(Thanh tra) - Suốt hơn ba thập kỷ công tác, đặc biệt trong 7 năm (2017 - 2023), ông Nguyễn Hồng Điệp, Ủy viên Ban Chấp hành Đảng bộ cơ quan Thanh tra Chính phủ, Bí thư Đảng ủy, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương đã dành trọn tâm huyết cho sự nghiệp tiếp công dân, xử lý đơn thư, giải quyết khiếu nại, tố cáo. Với những thành tích nổi bật, ông vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất. Đây không chỉ là sự ghi nhận xứng đáng cho cá nhân ông mà còn là niềm tự hào chung của toàn ngành Thanh tra trong chặng đường 80 năm xây dựng và trưởng thành.
Sinh ngày 19/6/1966 tại huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình (cũ), ông Nguyễn Hồng Điệp sớm bước vào con đường công tác trong ngành Thanh tra, một lĩnh vực đặc thù, gắn liền với việc bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, đồng thời góp phần giữ gìn kỷ cương phép nước. Với trình độ lý luận chính trị cao cấp, Thạc sĩ Kinh tế, Cử nhân Luật, Thanh tra viên cao cấp, ông có nền tảng vững chắc để dẫn dắt Ban Tiếp công dân Trung ương hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Trong vai trò Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương, ông trực tiếp lãnh đạo, điều hành hoạt động của 5 phòng chuyên môn và hai Trụ sở Tiếp công dân Trung ương tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, đồng thời điều hòa sự phối hợp thường xuyên của 8 cơ quan Trung ương cùng tham gia tiếp dân. Không chỉ quản lý điều hành bằng những nguyên tắc chặt chẽ, ông còn khuyến khích sự sáng tạo, phát huy tinh thần trách nhiệm và tính chủ động của từng cán bộ, công chức.
Chính sự kết hợp hài hòa giữa bản lĩnh chính trị vững vàng, tư duy khoa học và thái độ gần gũi, lắng nghe đã giúp ông tạo dựng niềm tin, sự đoàn kết nội bộ, đưa tập thể Ban Tiếp công dân Trung ương trở thành điểm sáng của ngành Thanh tra.
Nhìn lại giai đoạn 2017–2023, dưới sự lãnh đạo trực tiếp của ông Nguyễn Hồng Điệp, Ban Tiếp công dân Trung ương đã đạt được những kết quả nổi bật, thể hiện rõ ràng qua những con số thuyết phục.
Trong 7 năm, Trụ sở Tiếp công dân Trung ương đã tiếp 90.658 lượt công dân đến trình bày 24.517 vụ việc (trong đó có 14.246 vụ khiếu nại, 3.319 vụ tố cáo và 6.952 vụ kiến nghị, phản ánh). Bên cạnh đó, Trụ sở còn tiếp 2.682 lượt đoàn đông người, nhiều đoàn có số lượng hàng chục, thậm chí hàng trăm người, đến từ nhiều địa phương khác nhau.
Về công tác xử lý đơn thư, Ban Tiếp công dân Trung ương đã tiếp nhận và xử lý 86.737 đơn thư, trong đó có 28.491 đơn đủ điều kiện xử lý (chiếm 32,8%), gồm 24.904 đơn khiếu nại, 1.114 đơn tố cáo và 2.473 đơn kiến nghị, phản ánh. Bên cạnh đó, 58.246 đơn không đủ điều kiện đã được phân loại, hướng dẫn và lưu trữ đúng quy định (chiếm 67,2%).
Không chỉ dừng lại ở việc xử lý kịp thời đơn thư, ông Điệp cùng tập thể Ban còn trực tiếp tham mưu cho lãnh đạo Thanh tra Chính phủ, Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội về nhiều vụ việc phức tạp, kéo dài, đặc biệt là các tranh chấp, khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực đất đai liên quan đến nông, lâm trường quốc doanh. Các báo cáo quan trọng như Báo cáo số 334/BC-ĐGS ngày 07/10/2022 của Đoàn Giám sát Ủy ban Thường vụ Quốc hội hay Báo cáo số 1158/TTCP-BTCDTW ngày 22/5/2023 gửi Thủ tướng Chính phủ đã góp phần định hướng chính sách, nâng cao trách nhiệm của chính quyền địa phương trong giải quyết khiếu kiện.
