Chiều 28/10, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Phan Chí Hiếu đã chủ trì hội thảo “Trao đổi, thảo luận về dự thảo Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật”.
Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu cho biết, sau hơn 12 năm áp dụng, Pháp lệnh hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật số 01/2012/UBTVQH13 ngày 22/3/2012 đã đạt được nhiều kết quả tích cực, là cơ sở pháp lý quan trọng cho việc triển khai công tác hợp nhất văn bản tại các bộ, ngành Trung ương.
Theo thứ trưởng, có khoảng hơn 3.000 văn bản hợp nhất đã được các bộ, ngành thực hiện ký xác thực, công khai sử dụng. Qua đó, giúp các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuận lợi trong việc tra cứu, áp dụng pháp luật, góp phần hình thành hệ thống pháp luật minh bạch.
Tuy nhiên, quá trình áp dụng pháp lệnh cũng bộc lộ một số hạn chế, bất cập, đứng trước nhiều nhiệm vụ đặt ra bức thiết, như: Thẩm quyền thực hiện hợp nhất chỉ áp dụng đối với văn bản do các cơ quan Trung ương ban hành; giá trị áp dụng, giá trị viện dẫn cần nghiên cứu thêm; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số…
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu đề nghị các đại biểu làm rõ hơn sự cần thiết phải sửa đổi, bổ sung pháp lệnh, đặc biệt là tính cấp bách của việc sửa đổi, bổ sung. Trong đó, tập trung trao đổi thảo luận về 5 vấn đề lớn, gồm: Bổ sung thẩm quyền về hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật tại địa phương; mở rộng phạm vi văn bản thuộc đối tượng hợp nhất; việc trình đồng thời dự thảo văn bản hợp nhất ở giai đoạn trình thông qua văn bản quy phạm pháp luật có nội dung sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một phần; việc viện dẫn trực tiếp văn bản hợp nhất trong áp dụng hoàn thiện pháp luật của các tổ chức, cá nhân; tăng cường ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong quá trình hợp nhất và một số kỹ thuật hợp nhất.
Phát biểu tại hội thảo, bà Tạ Thị Tài, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ cơ bản tán thành với nội dung dự thảo pháp lệnh, nhất là sự cần thiết đề xuất xây dựng dự án pháp lệnh.
Theo bà Tạ Thị Tài, việc bổ sung thẩm quyền về hợp nhất văn bản của chính quyền địa phương là rất cần thiết, vì thực tế cho thấy, nhiều văn bản quy phạm pháp luật do chính quyền địa phương ban hành được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một phần, thậm chí được sửa đổi, bổ sung nhiều lần, gây khó khăn, vướng mắc cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong quá trình tra cứu, áp dụng, thực thi pháp luật. Hơn nữa, thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng văn bản quy phạm pháp luật được sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một phần gia tăng đáng kể.
Đồng thời, Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ hoàn toàn đồng ý với việc mở rộng phạm vi văn bản thuộc đối tượng hợp nhất, bao gồm tất cả những văn bản có tác động về nội dung, hiệu lực của văn bản quy phạm pháp luật (trừ văn bản quy phạm pháp luật thay thế, văn bản tạm ngưng hiệu lực, văn bản được ban hành theo cơ chế đặc biệt tại Nghị quyết 206 và Nghị quyết 190 của Quốc hội).
Đối với 2 phương án trong dự thảo về thời điểm, cơ quan tổ chức thực hiện việc hợp nhất văn bản, ký xác thực hợp nhất, đại diện Thanh tra Chính phủ cho rằng phương án 1 “Dự thảo văn bản hợp nhất được trình đồng thời ở giai đoạn trình thông qua, ban hành văn bản quy phạm pháp luật có nội dung sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một phần” là phương án tối ưu, thuận tiện.
Tuy nhiên, theo bà Tạ Thị Tài, nội dung dự thảo quy định “Đối với trường hợp văn bản sửa đổi, bổ sung có hiệu lực ngay, văn bản hợp nhất phải được ký xác thực chậm nhất là 2 ngày làm việc kể từ ngày văn bản sửa đổi, bổ sung được thông qua” là quá ngắn, tạo áp lực cho các cơ quan chủ trì soạn thảo, nhất là các văn bản của Quốc hội. Do đó, bà đề nghị nếu lựa chọn phương án 1, cần tăng thời hạn cho phù hợp.
Về cơ quan đồng ký xác thực văn bản hợp nhất, Phó Vụ trưởng Tạ Thị Tài đề xuất theo phương án 2 là giữ nguyên quy định như hiện nay, không quy định việc đồng ký xác thực văn bản hợp nhất nhằm tăng tính trách nhiệm của cơ quan chủ trì. “Để đảm bảo rà soát, tính chính xác thì cơ quan ký xác thực phải chịu trách nhiệm về vấn đề này”, bà Tài nhấn mạnh.
Đồng tình với quan điểm của đại diện Thanh tra Chính phủ, ông Ngô Anh Tuấn, Giám đốc Sở Tư pháp Hà Nội cũng cho rằng, về thời điểm, cơ quan tổ chức thực hiện việc hợp nhất văn bản, ký xác thực văn bản hợp nhất nên theo phương án 1.
Bà Nguyễn Thị Thúy, Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Lào Cai cho biết, sau khi hợp nhất 2 tỉnh Lào Cai và Yên Bái (cũ), khối lượng văn bản để thực hiện rất nhiều, có độ vênh lớn. Do đó, bà cho rằng, việc sửa đổi, bổ sung về thẩm quyền hợp nhất văn bản quy phạm pháp luật của cơ quan Nhà nước ở địa phương là rất cần thiết.
Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nhấn mạnh, các đại biểu thống nhất nội dung bổ sung thẩm quyền, trách nhiệm của chính quyền địa phương.
Về thời điểm trình, cơ quan chủ trì soạn thảo ghi nhận ý kiến thảo luận của các đại biểu và tiếp tục nghiên cứu, đánh giá kỹ để lựa chọn phương án phù hợp vì mỗi phương án có ưu điểm riêng.
“Đối với vấn đề ký xác thực, dự thảo đưa ra 2 phương án. Tuyệt đại đa số ý kiến đại biểu đề xuất thực hiện theo phương án 2, đó là cơ quan nào dự thảo văn bản hợp nhất, cơ quan đó ký xác thực để không làm phát sinh thêm việc cho cơ quan khác”, Thứ trưởng Phan Chí Hiếu nói.
Bên cạnh đó, tiếp tục tính toán, rà soát đối với các nội dung về viện dẫn văn bản hợp nhất; phụ lục ban hành kèm theo để thống nhất về thể thức trình bày, đơn giản, dễ thực hiện, dễ áp dụng…
Thứ trưởng Phan Chí Hiếu yêu cầu Cục Kiểm tra văn bản và Quản lý xử lý vi phạm hành chính nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo pháp lệnh nhằm tiếp tục hoàn thiện hồ sơ, báo cáo Chính phủ để trình theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy pham pháp luật.
