Theo TS. Phạm Thị Huệ, đã đến lúc cần có những nhận thức mới về thiết chế thanh tra huyện ở cả địa vị pháp lý, vị trí tổ chức. Ảnh: TH

Theo TS. Phạm Thị Huệ từ góc độ lý luận, pháp lý, thanh tra huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi tắt là thanh tra huyện) là một trong những cơ quan thuộc hệ thống các cơ quan thanh tra Nhà nước. Nhìn một cách tổng quát, nhiệm vụ, quyền hạn của thanh tra huyện là khá lớn.

Tuy nhiên, những quy định về tổ chức, thẩm quyền, hoạt động của thanh tra huyện cũng bộc lộ những hạn chế về địa vị pháp lý; về số lượng biên chế công chức giữ ngạch thanh tra viên; về tổ chức ban tiếp công dân; một số quy định về hoạt động thanh tra không phù hợp với thanh tra huyện...

Từ góc độ thực tiễn, hoạt động của thanh tra huyện thời gian qua cũng bộc lộ nhiều bất cập như vai trò của cơ quan thanh tra cấp huyện ở một số lĩnh vực chưa được quy định và phản ánh rõ nét; lực lượng thanh tra huyện vừa thiếu về số lượng vừa yếu về chất lượng và chưa đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ được giao; tại một số huyện vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo việc tổ chức hoạt động thanh tra không hiệu quả và không thực sự cần thiết khi thực tiễn quản lý Nhà nước tại đây không đặt ra yêu cầu tiến hành hoạt động thanh tra thường xuyên hay theo kế hoạch hàng năm...

“Có thể nói, đã đến lúc cần có những nhận thức mới về thiết chế thanh tra huyện ở cả địa vị pháp lý, vị trí tổ chức hệ thống hành chính nhà nước, vai trò, chức năng, nhiệm vụ và hiệu quả hoạt động” TS. Huệ nói.

Đề tài hướng tới mục tiêu xác lập cơ sở khoa học để đề xuất hoàn thiện pháp luật, nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo ở cấp huyện.

Để làm rõ mục tiêu đề ra, đề tài dự kiến nghiên cứu các nội dung sau như: Những vấn đề về tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện; Thực trạng mô hình tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện; Quan điểm, giải pháp, mô hình nhằm đổi mới, hoàn thiện và nâng cao hiệu quả tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

Tại cuộc họp, TS. Nguyễn Văn Kim, nguyên quyền Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cho rằng, về mục tiêu nghiên cứu, đề tài cần nghiên cứu theo hướng đổi mới tổ chức và nâng cao hiệu quả, từ đó hoàn thiện pháp luật về thanh tra huyện; cần bám sát tên đề tài, làm rõ nội dung và yêu cầu nghiên cứu, trọng tâm vào việc tổ chức công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC.

Về tính cấp thiết, cần làm rõ vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của thanh tra huyện và những vướng mắc trong cách thức tổ chức, hoạt động của cơ quan này. Về phương pháp nghiên cứu, cần bổ sung thêm phương pháp khảo sát thực tiễn để có thêm cơ sở làm rõ những vấn đề đặt ra.

TS. Nguyễn Văn Kim cho rằng, về nội dung 1, đề tài cần làm rõ được ý nghĩa, vai trò, tầm quan trọng của công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện; nêu mô hình tổ chức và hoạt động cũng như sự cần thiết phải đổi mới mô hình, tổ chức và hoạt động của cơ quan này... Với nội dung 2, đề tài nên tập trung phân tích về tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện. Trong nội dung 3, đề tài nêu quan điểm, giải pháp xây dựng mô hình nhằm đổi mới hoàn thiện tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

Đồng quan điểm với TS. Nguyễn Văn Kim về phương pháp nghiên cứu, TS. Trần Đăng Vinh - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tổng hợp, Thanh tra Chính phủ cho rằng, đề tài cần bổ sung thêm phương pháp khảo sát thực tiễn để tăng tính thực tiễn khi triển khai nghiên cứu. Bên cạnh đó, các thành viên Hội đồng cũng chia sẻ quan điểm về việc chỉnh sửa lại tên đề tài cho phù hợp hơn. Về nội dung nghiên cứu, TS. Trần Đăng Vinh cho rằng, có thể nghiên cứu quá trình hình thành và phát triển của thanh tra cấp huyện, mà không cần nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế trong đề tài này.

Theo ThS. Phạm Thị Thu Hiền, Phó Viện trưởng Viện CL&KHTT, đề tài làm rõ thêm tính cấp thiết về vấn đề lý luận, liên quan đến mô hình tổ chức của cơ quan chuyên môn thuộc cơ quan cấp huyện. Với nội dung nghiên cứu 1, đề tài cần làm rõ các khái niệm có liên quan; phân tách rõ, mô hình tổ chức và hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC; làm rõ vấn đề lý luận và thực tiễn hoạt động về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, nội dung thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện.

TS. Nguyễn Văn Thanh, nguyên Phó Tổng Thanh tra, Chủ tịch Hội đồng Phê duyệt thuyết minh kết luận: Đề tài có tính cấp thiết trong hiện tại và tương lai, do đó, việc nghiên cứu đề tài là cần thiết; chủ trì đăng ký đề tài cần tiếp thu những góp ý về nội dung nghiên cứu của các thành viên Hội đồng; việc nghiên cứu đề tài cần bổ sung đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm thực tiễn; tên đề tài được chỉnh sửa lại thành: "Tổ chức hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết KNTC ở cấp huyện - Thực trạng và giải pháp".

Kết thúc buổi họp, trên cơ sở các nội dung nghiên cứu đề ra và các ý kiến góp ý của các thành viên, Hội đồng thống nhất phê duyệt thuyết minh đề tài để triển khai nghiên cứu trong 2 năm 2022 - 2023.