Đặc biệt, để chuẩn bị cho các sự kiện chính trị trọng đại như Đại hội XIII của Đảng, bầu cử đại biểu Quốc hội và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021–2026, SEA Games 31, các kỳ họp Trung ương khóa XII, XIII, ông trực tiếp chỉ đạo xây dựng các kế hoạch, tham mưu ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, bảo đảm ổn định an ninh trật tự tại Thủ đô, góp phần để các sự kiện quốc gia diễn ra trang trọng, an toàn.
Điểm nổi bật trong chặng đường 2017–2023 của ông Nguyễn Hồng Điệp là tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Ông đã chủ trì và tham gia nhiều sáng kiến được công nhận ở cấp ngành và cấp quốc gia, trong đó có bốn sáng kiến lớn:
• Giải pháp giải quyết khiếu nại, tố cáo đông người liên quan tới việc chuyển đổi mô hình chợ: Thông qua nghiên cứu, tổng hợp thực tiễn tại nhiều địa phương, sáng kiến này đã đưa ra giải pháp xử lý hiệu quả, giúp chấm dứt tình trạng khiếu kiện đông người kéo dài liên quan đến chuyển đổi mô hình chợ - một vấn đề nóng bỏng nhiều năm qua.
• Thí điểm Bộ phận Một cửa tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương: Dưới sự chỉ đạo trực tiếp của ông, mô hình Một cửa đã được triển khai tại cả hai Trụ sở Hà Nội và TP Hồ Chí Minh, giúp người dân thuận tiện hơn trong đăng ký, tiếp nhận và tra cứu hồ sơ.
• Giải pháp phối hợp với Hội Luật gia Việt Nam tư vấn pháp luật miễn phí cho công dân: Từ năm 2017 đến 2023, hơn 1.333 luật sư cùng 70 thành viên Hội Luật gia Việt Nam đã trực tiếp tư vấn miễn phí cho gần 3.600 vụ việc tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương, đặc biệt trong các dịp diễn ra sự kiện chính trị trọng đại của đất nước.
• Xây dựng Bộ tài liệu đào tạo, hướng dẫn nghiệp vụ Thanh tra các cấp: Là thành viên chủ chốt trong Ban biên tập, ông đã góp phần hoàn thiện khung chương trình, giáo trình đào tạo Thanh tra viên, Thanh tra viên chính và Thanh tra viên cao cấp, được Tổng Thanh tra Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 123/QĐ-TTCP và 124/QĐ-TTCP ngày 26/4/2022.
Một trong những thành tựu nổi bật dưới sự lãnh đạo của ông Nguyễn Hồng Điệp là đưa công nghệ thông tin và chuyển đổi số vào toàn bộ hoạt động của Ban Tiếp công dân Trung ương.
Từ năm 2019, ông đã chỉ đạo xây dựng và triển khai Đề án thí điểm Bộ phận Một cửa tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương (Quyết định số 730/QĐ-TTCP ngày 17/10/2019). Đến nay, mô hình này đã vận hành ổn định, giúp chuẩn hóa quy trình tiếp công dân, xử lý đơn thư, giảm tình trạng trùng lặp, tiết kiệm thời gian cho người dân và cơ quan nhà nước.
Không dừng lại ở đó, ông còn chỉ đạo phát triển Phần mềm đặt lịch tiếp công dân trực tuyến, chính thức đưa vào sử dụng từ ngày 1/7/2020 trên Cổng Thông tin điện tử Thanh tra Chính phủ. Người dân có thể đăng ký gặp lãnh đạo Đảng và Nhà nước qua môi trường mạng, giảm bớt chi phí đi lại và thời gian chờ đợi. Đây là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng “Trụ sở Tiếp công dân số”, phù hợp tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá chuyển đổi số quốc gia.
Đặc biệt, trong giai đoạn dịch Covid-19, khi việc đi lại và tiếp xúc trực tiếp gặp nhiều khó khăn, ông đã chỉ đạo triển khai tiếp công dân trực tuyến, ứng dụng chữ ký số, văn bản điện tử, hệ thống quản lý văn bản ISO 9001:2015. Nhờ đó, hoạt động tiếp công dân, xử lý đơn thư, tổng hợp báo cáo không bị gián đoạn, đảm bảo quyền khiếu nại, tố cáo của công dân trong bối cảnh đặc biệt.
