Vị trí nạo vét và đưa vào bãi chứa tạm. Ảnh: Chu Gia

Khởi nguồn 1 dự án xã hội hóa

Phú Yên là tỉnh duyên hải miền Trung, có bờ biển kéo dài dọc địa hình của tỉnh, có nhiều sông ngòi và cửa biển, người dân chủ yếu sống bằng nghề đánh bắt hải sản xa bờ.

Năm 2017 và đầu năm 2018, do hiện tượng bồi lắng khu vực cửa Đà Diễn quá nặng, làm cho hàng trăm tàu cá bị mắc cạn, thiệt hại về người và tài sản của bà con ngư dân rất lớn. Vì vậy, Ban lạch và Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 và phường Phú Đông đã làm đơn khẩn thiết yêu cầu tỉnh Phú Yên và TP Tuy Hòa, sớm triển khai nạo vét khẩn cấp luồng tạm thời cho bà con ngư dân.

Xuất phát trước tình hình đó, tỉnh đã chỉ đạo TP Tuy Hòa khẩn trương ký kết hợp đồng với đơn vị thi công để nạo vét luồng tạm thời tại khu vực cửa Đà Diễn cho bà con ngư dân để họ yên tâm bám biển, theo hình thức xã hội hóa (lấy thu bù chi) và không sử dụng ngân sách Nhà nước. Sau khi TP kêu gọi, Doanh nghiệp tư nhân Bảo Châu (nay là Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên) đã ký hợp đồng thi công xây dựng với Ban Quản lý (BQL) dự án nạo vét cửa Đà Diễn.

Nội dung hợp đồng ghi rõ: Bên B tự bỏ vốn để thực hiện việc thi công nạo vét (với chi phí xây dựng là hơn 22 tỷ đồng) và được sử dụng khối lượng cát đã nạo vét theo hồ sơ thiết kế được duyệt: 832.441,32m³.

Mới đây, TP Tuy Hòa có Báo cáo số 172/BC-UBND ngày 9/5/2018 về việc thực hiện Công văn số 2284/UBND-ĐTXD ngày 4/5/2018 của tỉnh Phú Yên về một số nội dung liên quan đến việc nạo vét luồng lạch tạm thời tại khu vực cửa Đà Diễn.

Theo đó, năm 2017, TP Tuy Hòa đã triển khai thực hiện ý kiến chỉ đạo của tỉnh tại Thông báo số 572/TB-UBND ngày 25/8/2017; Công văn số 454/UBND-ĐTXD ngày 25/1/2018; Công văn số 702/UBND-ĐTXD ngày 7/2/2018 về triển khai nạo vét tạm thời tại khu vực cửa Đà Diễn và Thông báo số 06/TB-BQL ngày 9/2/2018 của BQL dự án nạo vét cửa Đà Diễn về việc giải quyết kiến nghị nạo vét khu vực cửa Đà Diễn của Ban lạch và Nghiệp đoàn nghề cá, với khối lượng thực hiện nạo vét lần lượt 3 lần là: 132.428m³, kinh phí 3.745.682.000 đồng; 128.600m³, kinh phí 3.610.877.000 đồng; 87.750m³ (thực hiện 80% so với hồ sơ thiết kế vì đã giải phóng các tàu thuyền mắc cạn nên Ban lạch và Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 không yêu cầu nạo vét thêm), kinh phí thực hiện 2.486.915.000 đồng.

Như vậy, tổng khối lượng nạo vét 3 đợt là 348.778m³, với tổng kinh phí hơn 9,8 tỷ đồng (chưa bao gồm chi phí vận chuyển đến bãi chứa tạm). Tất cả các hạng mục này đều đã được nghiệm thu và hoàn công theo quy định.

Doanh nghiệp “khóc ròng” khi tỉnh và TP chưa có sự thống nhất

Theo ông Trần Đăng Khoa, Giám đốc Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên (Cty Bảo Châu), trong quá trình thực hiện nạo vét các hạng mục, Cty đã chủ động thông báo các đơn vị có nhu cầu san lấp mặt bằng khối lượng bùn, cát đã nạo vét trên các phương tiện thông tin đại chúng. Tuy nhiên, do các đơn vị trong tỉnh không có nhu cầu sử dụng bùn, cát nhiễm mặn để san lấp mặt bằng nên Cty đã mượn tạm bãi chứa để tập kết bùn, cát sau nạo vét, vị trí bãi đổ thải được TP và Sở Xây dựng chấp thuận. Hiện, Cty đã tìm được các đối tác và đã ký hợp đồng về tiêu thụ khối lượng trên để bù đắp chi phí Cty bỏ ra để thi công.

