay (14%).

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI. Ảnh: P.Thắng

Trước ý kiến tiếp cận vốn khó khăn, Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú chia sẻ, chưa bao giờ điều hành chính sách tiền tệ khó khăn như thời gian qua.

Trong đó, điều hành lãi suất là khó nhất, nhưng từ đầu năm đến nay đã 4 lần giảm lãi suất điều hành, tạo dư địa và thanh khoản cho thị trường.

“Năm 2023, Ngân hàng Nhà nước đã nới rất rộng, tạo thông điệp rằng tín dụng sẵn sàng hỗ trợ và mở rộng cho các doanh nghiệp”, ông Tú nói và cho hay, thời gian tới, Ngân hàng Nhà nước vẫn duy trì quan điểm điều hành này, tức cần tìm điểm cân bằng giữa lãi suất, tỷ giá và điều hành chặt chẽ, hợp lý.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI thì nhấn mạnh phải xây dựng niềm tin của doanh nghiệp với môi trường kinh doanh, thể chế chính sách.

“Chỉ có niềm tin mới thúc đẩy doanh nghiệp tiến lên. Tình trạng không dám làm, không dám quyết, mong muốn sự an toàn đang tồn tại ở đâu đó”, ông Công phát biểu.

Bên cạnh “năng lực nội sinh”, Chủ tịch VCC cũng cho rằng, cần phát huy năng lực ngoại sinh, thu hút nguồn lực đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Theo ông, khi bối cảnh kinh tế thế giới thay đổi, trật tự các chuỗi cung ứng thay đổi, các xu thế phát triển mới của kinh tế xuất hiện chính là cơ hội để Việt Nam tiếp cận, có chỗ đứng, kịp thời nắm bắt dòng vốn này để tạo sự lan tỏa cho nền kinh tế.