Trong công tác lãnh đạo, ông Nguyễn Hồng Điệp luôn đề cao kỷ luật, kỷ cương hành chính. Ông đã chỉ đạo Ban Tiếp công dân Trung ương triển khai nhiều nghị quyết quan trọng của Đảng, trong đó có Nghị quyết số 06-NĐ/ĐU ngày 25/3/2016 về nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, đôn đốc trong lĩnh vực tiếp công dân và xử lý đơn thư, hay Nghị quyết số 34-NQ/ĐU.BTCDTW ngày 4/9/2019 về tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, thi đua thực hiện văn hóa công sở, văn hóa công vụ.
Đối với đội ngũ cán bộ, công chức, ông không chỉ quan tâm đến việc phân công, bồi dưỡng năng lực chuyên môn mà còn chú trọng xây dựng đạo đức công vụ, phong cách ứng xử gần gũi, tận tụy, liêm chính. Trong 7 năm, ông đã trực tiếp chỉ đạo và tổ chức nhiều lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng cho khoảng 5.000 lượt cán bộ, công chức tại các địa phương như Điện Biên, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Bắc Giang, Tiền Giang, Ninh Bình, Lào Cai, Hà Tĩnh, Hòa Bình, Cần Thơ… Qua đó, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng đội ngũ, hạn chế tình trạng công dân khiếu kiện vượt cấp, kéo dài.
Ông luôn gắn trách nhiệm của người đứng đầu với việc chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho cán bộ, công chức trong Ban, đồng thời khuyến khích tham gia các phong trào thi đua, hoạt động xã hội, từ thiện. Trong giai đoạn 2017–2023, Công đoàn Ban Tiếp công dân Trung ương nhiều lần được Công đoàn Thanh tra Chính phủ tặng Giấy khen, cá nhân ông Điệp nhận Bằng khen của Công đoàn Viên chức Việt Nam năm 2022.
Một trong những giá trị lớn lao mà ông Nguyễn Hồng Điệp để lại trong lòng đồng nghiệp và Nhân dân chính là tấm gương của một người cán bộ liêm chính, gần dân, trọng dân, luôn đặt quyền và lợi ích hợp pháp của Nhân dân lên hàng đầu.
Trong những buổi tiếp công dân, ông thường trực tiếp lắng nghe, giải thích, phân tích cặn kẽ quy định của pháp luật, đồng thời kiên nhẫn thuyết phục, động viên để người dân tin tưởng vào sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Không ít vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài nhiều năm, nhờ sự kiên trì đối thoại, trách nhiệm của ông và tập thể Ban, đã được giải quyết ổn thỏa, đưa người dân trở về địa phương, tránh phát sinh điểm nóng, giữ gìn an ninh trật tự xã hội.
Ông cũng đặc biệt coi trọng yếu tố nhân văn trong công tác tiếp dân. Với ông, mỗi công dân gõ cửa Trụ sở không chỉ mang theo một lá đơn mà còn là nỗi niềm, tâm tư, khát vọng được lắng nghe. Vì thế, ông luôn dặn dò cán bộ tiếp dân phải giữ thái độ chân thành, tôn trọng, tạo niềm tin cho Nhân dân. Như chính ông từng chia sẻ, “niềm tự hào lớn nhất không phải là những con số hàng chục nghìn lượt tiếp dân, hàng vạn đơn thư đã được xử lý, mà ở chỗ Ban đã giữ vững kỷ cương, trật tự tại cửa ngõ tiếp dân của Trung ương, đồng thời lan tỏa tinh thần nhân văn, đối thoại và lắng nghe.”
Với những thành tích nổi bật trong công tác chuyên môn, trong lãnh đạo, trong đổi mới phương thức làm việc và đặc biệt trong việc gìn giữ niềm tin của Nhân dân, ông Nguyễn Hồng Điệp đã nhiều lần được tôn vinh. Ông được trao Huân chương Lao động hạng Nhì (2017), Chiến sĩ thi đua toàn quốc (2021), nhiều Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ, Ban Nội chính Trung ương, Văn phòng Quốc hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, UBND các tỉnh, thành.
Huân chương Lao động hạng Nhất - phần thưởng cao quý được trao tặng, là sự khẳng định cho những đóng góp to lớn, bền bỉ, hiệu quả của ông đối với ngành Thanh tra và sự nghiệp xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Đây cũng là lời động viên, khích lệ mạnh mẽ để mỗi cán bộ, công chức trong Ban Tiếp công dân Trung ương tiếp tục phát huy truyền thống 80 năm của ngành, luôn đặt lợi ích của Nhân dân lên trên hết, trước hết.
