(Thanh tra) - Chánh Thanh tra tỉnh Hưng Yên Vũ Thanh Vân chia sẻ: “Một ca phẫu thuật lớn, dù thành công đến đâu cũng để lại vết sẹo; trong công tác thanh tra cũng vậy, phòng ngừa từ gốc mới chính là giải pháp bền vững và hiệu quả nhất”.
Lâu nay, nhiều người thường mặc định công tác thanh tra gắn liền với những con số khô khan, cùng sự cứng rắn và những quyết định dứt khoát. Đó là hình ảnh của việc “bắt bệnh”, “kê đơn” khi sai phạm đã xảy ra.
Thế nhưng, trong cuộc trò chuyện cùng phóng viên, Chánh Thanh tra tỉnh Hưng Yên Vũ Thanh Vân lại chia sẻ một góc nhìn rất khác, giàu tính thực tiễn về vai trò của công tác thanh tra trong giai đoạn hiện nay.
Ông cho rằng, thanh tra không chỉ là “bắt bệnh” hay “kê đơn” khi sai phạm đã lộ rõ, mà quan trọng hơn là phải “ngăn ngừa từ xa”, “phòng bệnh từ gốc”, tạo dựng được môi trường liêm chính, minh bạch và phòng ngừa vi phạm ngay từ khi mới manh nha.
+ Thưa ông, nếu ví công tác thanh tra như việc chữa bệnh, thì nhiều người vẫn hình dung đây là một “ca phẫu thuật lớn” khi sai phạm đã lộ rõ. Nhưng dường như thời gian gần đây, ngành Thanh tra Hưng Yên đã thay đổi cách tiếp cận, chú trọng hơn vào “phòng ngừa từ xa”. Ông có thể chia sẻ thêm về định hướng này?
- Chánh Thanh tra Vũ Thanh Vân: Thực ra, chúng tôi đã nhìn nhận vấn đề này từ rất lâu, rất sớm. Một ca phẫu thuật lớn, dù thành công đến mấy thì vẫn để lại vết sẹo. Tương tự, nếu chỉ chạy theo việc xử lý sai phạm, chúng ta sẽ mãi ở thế bị động, tốn kém nguồn lực mà không thể giải quyết tận gốc vấn đề. Hậu quả của cách làm đó không chỉ là thiệt hại kinh tế, mà còn là sự tổn hại lòng tin, gián đoạn trong vận hành và giảm hiệu quả quản lý.
Thanh tra, về bản chất, không chỉ là “đi tìm lỗi”. Mục tiêu sâu xa nhất của thanh tra là kiến tạo một môi trường liêm chính, minh bạch. Vì thế, chúng tôi xác định phải “phòng ngừa từ gốc”. Đây không chỉ là một khẩu hiệu, mà là một chiến lược hành động cụ thể, một sự thay đổi trong tư duy tiếp cận vấn đề của ngành Thanh tra Hưng Yên.
+ Vậy cụ thể, Thanh tra tỉnh Hưng Yên đã triển khai những giải pháp nào để hiện thực hóa tinh thần “phòng ngừa từ gốc” và đâu là kết quả nổi bật, thưa ông?
- Chánh Thanh tra Vũ Thanh Vân: Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, chúng tôi tập trung vào hai trụ cột chính: Minh bạch hóa các hoạt động của bộ máy hành chính và nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức.
Về minh bạch hóa, Thanh tra tỉnh Hưng Yên đã chủ động phối hợp với các đơn vị để rà soát, đề xuất hoàn thiện các quy định, thủ tục hành chính, đặc biệt trong những lĩnh vực “nhạy cảm” như quản lý đất đai, đầu tư, xây dựng, tài chính... Chúng tôi tin rằng, khi mọi quy trình được công khai trên các nền tảng điện tử, số hóa và giám sát bằng công nghệ, cơ hội cho hành vi “nhũng nhiễu” sẽ tự động bị thu hẹp.
Trên thực tế, chúng tôi đang tích cực đẩy mạnh thanh tra điện tử và quản lý dữ liệu tập trung. Việc số hóa hồ sơ, áp dụng phần mềm chuyên dụng không chỉ giúp chúng tôi tiết kiệm thời gian, công sức mà còn tạo ra một “dòng chảy” thông tin minh bạch, dễ dàng truy xuất. Mọi giao dịch, mọi quyết định đều được ghi lại, ai làm gì, ở đâu, thời gian nào đều rõ ràng. Khi đó, hành vi tiêu cực sẽ rất khó để che giấu. Đây là một công cụ giám sát hữu hiệu giúp chúng tôi phát hiện dấu hiệu rủi ro từ sớm, từ xa.
Điều đáng mừng là chúng tôi đã thu được những con số rất thuyết phục. Từ đầu năm 2025 đến nay, toàn ngành Thanh tra (cả tỉnh cũ) đã thực hiện 356 cuộc thanh tra. Và điều quan trọng không phải là số lượng, mà là hiệu quả của nó.
Qua thanh tra, chúng tôi đã phát hiện và kiến nghị xử lý sai phạm hơn 80,9 tỷ đồng. Trong đó, 6.306,7 triệu đồng được kiến nghị thu hồi về ngân sách Nhà nước và 74.601 triệu đồng được kiến nghị xử lý theo thẩm quyền. Thêm vào đó, đã ban hành các quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền hơn 5,6 tỷ đồng…
Tuy nhiên, ý nghĩa của những con số này không chỉ dừng lại ở việc xử lý sai phạm kinh tế. Kết quả thanh tra còn mang một ý nghĩa sâu sắc hơn: Đây không chỉ là việc phát hiện và xử lý các hành vi tiêu cực, mà còn là một lời cảnh báo mạnh mẽ tới các cá nhân và tổ chức. Đồng thời, nó cũng thể hiện rằng, hệ thống giám sát của chúng ta đang vận hành tốt, minh bạch và sẵn sàng ngăn chặn vi phạm trước khi nó trở thành hậu quả.
