Vào thời điểm đó bà Loan mang thai con thứ 2 nên được tòa án cho phép hoãn thi hành án (THA). Sau khi sinh con thứ 2 (1/2/2008), bà Loan lại có thai sinh con thứ 3 (3/11/2011). Theo luật, bà Loan được tiếp tục hoãn THA đến khi con thứ 3 của bà đủ 36 tháng tuổi, tức hoãn đến hết ngày 3/11/2014. Như vậy, kể từ ngày bản án hình sự sơ thẩm có hiệu lực (tháng 9/2007), thời hạn bà Hoàng Kim Loan được hoãn chấp hành hình phạt tù do “liên tục sinh con” là 7 năm (2007 - 2014).

Đối với tình huống này, có 2 loại ý kiến khác nhau:

Ý kiến thứ nhất, căn cứ khoản 1 Điều 55 Bộ luật Hình sự: "Thời hiệu thi hành bản án hình sự là thời hạn do Bộ luật này quy định mà khi hết thời hạn đó người bị kết án không phải chấp hành bản án đã tuyên", khẳng định bà Loan “không phải chấp hành bản án đã tuyên”, tức là được miễn chấp hành hình phạt 15 tháng tù, vì đến  3/11/2014, thời hiệu (5 năm) thi hành bản án đối với trường hợp bị xử phạt tù từ 3 năm trở xuống đã hết.

Ý kiến thứ hai (của TAND quận Hà Đông) trích quy định tại điểm 1.7 phần I Nghị quyết số 01/2007/NQHĐTP của Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao, cho rằng cần phải buộc bị án phải đi chấp hành “mức hình phạt tù còn lại” (15 tháng). Tuy nhiên, ý kiến này không được Cơ quan THA Hình sự Công an quận Hà Đông chấp nhận. Hiện tại, bà Loan vẫn làm ăn sinh sống bình thường.

Ý kiến của chúng tôi:

Cơ quan THA Hình sự Công an quận Hà Đông không buộc bị án Hoàng Kim Loan chấp hành “mức hình phạt tù còn lại” là phù hợp quy định của pháp luật.

Tại khoản 2 Điều 261 Bộ luật Tố tụng Hình sự quy định:

“Chậm nhất là bảy ngày trước khi hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù, chánh án toà án đã cho hoãn chấp hành hình phạt tù phải ra quyết định THA và phải gửi ngay quyết định THA cùng bản án, quyết định phạt tù đã có hiệu lực pháp luật cho cơ quan công an cùng cấp và người bị kết án trước khi hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù. Nếu quá thời hạn bảy ngày, kể từ ngày hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù, người bị kết án không có mặt tại cơ quan công an để đi chấp hành hình phạt tù mà không có lý do chính đáng, thì cơ quan công an phải áp giải người bị kết án đi chấp hành hình phạt tù”.

Như vậy, nếu phải “trả án” đi tù 15 tháng, căn cứ quy định nêu trên, bà Loan đã phải vào trại giam ngay trong tháng 11/2014, mà không thể “vẫn làm ăn sinh sống bình thường” được!

Đây là trường hợp bị án được tại ngoại “hoãn chấp hành hình phạt tù” theo quy định tại mục b khoản 1 Điều 61 Bộ luật Hình sự. Theo đó, bà Loan được hưởng quy định tại điểm 1.7 phần I Nghị quyết 01/2007/NQHĐTP: Khi bị án hết thời hạn hoãn chấp hành hình phạt tù mà chánh án tòa án đã cho hoãn chấp hành hình phạt tù không ra quyết định THA hình phạt tù theo quy định tại Khoản 2 Điều 261 Bộ luật Tố tụng Hình sự “thì cũng được hưởng thời hiệu thi hành bản án”.

Bà Loan bị phạt tù 15 tháng, được tòa án nhiều lần cho phép hoãn chấp hành hình phạt tù thời hạn 7 năm (2007 - 2014), theo quy định trên “được hưởng thời hiệu thi hành bản án”. Căn cứ Điều 55 Bộ luật Hình sự, bà Loan “không phải chấp hành bản án đã tuyên”, tức là được miễn chấp hành hình phạt 15 tháng tù, vì đến 3/11/2014, thời hiệu (5 năm) thi hành bản án đối với “trường hợp bị xử phạt tù từ 3 năm trở xuống” đã hết.

Bà Loan “không phải chấp hành bản án đã tuyên” nên nói rằng bị án phải chấp hành “mức hình phạt tù còn lại” là trái pháp luật, không có cơ sở.

Luật gia, Nhà báo Nguyễn Chấn