Hơn 30 năm gắn bó với ngành Thanh tra, ông Nguyễn Hồng Điệp đã trải qua nhiều vị trí công tác, từ một cán bộ trẻ đến khi đảm nhiệm cương vị Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương. Mỗi giai đoạn là một dấu ấn, một chặng đường khẳng định bản lĩnh và sự tận tâm của người cán bộ thanh tra.
Nhìn lại hành trình công tác của ông Nguyễn Hồng Điệp, có thể thấy rõ triết lý xuyên suốt: Kết hợp chặt chẽ giữa kỷ cương pháp luật và sự nhân văn trong từng cuộc tiếp công dân. Chính cách làm này đã giúp hàng chục nghìn người dân tìm thấy sự lắng nghe và công lý, đồng thời giúp chính quyền các cấp tăng cường trách nhiệm, củng cố niềm tin của xã hội.
Phần thưởng cao quý mà ông được trao không chỉ là sự vinh danh cá nhân, mà còn khẳng định vai trò, vị thế của Ban Tiếp công dân Trung ương trong hệ thống chính trị, đặc biệt trong bối cảnh cả nước đang triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
Chia sẻ với Báo Thanh tra, ông Nguyễn Hồng Điệp xúc động chia sẻ, được vinh dự nhận Huân chương Lao động hạng Nhất, ông nghĩ trước hết đây là phần thưởng của tập thể – của các thế hệ cán bộ Ban Tiếp công dân Trung ương đã lặng lẽ bám trụ nơi ‘cửa ngõ’ tiếp dân suốt nhiều năm. “Nếu có điều gì để tự nhủ, thì đó là vẫn còn nhiều việc phải làm cho dân, cho Đảng và Nhà nước: làm sao mỗi lá đơn đến Trụ sở đều được đọc kỹ hơn, mỗi cuộc tiếp dân đều ấm áp và đúng luật hơn, mỗi khuyến nghị gửi lên cấp có thẩm quyền đều thiết thực, chặt chẽ và có thể đi vào cuộc sống. Tôi cảm ơn người dân đã tin mà tìm đến, cảm ơn các bộ, ngành, địa phương đã đồng hành, cảm ơn đồng chí, đồng nghiệp đã gánh vác với tinh thần kỷ luật và nhân ái. Chúng tôi sẽ tiếp tục đổi mới, số hóa mạnh mẽ, chuẩn hóa quy trình nhưng tuyệt đối không đánh mất sự lắng nghe – vì luật pháp bảo đảm công lý, còn lắng nghe mở đường cho đồng thuận. Tôi mong từng cán bộ tiếp dân luôn giữ bình tâm trước điều bức xúc, giữ tôn trọng trước điều khác biệt, và giữ lời hứa trước Nhân dân”, Trưởng Ban Tiếp công dân Trung ương nhấn mạnh.
Ông dừng lại một nhịp rồi nói thêm, như gửi gắm đến lớp cán bộ kế cận: “Danh hiệu hôm nay là vinh dự, nhưng cũng là lời nhắc về trách nhiệm. Ở nơi này, mỗi ánh mắt, mỗi câu nói, mỗi chữ ký đều mang theo niềm tin của người dân. Đừng để bất cứ ai phải ra về trong cảm giác mình bị bỏ lại phía sau.”
Những lời giản dị ấy là điểm kết cho một hành trình dài bền bỉ và là mở đầu cho một chặng đường mới của Ban Tiếp công dân Trung ương trong tinh thần kỷ cương - nhân văn - hiệu quả. Bởi sau mọi thống kê, kế hoạch, quy trình, điều còn lại là niềm tin: Tin vào pháp luật nghiêm minh, tin vào đối thoại chân thành và tin vào những người ngày ngày ở Trụ sở Tiếp công dân Trung ương lựa chọn cách khó hơn - kiên trì nghe, kiên trì giải thích, kiên trì tháo gỡ - để xã hội yên ổn hơn, công bằng hơn. Huân chương Lao động hạng Nhất vì thế không chỉ là phần thưởng trao cho một cá nhân, mà còn là lời cam kết tiếp tục phục vụ Nhân dân bằng trí tuệ, kỷ luật và trái tim.
