Thực tế đời sống NLĐ trong các khu công nghiệp còn khó khăn, tiền lương thực tế còn thấp nên NLĐ muốn lấy BHXH một lần để có tiền trang trải cuộc sống trước mắt. Ảnh minh họa: Huyền Thu

Đề xuất NLĐ được lựa chọn hưởng BHXH một lần

Theo Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh Xã hội Phạm Thị Hải Chuyền, “Điều 60 Luật BHXH năm 2014 thể hiện đúng quan điểm, định hướng mở rộng diện bao phủ BHXH, bảo đảm quyền thụ hưởng lâu dài của người lao động (NLĐ), góp phần thực hiện chính sách an sinh xã hội. Quy định này cũng phù hợp với xu hướng phát triển của hầu hết các nước trên thế giới”.

Tuy nhiên, khi Luật BHXH năm 2014 vẫn chưa có hiệu lực thi hành thì một bộ phận NLĐ của Công ty TNHH Pouyuen Việt Nam (TP Hồ Chí Minh) và một số DN ở các tỉnh như Long An, Tây Ninh, Tiền Giang ngừng việc, không đồng tình với quy định tại Điều 60.

Điều 60 của Luật BHXH năm 2014 được thiết kế theo hướng khuyến khích NLĐ bảo lưu thời gian đã đóng BHXH, tích lũy thời gian đóng BHXH trong quá trình lao động để có thể hưởng lương hưu hàng tháng nhằm bảo đảm cuộc sống khi hết tuổi lao động thay vì nhận BHXH một lần. Khi NLĐ vẫn còn trong độ tuổi lao động mà nghỉ việc thì tạm thời chưa giải quyết BHXH một lần mà thực hiện bảo lưu thời gian đóng BHXH để NLĐ tiếp tục tham gia BHXH bắt buộc hoặc BHXH tự nguyện, được tính cộng dồn thời gian đã tham gia để được hưởng lương hưu khi về già. Bên cạnh đó, khi NLĐ chưa hết tuổi lao động mà chấm dứt hợp đồng lao động phải nghỉ việc thì với quy định của chính sách bảo hiểm thất nghiệp, NLĐ vẫn được giải quyết trợ cấp thất nghiệp, được hỗ trợ học nghề, tư vấn giới thiệu việc làm để có việc làm mới..

Bên cạnh đó, việc triển khai công tác thông tin, tuyên truyền giải thích chính sách chưa được quan tâm đúng mức, kịp thời nên NLĐ chưa hiểu cặn kẽ được ý nghĩa, mục đích của các quy định mới của Luật BHXH năm 2014, đặc biệt là quy định về giải quyết BHXH một lần.

Xuất phát từ thực tế đời sống và nguyện vọng của NLĐ, Chính phủ đã báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 38, khai mạc hôm 11/5, kiến nghị Quốc hội xem xét, điều chỉnh Điều 60 của Luật BHXH năm 2014 theo hướng: Trước mắt, cho phép NLĐ khi chưa đủ điều kiện về thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu sau một năm nghỉ việc nếu không tiếp tục đóng BHXH thì có quyền lựa chọn hưởng BHXH một lần hoặc tiếp tục bảo lưu thời gian đóng BHXH như quy định của Luật BHXH năm 2006. Nội dung này cũng sẽ được xem xét, điều chỉnh tương đồng đối với cả NLĐ tham gia BHXH tự nguyện.

Thận trọng, không né tránh

Vấn đề đặt ra, nếu NLĐ nhận BHXH một lần, khi hết tuổi lao động sẽ không có điều kiện để được hưởng lương hưu hàng tháng, không bảo đảm ổn định cuộc sống khi về già, không bảo đảm an sinh xã hội và tạo thêm gánh nặng cho ngân sách Nhà nước trong việc hỗ trợ những người không có lương hưu.

Một lần nữa nhấn mạnh Điều 60 là chủ trương đúng trên cơ sở thực tiễn, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính Ngân sách Phùng Quốc Hiển đặt vấn đề, Nhà nước phải lo cho người dân không phải lúc đang khỏe mạnh mà khi già yếu, ốm đau. Cho nên phải hết sức thận trọng cần đưa ra Quốc hội thảo luận. “Nếu thấy hợp lý, hợp tình, Quốc hội bảo sửa thì phải sửa. Nhưng nếu sửa thì đúng là đáng tiếc”, Chủ nhiệm Hiển bày tỏ.

Tán thành quan điểm trên, Chủ nhiệm Ủy ban pháp luật của Quốc hội Phan Trung Lý nói: "Chúng ta không nên né tránh, càng né tránh dân lại nghĩ này khác".

Nhiều đại biểu cho rằng, còn hơn nửa năm nữa Luật BHXH năm 2014 mới có hiệu lực thi hành, nếu chỉ căn cứ tờ trình của Chính phủ thấy toàn ưu điểm mà sửa ngay thì chưa đúng lúc. Vì vậy cần tiếp tục tuyên truyền, giải thích để NLĐ hiểu Luật BHXH bản chất là bảo hiểm hưu trí (hay còn gọi là bảo hiểm tuổi già).

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng lưu ý, nếu Luật chưa tốt, thiếu sót, chưa chuẩn, thì phải sửa ngay. Nhưng đều nói luật tốt, chủ trương tốt, đảm bảo lợi ích cho NLĐ… thì sao lại sửa? Sai ở đâu? Theo Chủ tịch Quốc hội, sự việc vừa qua là do công tác tuyên truyền, phổ biến chưa tốt nên khi có đụng chạm lợi ích trước mắt NLĐ có phản ứng, vì vậy phải kiên trì thuyết phục, vận động.

Chốt lại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Tòng Thị Phóng đề nghị, Chính phủ cần báo cáo vấn đề này trước Quốc hội: "Luật chưa đến thời điểm có hiệu lực vậy tại sao lại xảy ra như thế? Ngoài ra Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội cũng phải có báo cáo trước Quốc hội để Quốc hội thảo luận".

Huyền Thu