Bị phạt nguội từ hình ảnh do người dân cung cấp. Nguồn ảnh: Internet

Trao đổi với PV Báo Thanh tra, Sở GTVT TP HCM, cho biết, Sở được cấp một tài khoản để đăng nhập vào hệ thống xử lý và khai thác sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình thuộc Tổng cục Đường bộ Việt Nam quản lý, tiến hành trích xuất dữ liệu tổng hợp, báo cáo của hệ thống để xử lý vi phạm, cụ thể: Về tốc độ, “có từ 05 lần vi phạm tốc độ/1.000km xe chạy (không tính các trường hợp vi phạm tốc độ từ 5 km/h trở xuống)”. Nếu vi phạm lần đầu sẽ nhắc nhở bằng văn bản kèm theo thời hạn khắc phục. Vi phạm lần thứ 2 trong thời hạn 1 năm kể từ lần vi phạm lần đầu sẽ xử lý thu hồi phù hiệu, biển hiệu. Trường hợp vi phạm lần kế tiếp đã hết thời hạn 01 năm (kể từ ngày có văn bản nhắc lỗi), thì tiến hành nhắc nhở lại.

Tuy nhiên, từ tháng 8/2018 đến tháng 8/2019, phần mềm của hệ thống này luôn thông báo: Hệ thống đang tổng hợp các báo cáo vi phạm, đề nghị các Sở GTVT chưa trích xuất các báo cáo vi phạm, đến khi có thông báo đã tổng hợp xong, nên công tác xử lý vi phạm cũng như cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng khi có yêu cầu, gặp khó khăn, hạn chế.

Tìm hiểu của PV được biết, theo quy định, khi trích xuất dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của mỗi phương tiện vận tải hành khách trên tuyến cố định, vận tải khách du lịch, vận tải bằng xe taxi, vận tải hàng hóa bằng xe contener, trong 1 tháng cho thấy có từ 10% số ngày xe hoạt động, người lái xe vi phạm quy định về phương tiện kinh doanh vận tải phải đồng thời xảy ra vi phạm giữa “thời gian lái xe liên tục và thời gian làm việc của lái xe trong ngày” thì mới xử lý được. Tuy nhiên, thời gian qua do lỗi phần mềm hệ thống, nên chưa tổng hợp được số lỗi vi phạm này.

Để khắc phục sự cố phần mềm trên, ngày 8/3/2019, Sở GTVT TP HCM đã có công văn kiến nghị Tổng cục Đường bộ Việt Nam về việc nâng cấp, hoàn chỉnh phần mềm quản ký dữ liệu thiết bị giám sát hành trình.

Mới đây, Sở GTVT cũng đã có thông tin với báo chí về hệ thống xử lý và khai thác sử dụng dữ liệu từ thiết bị giám sát hành trình của Tổng cục Đường bộ Việt Nam về nội dung này: "Hệ thống đã hoàn thành việc tổng hợp các báo cáo vi phạm của tháng 05, 06, 07, 08 năm 2019, các tháng còn lại sẽ được thông báo sau khi hệ thống tổng hợp xong”. 

Ghi nhận ý kiến từ cơ quan quản lý được biết, Bộ GTVT vừa đề xuất bổ sung quy định về việc sử dụng thông tin, hình ảnh thu được từ thiết bị ghi âm, ghi hình của cá nhân, tổ chức cung cấp làm căn cứ để xác minh, xử lý hành vi vi phạm giao thông. 

HÌnh ảnh vi phạm giao thông (xe đậu nối đuôi nhau trên đường cấm đậu) của hai nhà xe do người dân cung cấp. Ảnh: NL 

Theo đó, trường hợp người dân ghi hình các phương tiện vi phạm hình ảnh cần được rõ ràng, liên tục, không cắt ghép, thể hiện rõ thời gian, địa điểm, biển số xe vi phạm trực tiếp mang tới trụ sở Phòng Cảnh sát giao thông, đơn vị bố trí cán bộ tiếp nhận bằng biên bản, sau đó xác minh tính xác thực, nếu chính xác sẽ mời người vi phạm lên làm việc, ra quyết định xử phạt hành chính. 

Tuy nhiên, nhiều người dân phản hồi cách thức tiếp nhận thủ công, rườm rà nói trên rất khó khả thi (rất ít người tới cung cấp) bởi người dân mất thời gian để gửi trực tiếp. Ghi nhận ý kiến của đại đa số phản ánh, người dân cho rằng, trong thời đại công nghệ thông tin, cách tốt nhất là cơ quan chức năng tiếp nhận qua email, facebook, trang fanpage, yêu cầu người cung cấp clip gửi kèm bản chụp Chứng minh nhân dân, căn cước công dân, địa chỉ, số điện thoại, mô tả nội dung thông tin trong clip để tiện liên hệ trao đổi khi cần thêm thông tin xác minh và thông báo kết quả xử lý.

Trung tá Nguyễn Văn Bình, Đội trưởng Đội Tham mưu - Tổng hợp, Phòng Cảnh sát giao thông Công an TP HCM cho biết, sau hơn một tháng phạt nguội qua hình ảnh người dân cung cấp, Cảnh sát giao thông TP HCM chỉ nhận được 4 lượt công dân cung cấp hình ảnh, đoạn phim phản ánh các trường hợp vi phạm pháp luật giao thông trên các tuyến đường trong thành phố.

Tuy nhiên, qua rà soát, cơ quan chức năng không thể trích xuất các hình ảnh này để hoàn thiện hồ sơ xử lý vi phạm hành chính, vì nhiều nguyên do khác nhau, ví dụ: Hình ảnh không cung cấp được ngày giờ, tuyến đường vi phạm, biển kiểm soát phương tiện vi phạm không rõ ràng…

Cũng theo nguồn tin này, trước đó đã có thông báo (từ ngày 1/8/2019), sẽ tiếp nhận các dữ liệu của người dân cung cấp, tuy nhiên chỉ tiếp nhận các clip ghi hình phương tiện mà người dân mang đến trực tiếp trụ sở ở 341 đường Trần Hưng Đạo (phường Cầu Kho, quận 1) và mang theo giấy tờ tùy thân, khiến người dân không mấy mặn mà phản ánh các trường hợp vi phạm giao thông.

Thông tin từ Bộ GTVT cho biết, hiện nay, việc quy định sử dụng các hình ảnh do cá nhân, tổ chức cung cấp chưa được thể hiện cụ thể trong các văn bản quy phạm pháp luật. Vì vậy để huy động được cá nhân, tổ chức phát huy trách nhiệm phát hiện, tố cáo và đấu tranh phòng, chống vi phạm hành chính, Bộ GTVT cho rằng cần thiết phải bổ sung các quy định liên quan đến nội dung này.

Theo luật sư Lê Hải Hà, pháp luật không cấm người dân ghi hình vi phạm pháp luật giao thông và người cung cấp phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung thông tin, nếu tố cáo sai thì bị xử lý tương ứng với hành vi, tố cáo đúng nên được khen thưởng xứng đáng.

Nghiêm Lan