Bên cạnh đó, để tránh ảnh hưởng dòng chảy khi mùa lũ về và tránh tái bồi lắng, TP đã yêu cầu Cty phải khẩn trương di dời khối lượng bùn, cát này trước mùa mưa bão năm 2018.

Tuy nhiên, bất ngờ ngày 26/4/2018, UBND tỉnh ban hành Thông báo số 261/TB-UBND giao Cảng vụ Hàng hải Quy Nhơn tại Vũng Rô và Bộ đội Biên phòng Phú Yên yêu cầu thiết bị vận chuyển cát rời khỏi hải phận tỉnh Phú Yên, không cho phép Cty vận chuyển khối lượng trên ra khỏi tỉnh. Thông báo khiến dư luận hiểu rằng, tỉnh không cho phép doanh nghiệp tiêu thụ cát nhiễm mặn trong nội địa để bù chi phí đã nạo vét.

Lãnh đạo Cty Bảo Châu cho biết, sự việc này đã gây tổn thất nặng nề cho Cty, trong khi nếu không giải phóng số bùn, cát trên trong thời gian ngắn sẽ bồi lấp trở lại. Thực tế hiện nay, có hơn 100 tàu cá đang phải nằm tại Cảng cá Đông Tác, phải đợi đến khi thủy triều lên cao mới có thể hy vọng vượt qua luồng lạch để ra khơi.

Trước thực tế trên, TP Tuy Hòa đã đề nghị tỉnh hỗ trợ kinh phí để TP chi trả cho Cty đã thực hiện nạo vét khối lượng các hạng mục luồng lạch bị bồi lấp theo kiến nghị của bà con ngư dân, Ban lạch và Nghiệp đoàn nghề cá phường 6 và phường Phú Đông được tỉnh cho phép nhằm đảm bảo an toàn cho tàu thuyền ra khơi đánh bắt xa bờ góp phần bảo vệ biển đảo Tổ quốc.

"Trường hợp tỉnh không chấp thuận phương án hỗ trợ kinh phí mà Cty đã thực hiện, đề nghị tỉnh cho phép Cty được sử dụng khối lượng bùn cát nhiễm mặn đã nạo vét và tập kết tại bãi chứa tạm phía kè bờ Nam được phép tiêu thụ nội địa với khối lượng tương ứng kinh phí mà Cty đã nạo vét trước đây", báo cáo của TP Tuy Hòa ghi rõ.

Cũng theo lãnh đạo Cty, từ ngày TP Tuy Hòa có báo cáo xin ý kiến đến nay, UBND tỉnh vẫn chưa có văn bản trả lời hay hướng dẫn để Cty có hướng giải quyết, gây thiệt hại về kinh tế và ảnh hưởng đến bà con bám biển.

Thực tế trên cho thấy, giữa UBND tỉnh Phú Yên và TP Tuy Hòa chưa có sự thống nhất và đến nay vẫn chưa giải quyết dứt điểm vấn đề xử lý cát nhiễm mặn sau khi nạo vét, nên không thể tiến hành nạo vét tiếp theo nguyện vọng của ngư dân.

Việc TP Tuy Hòa cho phép Cty Bảo Châu tiêu thụ nội địa khối lượng cát đã nạo vét để bù chi phí thi công có trái luật và vượt thẩm quyền? Nếu không được tiêu thụ thì Cty Bảo Châu lấy nguồn nào để bù chi phí thi công? Câu hỏi này xin được gửi đến Chủ tịch UBND tỉnh và các cơ quan chức năng tỉnh Phú Yên nhanh chóng làm rõ, đơn vị nào sai phải chịu trách nhiệm, nhằm đảm bảo quyền và lợi ích của người dân, Nhà nước và doanh nghiệp.

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục thông tin về việc này.

Chu Gia