+ Đầu tháng 3 vừa qua, khi có quyết định tăng giá điện, xăng dầu thì chỉ số CPI của tháng 3 và tháng 4/2011 tăng rất cao. Tại sao trong khi các ngành đang nỗ lực kiềm chế lạm phát, thì ngành Điện lại được chủ động điều chỉnh giá điện theo thị trường, thưa Thứ trưởng?

-  Năm 2010, tình hình tài chính của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) rất khó khăn, bán điện lỗ đến hơn 8.000 tỷ đồng, lỗ chênh lệch tỷ giá là hơn 17.000 tỷ đồng. Vấn đề đặt ra là, làm sao nhanh chóng điều chỉnh giá điện để EVN bảo đảm năng lực tài chính tiếp tục hoạt động. Tại phiên họp cuối cùng năm 2010 của Quốc hội, Chính phủ cam kết sẽ điều chỉnh giá điện, tái cơ cấu ngành Điện và vận hành thị trường điện cạnh tranh. Cụ thể là, sang năm 2011, đầu tháng 3 giá điện tăng 15,28%. Đề án hình thành 3 Tổng Cty phát điện nằm trong EVN với 100% vốn Cty Nhà nước hoạt động theo hình thức Cty mẹ - Cty con cũng đang được xây dựng. Hiện, Bộ Công thương đang xây dựng văn bản pháp luật, xây dựng đường truyền, quy trình đường truyền để bảo đảm tiến độ đúng kế hoạch đề ra.

+ EVN tham gia thị trường với tư cách vừa là người bán, vừa là người mua, vậy hiệu quả của việc giá điện theo cơ chế thị trường sẽ thế nào, thưa ông?

-  Khi theo cơ chế thị trường, yếu tố đầu vào tăng hay giảm sẽ được phản ánh vào giá điện. Giá các nguyên liệu đầu vào đều có cơ quan quản lý giám sát. Họ xem xét và đều công khai trên thị trường. Ví dụ như, giá xăng tăng bao nhiêu thì thị trường đều biết hết. Tôi cho rằng, nói giá điện do riêng ngành đặt ra là không đúng. Giá điện lâu nay được rất nhiều ngành quản lý Nhà nước giám sát, kiểm tra, không phải của riêng EVN đưa ra. Hiện, mới chỉ là giá bán điện theo cơ chế thị trường. Còn, nói về thị trường điện lại khác. Tôi cho rằng, nếu nói về thị trường điện chúng ta phải chờ thêm một thời gian nữa.

+ Thị trường điện còn phải chờ, nhưng hiện tại chúng ta đã xây dựng giá điện theo cơ chế thị trường, mà ở đó EVN vẫn độc quyền ở các khâu. Vậy, bao giờ mới có một thị trường cạnh tranh đúng nghĩa, thưa ông?

-  Chúng ta xây dựng thị trường điện Việt Nam theo 3 giai đoạn: Năm 2006 - 2014 là giai đoạn hình thành mô hình thị trường phát điện cạnh tranh; năm 2015 - 2022 hình thành thị trường bán buôn cạnh tranh; sau năm 2022 là mô hình thị trường bán lẻ điện cạnh tranh và người mua điện có thể chọn người bán điện cho mình. Thị trường bán lẻ cạnh tranh sẽ phải vận hành dần dần.

+ Quyết định 24 của Thủ tướng Chính phủ có nói đến việc thành lập quỹ bình ổn giá điện, nhưng không biết hiệu quả của quỹ này có giống như quỹ bình ổn xăng dầu không, thưa Thứ trưởng?

- Quỹ bình ổn giá điện sẽ giao cho Bộ Tài chính chủ trì, quỹ bình ổn giá điện sẽ được trích từ tiền bán điện. Đến bao giờ EVN giải quyết xong hết các khoản nợ treo và kinh doanh điện có lãi thì lúc đó mới có thể chính thức thành lập quỹ bình ổn. Tôi cho rằng, quỹ bình ổn giá điện sẽ được xây dựng một cách cẩn trọng.

+ Quyết định 24 cho phép, nếu chi phí đầu vào tăng 5%, EVN được điều chỉnh tăng giá bán điện ở mức tương ứng, ông nghĩ sao về con số này?

- Với mức tăng 5%, EVN chưa thể bù lỗ, nhưng tôi cho rằng, phải theo lộ trình từng bước. Hy vọng, đến năm 2013 giá điện sẽ đủ để EVN bù lỗ và sẽ không còn tình trạng phải cắt điện luân phiên như hiện nay.

+ Xin cảm ơn ông!

Q.Minh