+ Một trong những yếu tố then chốt của “phòng ngừa từ gốc” là ý thức, đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ. Việc nâng cao nhận thức và trách nhiệm này được ngành Thanh tra Hưng Yên triển khai ra sao, thưa ông?
- Chánh Thanh tra Vũ Thanh Vân: Đúng vậy, “chống” thì dễ, “phòng” mới khó. “Chống” là xử lý một vài cá nhân, còn “phòng” là xây dựng ý thức cho cả một tập thể. Đây là nhiệm vụ khó khăn hơn rất nhiều, đòi hỏi sự kiên trì và hệ thống. Vì vậy, song song với việc hoàn thiện thể chế, Thanh tra tỉnh Hưng Yên đặc biệt chú trọng đến công tác tuyên truyền, giáo dục liêm chính trong đội ngũ cán bộ.
Chúng tôi không chỉ làm việc khô khan với các văn bản, quy định, mà còn thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, tập huấn chuyên sâu. Ở đó, ngoài kiến thức pháp luật còn có những ví dụ thực tế, những bài học nhãn tiền từ các vụ việc điển hình để cán bộ thấy được hậu quả của hành vi tiêu cực, để “tự soi”, “tự sửa”.
Chúng tôi muốn xây dựng một “văn hóa liêm chính”, nơi mỗi cán bộ tự nhận thức rằng, việc chấp hành pháp luật là vì sự phát triển chung của địa phương, chứ không chỉ là làm cho có, làm vì đối phó.
Bên cạnh đó, việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo cũng là một nhiệm vụ trọng tâm được ngành Thanh tra Hưng Yên xem như một phần của công tác phòng ngừa. Đây là nhiệm vụ rất khó khăn, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của người dân. Nhưng việc giải quyết dứt điểm lại chính là minh chứng rõ nhất cho tinh thần trách nhiệm, nhận thức của cán bộ và sự liêm chính của bộ máy.
Trong thời gian qua, chúng tôi đã rà soát 7 vụ việc khiếu nại, tố cáo kéo dài, vượt cấp lên Trung ương. Việc vào cuộc quyết liệt và giải quyết dứt điểm các vụ việc đã góp phần ổn định tình hình địa phương. Và quan trọng hơn, giải quyết được một vụ việc cũ, cũng là phòng ngừa một “mầm mống” bất ổn ngay từ khi nó mới nhen nhóm, qua đó, củng cố thêm lòng tin của người dân.
+ Tuy nhiên, dù đã chú trọng phòng ngừa, song vẫn có những trường hợp sai phạm xảy ra. Trong những tình huống như vậy, Thanh tra tỉnh Hưng Yên xử lý ra sao để đảm bảo tính răn đe và công bằng, thưa ông?
- Chánh Thanh tra Vũ Thanh Vân: Chúng tôi quan niệm, một sai phạm nhỏ nếu bỏ qua hôm nay có thể trở thành khuyết điểm lớn ngày mai. Vì vậy, khi đã phát hiện sai phạm, dù nhỏ hay lớn, đều phải xử lý kiên quyết, không có vùng cấm, không có ngoại lệ. Việc xử lý nghiêm minh không chỉ để thu hồi tài sản thất thoát cho Nhà nước, mà còn tạo ra một thông điệp mạnh mẽ: Mọi hành vi vi phạm đều sẽ bị xử lý.
Tuy nhiên, mục tiêu cuối cùng của thanh tra không chỉ là xử lý, mà là để sửa chữa, để hoàn thiện. Sau mỗi cuộc thanh tra, chúng tôi đều phân tích nguyên nhân, rút kinh nghiệm, kiến nghị giải pháp giúp các cơ quan, đơn vị tự chấn chỉnh, không lặp lại sai sót. Đó mới chính là giá trị nhân văn và tính bền vững của hoạt động thanh tra.
+ Với những kết quả đã đạt được, Thanh tra tỉnh Hưng Yên sẽ có những định hướng gì trong thời gian tới để tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác phòng ngừa, thưa ông?
- Chánh Thanh tra Vũ Thanh Vân: Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong tất cả các khâu, từ tiếp công dân cho đến xử lý đơn thư. Việc sử dụng Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo là một bước tiến quan trọng. Điều này giúp chúng tôi quản lý thông tin một cách có hệ thống, minh bạch và hiệu quả hơn.
Thanh tra tỉnh Hưng Yên cũng sẽ tiếp tục tập trung vào những lĩnh vực dễ phát sinh sai phạm, đồng thời chủ động lắng nghe phản ánh từ người dân và doanh nghiệp. Khi mọi người dân đều trở thành “tai mắt” của xã hội, hiệu quả phòng ngừa sẽ được nhân lên gấp nhiều lần.
Chúng tôi tin rằng, một bộ máy hành chính công khai, minh bạch, liêm chính, chính là nền tảng quan trọng nhất để Hưng Yên phát triển bền vững, củng cố niềm tin của Nhân dân, lan tỏa tinh thần thượng tôn pháp luật trong toàn xã hội.
+ Trân trọng cảm ơn ông vì những chia sẻ sâu sắc và rất cởi mở!
