Tăng tuổi nghỉ hưu là cần thiết và phù hợp xu thế chung. Ảnh minh hoạ, nguồn: Internet

“Tăng tuổi nghỉ hưu là yếu tố bảo đảm nguồn quỹ bảo hiểm xã hội (BHXH) không bị phá vỡ, tận dụng tối đa tiềm năng trí tuệ của người lao động, đồng thời tiến hành tiến trình dân số vàng chuyển sang già hóa dân số”, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình) phân tích.

Không gây sốc cho thị trượng lao động

Theo Phó Ban Dân nguyện Lưu Bình Nhưỡng, tăng tuổi nghỉ hưu sẽ không gây sốc cho thị trường lao động. Ông cho hay, chế độ hưu trí chính thức bắt nguồn từ Nghị định 218/CP ngày 27/12/1961, đến nay đã gần 60 năm.

“Trong 60 năm qua không hề tăng bất kỳ tuổi nào, trong khi hệ thống tuổi thọ của chúng ta đã tăng từ năm 1960 là 59,04 đến giờ là 76,05. Như vậy, tuổi thọ cao gây áp lực cho toàn bộ hệ thống quỹ hưu trí Việt Nam”, ông Nhưỡng nhấn mạnh.

Trước đây, hệ thống quỹ hưu trí là quỹ được Nhà nước bao cấp. Bây giờ Nhà nước không bao cấp quỹ hưu trí nhưng quỹ BHXH vẫn tiếp tục bao cấp. Theo đó, ĐB Lưu Bình Nhưỡng nhấn mạnh, hiện nay, Nhà nước không bù mà số tiền lấy của người đang đóng để bù cho người đang hưởng nên áp lực với quỹ hưu trí vô cùng lớn.

“Họ đã khuyên chúng ta chuyển sang chế độ tài khoản cá nhân thì việc kéo dài thời gian đóng trần tuổi hưu là chính đáng”, ông Nhưỡng nhấn mạnh.

ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình). Ảnh: TK

Cũng quan tâm đến vấn đề này, ĐB Nguyễn Ngọc Phương (Quảng Bình), bày tỏ sự đồng thuận với phương án tăng tuổi nghỉ hưu của Chính phủ.

Theo ông Phương, để khi ban hành tuổi nghỉ hưu được nhân dân đồng tình, thì các cơ quan báo chí, các ĐB Quốc hội cũng phải nắm hết những điều này để tiếp xúc cử tri làm người dân thông suốt.

Cùng với đó, ĐB Phương cũng cho rằng, dự thảo luật đã đưa ra lộ trình tăng tuổi hợp lý. Từ năm 2021, người lao động trong điều kiện bình thường mỗi năm tăng ba tháng đối với nam, bốn tháng đối với nữ cho đến khi 62 tuổi đối với nam, 60 tuổi đối với nữ.

Như vậy, là sau 9 năm đối với nam, 16 năm đối với nữ mới đến điểm cuối cùng của tuổi nghỉ hưu.

“Lộ trình này nhằm giải quyết tuyển dụng đối tượng lao động đã qua đào tạo như nhiều ý kiến ĐB. Đây cũng là thời gian để nâng cao trách nhiệm, định hướng đào tạo hướng nghiệp cho lực lượng trẻ trong thời gian sắp tới”, ông nói.

Thời gian đóng BHXH ngắn, lương hưu nữ thấp hơn nam

Theo bà Andrea Prince, chuyên gia của Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) tại Việt Nam, việc tăng tuổi nghỉ hưu của nữ tương đồng với nam giới là thực hiện Công ước 111 chống phân biệt đối xử về việc làm và nghề nghiệp mà Việt Nam đã phê chuẩn năm 1992.

Hơn nữa điều này còn liên quan đến vấn đề bình đẳng giới, nếu lao động nữ nghỉ hưu ở độ tuổi trẻ, thời gian đóng góp BHXH ngắn, mức đóng góp thấp thì lương hưu sẽ thấp hơn nam giới.

“Nghỉ hưu sớm với phụ nữ còn tác động tiêu cực đến nghề nghiệp và cơ hội thăng tiến của phụ nữ vì khi ở độ tuổi nào đó, phụ nữ bắt đầu được thăng tiến thì lại đến tuổi nghỉ hưu, sẽ làm hạn chế việc nâng cao trình độ giữa nam và nữ”, bà Andrea Prince nói.

Theo các chuyên gia, mức lương cơ sở để đóng BHXH của người lao động Việt Nam thấp so với thu nhập thực tế, mà tỷ lệ đóng cũng thấp thì lương hưu và cuộc sống sau khi về hưu sẽ thấp. Ảnh: TK

Phân tích rõ hơn về việc cần thiết phải tăng tuổi nghỉ hưu, ông Nuno Cunha - chuyên gia cao cấp của ILO về an sinh xã hội cho rằng, theo tính toán, hiện nay tuổi thọ trung bình của người Việt năm 2015 là 70 tuổi đối với nam và thời gian lĩnh lương hưu là 18 năm, tỷ lệ này ở nữ là 76 và 21 năm; đến năm 2060 thì tỷ lệ tuổi thọ trung bình của nam sẽ là 75, hưởng 20 năm lương hưu, với nữ là 81 tuổi và hưởng 26 năm lương hưu.

Trong khi đó, quy mô gia đình của Việt Nam ngày càng thu hẹp (gia đình chỉ có một - hai con), tốc độ già hoá dân số nhanh, nếu trước đó vào năm 2015, trong 7 người thì có 6 người lao động đóng BHXH và chỉ 1 người lĩnh lương hưu; nhưng đến năm 2055, trong 3 người thì chỉ 2 người đóng BHXH và có 1 người lĩnh lương hưu. Vậy thì hãy chọn cách làm việc thêm một vài năm nữa để đỡ gánh nặng cho con cháu.

Cũng theo ông Nuno Cunha, mức lương cơ sở để đóng BHXH của người lao động Việt Nam thấp so với thu nhập thực tế, mà tỷ lệ đóng cũng thấp thì lương hưu và cuộc sống sau khi về hưu sẽ thấp.

Trong khi đó, hầu hết người lao động sau khi nghỉ hưu vẫn tiếp tục làm việc, hoặc tìm kiếm một công việc khác có thu nhập như vậy không phải là nghỉ hưu thực chất mà chỉ là sự chuyển đổi công việc. Do đó, họ nên tiếp tục đóng BHXH để sau này nghỉ hẳn thì sẽ có một mức lương hưu cao hơn.

“Chúng tôi ủng hộ đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu một cách từ từ. Theo đề xuất, mỗi năm tăng 3 tháng và bắt đầu tăng từ năm 2021, nghĩa là đến tận năm 2025 mới có người phụ nữ đầu tiên nghỉ hưu ở tuổi 56 và đến tận 2029 mới nghỉ hưu ở tuổi 57. Việc tăng tuổi nghỉ hưu từ từ như vậy cho phép người dân và nền kinh tế cũng không bị thay đổi đột ngột”, đại diện ILO Việt Nam cho hay.

Các chuyên gia cho rằng, với mức nâng này, mặc dù tuổi nghỉ hưu của nam và nữ chưa bằng nhau như ở một số nước, nhưng đã có sự tương đồng hơn so với sự chênh lệch nhau 5 năm như hiện nay.

Thành Công