+ Xin ông cho biết Quyết định số 98 ngày 13/8/2015 của Trưởng Ban Chỉ đạo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN được ngành Thanh tra triển khai như thế nào?

- Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN nhằm làm rõ những kết quả đạt được, ưu điểm, khuyết điểm, hạn chế, yếu kém, vướng mắc, khó khăn và nguyên nhân, đồng thời rút ra bài học kinh nghiệm, từ đó kiến nghị các biện pháp, giải pháp làm cơ sở cho việc hoàn thiện căn bản hệ thống chính sách, pháp luật về PCTN, trọng tâm là việc sửa đổi toàn diện Luật PCTN.

Với vai trò cơ quan thường trực giúp Ban Chỉ đạo, Thanh tra Chính phủ đã chủ động, tích cực xây dựng các văn bản, đề cương, biểu mẫu hướng dẫn các bộ, ngành, địa phương, tổ chức và đơn vị liên quan tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN, đồng thời theo dõi đôn đốc việc thực hiện theo kế hoạch đề ra. Xây dựng văn bản hướng dẫn một số bộ, ngành, cơ quan liên quan xây dựng báo cáo chuyên đề. Thanh tra Chính phủ cung cấp thông tin thường xuyên, kịp thời theo kế hoạch của Ban Chỉ đạo và theo dõi, đôn đốc việc thực hiện.

Hiện, Thanh tra Chính phủ đang tổng hợp kết quả, xây dựng Dự thảo Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN trên phạm vi toàn quốc.

+ Đánh giá sơ bộ của cá nhân ông với vai trò Tổ phó Tổ công tác giúp việc Ban Chỉ đạo về việc tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN của các bộ, ngành, địa phương là gì?

- Tính đến thời điểm ngày 16/3, Cục Chống tham nhũng đã nhận được Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN của 108/120 bộ, ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức liên quan, đạt 90%. Dự kiến, trong tháng 3, các đầu mối sẽ có hoàn thành việc Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN.

Qua đánh giá bước đầu, đa số bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị liên quan đã nghiêm túc triển khai, các nội dung báo cáo bám sát yêu cầu của Ban Chỉ đạo. Nhiều báo cáo tổng kết có chất lượng khá tốt, đưa ra các đánh giá tình hình khá sâu, đóng góp được nhiều kiến nghị về hoàn thiện chính sách, pháp luật trong PCTN. Trên cơ sở kiến nghị, đề xuất, Thanh tra Chính phủ đang tổng hợp, nghiên cứu để xây dựng báo cáo tổng kết chung.

Bên cạnh đó, một số đơn vị vẫn còn chưa quan tâm đúng mức, chậm triển khai tổng kết theo kế hoạch đề ra. Chất lượng các báo cáo chưa đạt yêu cầu cũng được nhắc nhở, sau đó có chuyển biến, các đơn vị đã nghiêm chỉnh chấp hành theo quy định.

+ "Nóng" nhất và hút sự chú ý của dư luận nhất vẫn là chuyện kê khai tài sản, thu nhập, tặng quà, nhận quà trái quy định. Ông có đánh giá gì về 2 giải pháp phòng ngừa này?

- Chúng tôi xác định qua tổng kết đánh giá 10 năm thực hiện Luật PCTN lần này phải đánh giá cho bằng được các giải pháp phòng ngừa. Giải pháp nào còn hình thức, giải pháp nào hiệu quả hay chưa hiệu quả sẽ đươc đánh giá cụ thể, tìm ra nguyên nhân. Mục tiêu hướng tới là chỉnh sửa cho hoàn thiện, hiệu quả hơn và phù hợp với thự tiễn.

Theo nhận định của tôi, việc tặng quà, nhận quà mới chủ yếu dựa vào nguyên tắc tự giác của người tặng quà, nhận quà. Qua báo cáo của , ngành, địa phương thì không phát hiện trường hợp nào tặng quà nhận quà trái quy định nhưng “đường dây nóng” thì liên tục nhận được phản ánh của người dân về việc này. Tất nhiên, có việc tặng, nhận quà trái quy định như phản ánh không thì cần phải xác minh tiếp theo quy trình mới được. Cần nói thêm rằng, việc tặng, quà nhận quà đúng quy định thì không ai cấm.

+ Một công tác được Chính phủ và ngành Thanh tra đặc biệt coi trọng trong PCTN chính là việc lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật PCTN, Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020, Chương trình hành động của Chính phủ về PCTN, Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng. Ông có đánh giá như thế nào về kết quả này?

- Tại Báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Luật PCTN, hầu hết các địa phương đều có đánh giá tốt về việc thực hiện lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật PCTN, Chiến lược quốc gia PCTN đến năm 2020, Chương trình hành động của Chính phủ về PCTN, Công ước Liên hợp quốc về chống tham nhũng trong thời gian qua.

+ Ghi nhận nhiều kiến nghị về sửa đổi Luật PCTN để phát huy cao hơn hiệu quả trong thực tế, ông cho rằng cần tập trung vào điểm nào?

- Theo tôi, ngoài các giải pháp phòng ngừa tham nhũng thì Luật PCTN sửa đổi, bổ sung cần chú trọng tới việc phát hiện và xử lý nghiêm hành tham nhũng. Đây cũng là vấn đề người dân hiện nay đang rất quan tâm. Hiện nay, khâu phát hiện hành vi tham nhũng còn đang rất yếu so với yêu cầu thực tế. Việc tự mình phát hiện tham nhũng còn yếu kém. Chống tham nhũng ở lĩnh vực tư nhân cũng chưa sâu... Trong khi đó, mô hình chống tham nhũng còn dàn trải, còn bất cập. Một số địa phương xử lý cũng có kiến nghị thành lập một cơ quan đặc biệt để chống tham nhũng.

Nhìn chung, công tác tổng kết cho tốt 10 năm thực hiện Luật PCTN phải bảo đảm toàn diện và sâu sắc, tranh thủ được những ý kiến của nhân dân thì mới có thể đưa ra nhận định, đánh giá những cái được và chưa được để sửa đổi, bổ sung các nội dung của Luật PCTN tạo ra những đột phá trong công tác PCTN giai đoạn tiếp theo.

Hoàng Long