Các điều kiện về khí hậu, thổ nhưỡng… ở Đồng Sơn rất phù hợp cho phát triển cây dược liệu. Ảnh: Phạm Học

Chưa thực hiện giao rừng, cho thuê rừng theo quy định

D.A trồng cây dược liệu tại thôn Khe Càn, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ (nay là TP Hạ Long) có mục tiêu là xây dựng mô hình hạt nhân sản xuất và nuôi trồng vùng nguyên liệu dược liệu, tập trung vào một số cây dược liệu ngắn hạn, trung hạn và dài hạn; xây dựng vườn cây dược liệu giống gốc, sản xuất giống cây dược liệu; đào tạo, chuyển giao kỹ thuật nuôi trồng, thu hái, sơ chế dược liệu cho người dân địa phương.

Theo quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 đã được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt tại Quyết định số 2515, ngày 20/9/2013, tổng diện tích sử dụng đất của D.A là 1.254.356,63m²; gồm 3 khu: Khu văn phòng điều hành và phụ trợ 5.521,1 m²; khu đất rừng trồng cây dược liệu 1.167.975m²; khu hạ tầng kỹ thuật, đường giao thông 80.852m². D.A có tổng mức đầu tư 31.045 triệu đồng, nguồn vốn đầu tư của doanh nghiệp.

Thời gian thực hiện D.A 50 năm (kể từ ngày được UBND tỉnh Quảng Ninh cấp giấy chứng nhận đầu tư 21/10/2013); giai đoạn chuẩn bị đầu tư từ tháng 9/2013 - 10/2013; giai đoạn triển khai D.A từ tháng 11/2013 - 9/2015; giai đoạn hoàn thành và đưa D.A đi vào hoạt động trong tháng 10/2015.

Đến thời điểm thanh tra, Công ty Đức Minh báo cáo đã thực hiện trồng 113,8ha cây dược liệu các loại; hoàn thành khu vườn giống gốc 1,7ha và khu vườn ươm cây 1,3ha. Các hạng mục khác chưa thực hiện đầu tư xây dựng theo quy hoạch.

Đoàn tiến hành thanh tra về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; lập, phê duyệt quy hoạch; chấp thuận chủ trương đầu tư; đánh giá tác động môi trường; việc cho thuê đất và thực hiện nghĩa vụ tài chính đối với D.A.

Trong công tác phê duyệt quy hoạch, kết luận thanh tra chỉ rõ, tại thời điểm thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500, D.A không phù hợp với quy hoạch 3 loại rừng đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 4903, ngày 27/12/2007; vị trí thực hiện D.A được quy hoạch là đất rừng sản xuất.

Cùng với đó, UBND huyện Hoành Bồ phê duyệt điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 của D.A không phù hợp với quy hoạch 3 loại rừng đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 3722, ngày 19/9/2018 (vị trí thực hiện D.A được quy hoạch là đất rừng sản xuất). Đồng thời, không phù hợp với quy hoạch xây dựng vùng huyện Hoành Bồ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 được UBND tỉnh Quảng Ninh phê duyệt (vị trí thực hiện D.A thuộc khu vực khoanh nuôi phục hồi rừng).

Đặc biệt, Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư tỉnh không lấy ý kiến tham gia của Sở Y tế - là cơ quan chuyên ngành tham mưu, quản lý về dược liệu đối với D.A. Mặt khác, ý kiến tham gia của một số sở, ngành, địa phương còn chưa thống nhất về hiện trạng khu vực thực hiện D.A. Tuy nhiên, Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư vẫn đề nghị UBND tỉnh chấp thuận địa điểm cho nghiên cứu lập quy hoạch chi tiết xây dựng D.A.

Về đất đai, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, việc thu hồi đất, cho thuê đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho Công ty Đức Minh thực hiện D.A trồng cây dược liệu tại xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ không phù hợp với quy hoạch 3 loại rừng, không có kế hoạch sử dụng đất; chưa thực hiện giao rừng, cho thuê rừng theo quy định.

Thanh tra tỉnh Quảng Ninh khẳng định, trách nhiệm của những tồn tại, hạn chế trên thuộc về Ban Xúc tiến và Hỗ trợ đầu tư tỉnh; UBND TP Hạ Long; Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Sở Xây dựng; Sở Tài nguyên và Môi trường. Đồng thời, yêu cầu thủ trưởng, giám đốc các sở, ngành, địa phương nêu trên kiểm điểm trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan.

Tỉnh thu hồi D.A

Ngày 22/12/2022, Công ty Đức Minh đã nộp đơn xin chấm dứt hoạt động đầu tư và trả lại toàn bộ diện tích đất thuộc D.A trồng cây dược liệu tại thôn Khe Càn, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ (nay là TP Hạ Long) gửi UBND tỉnh, Thanh tra tỉnh do việc phát triển trồng cây dược liệu tại D.A khó thực hiện được mục tiêu của D.A đã đề ra. Công ty không đề nghị UBND tỉnh bồi thường các chi phí liên quan đến D.A.

Trên cơ sở kết quả thanh tra và ý kiến của CĐT, Thanh tra tỉnh Quảng Ninh kiến nghị UBND tỉnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư xem xét việc chấm dứt hoạt động đầu tư của D.A trồng cây dược liệu tại thôn Khe Càn, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ (nay là TP Hạ Long) theo quy định của pháp luật.

Sau khi có thông báo chấm dứt hoạt động đầu tư của D.A, các sở, ngành, địa phương có liên quan rà soát, tham mưu, xử lý các thủ tục có liên quan đến D.A thuộc lĩnh vực quản lý của ngành, địa phương; Công ty Đức Minh có trách nhiệm phối hợp với các sở, ngành và UBND TP Hạ Long liên quan đến việc chấm dứt hoạt động đầu tư của D.A và hoàn thành các nghĩa vụ với Nhà nước theo quy định của pháp luật.

Mới đây, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra quyết định thu hồi 1.254.356,6m² đất đã giao cho Công ty Đức Minh để thực hiện D.A trồng cây dược liệu tại thôn Khe Càn, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ (nay là TP Hạ Long).

UBND tỉnh Quảng Ninh giao Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thu hồi đất trên thực địa và bàn giao cho UBND xã Đồng Sơn, TP Hạ Long quản lý; chấm dứt hợp đồng thuê đất với Công ty Đức Minh; thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã cấp.

Đồng thời, Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh có trách nhiệm kiểm tra, rà soát nghĩa vụ tài chính về đất đai đối với khu đất thu hồi và truy thu bổ sung (nếu có) theo quy định của pháp luật.