(Thanh tra) - Chiều 22/8, tại trụ sở Chính phủ, Bộ Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tổ chức hội nghị tổng kết năm học 2024-2025. Tại hội nghị, Bộ GD&ĐT và địa phương đã nêu tình trạng thiếu giáo viên, thiếu trường, lớp, thiếu phòng học ở nhiều nơi.
Chủ trì hội nghị tại điểm cầu Chính phủ có Thủ tướng Phạm Minh Chính; Phó Thủ tướng Lê Thành Long và Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn. Hội nghị được tổ chức trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới điểm cầu các tỉnh, thành phố.
Hoàn thành năm học với nhiều kết quả tích cực
Khai mạc hội nghị, Bộ trưởng GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn chia sẻ: Năm học 2024-2025 diễn ra trong bối cảnh hệ thống chính trị được sắp xếp theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả, toàn ngành Giáo dục tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29 về đổi mới căn bản, toàn diện GD&ĐT.
Đặc biệt, năm học này đánh dấu chương trình giáo dục phổ thông 2018 được triển khai đồng bộ ở tất cả các khối lớp từ lớp 1 đến lớp 12 trên phạm vi toàn quốc, hoàn thành chu trình đổi mới chương trình, sách giáo khoa ở tất cả các lớp học.
Tổng kết năm học, Bộ trưởng khẳng định, toàn ngành Giáo dục đã hoàn thành kế hoạch năm học với nhiều kết quả tích cực. Trong đó, công tác xây dựng thể chế, chính sách có bước tiến đột phá, đáng chú ý là việc ban hành Luật Nhà giáo…
Ngành cũng đã tích cực, chủ động triển khai hiệu quả công tác sắp xếp tổ chức bộ máy theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp.
Kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2025 - kỳ thi đầu tiên chương trình giáo dục phổ thông 2018 được tổ chức an toàn, nghiêm túc, đạt chất lượng cao; ngành tiếp tục khẳng định chất lượng với kết quả cao trong các kỳ thi quốc gia và quốc tế…
Tuy nhiên, Bộ trưởng cũng thẳng thắn nhìn nhận, ngành Giáo dục vẫn còn những tồn tại, hạn chế như: Tình trạng thiếu giáo viên vẫn còn phổ biến ở nhiều địa phương, nhất là giáo viên mầm non, giáo viên dạy các môn tích hợp ở các vùng khó khăn; còn tình trạng thiếu trường, lớp, thiếu phòng học bộ môn và thiết bị dạy học ở một số địa phương; chất lượng giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học vẫn còn chưa sát thực tế nhu cầu của thị trường...
Năm học 2025 - 2026 là năm học đầu tiên thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2026 - 2030.
Đây cũng là năm học cả nước triển khai thực hiện Nghị quyết của Bộ Chính trị về đột phá phát triển GD&ĐT; Luật Nhà giáo; Nghị quyết của Quốc hội về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân; Nghị quyết của Quốc hội về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ em từ 3 đến 5 tuổi.
Chia sẻ toàn ngành sẽ hành động theo chủ đề: "Kỷ cương, Sáng tạo, Đột phá, Phát triển", Bộ trưởng cho biết các ý kiến tại hội nghị sẽ là cơ sở quan trọng để Bộ GD&ĐT hoàn thiện các kế hoạch, nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm cho năm học 2025-2026.
Lập 6 đoàn kiểm tra gỡ khó khi thực hiện chính quyền hai cấp
Đề cập tới thực hiện chính quyền địa phương hai cấp trong lĩnh vực GD&ĐT, báo cáo tại hội nghị, Thứ trưởng Phạm Ngọc Thưởng cho biết, mô hình chính quyền địa phương hai cấp đã được ngành Giáo dục thực hiện kịp thời, đồng bộ với phương châm chuyển từ mô hình quản lý hành chính sang kiến tạo, trao quyền và hỗ trợ phát triển; chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm một cách phù hợp.
Bộ GD&ĐT cũng đã thành lập 6 đoàn kiểm tra và ban hành nhiều văn bản tháo gỡ khó khăn. Đồng thời, hướng dẫn các địa phương nhân rộng các mô hình hay, cách làm hiệu quả như: Thành lập Hội đồng tư vấn giáo dục cấp xã; các tổ/nhóm cán bộ quản lý cơ sở giáo dục cốt cán để tư vấn, hỗ trợ triển khai các hoạt động GD&ĐT tại cấp xã.
Bên cạnh đó, Bộ GD&ĐT đã, đang tổ chức các đợt tập huấn cho đội ngũ lãnh đạo xã, cán bộ xã, hiệu trưởng các trường phổ thông; đồng thời chỉ đạo các sở GD&ĐT đã chủ động tổ chức các đợt tập huấn chuyên sâu cho từng đối tượng đảm bảo "2 rõ" (rõ nội dung quản lý; rõ phương pháp quản lý) và "2 không" (không chồng chéo chức năng nhiệm vụ; không bỏ sót nhiệm vụ).
Tham luận tại hội nghị, đại điện các địa phương đã chia sẻ thực tế triển khai thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp trong lĩnh vực GD&ĐT.
Bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, việc hợp nhất Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu với TP Hồ Chí Minh tạo thành một siêu đô thị mới đã đặt ra cho ngành GD&ĐT TP Hồ Chí Minh nhiều thuận lợi nhưng cũng không ít thách thức.
Bà Thuý nêu, địa giới hành chính rộng, đa dạng nhiều loại hình (nông thôn, thành thị, xã đảo, đặc khu…), tình trạng cơ sở vật chất còn chưa đồng đều ở các địa phương, đặc biệt là các vùng khó khăn, đông dân cư… Vì thế, theo bà cần phải tập trung nghiên cứu các giải pháp để đảm bảo chất lượng và điều kiện dạy học phù hợp với tình hình mới.
Khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, các trường mầm non, tiểu học, THCS thuộc quản lý của cấp phường, xã; sự thay đổi này đặt ra những yêu cầu mới đối với UBND cấp xã, đặc biệt là công chức phụ trách về giáo dục ở các phòng văn hóa - xã hội.
Theo bà Thuý, thuận lợi của mô hình là chính quyền cấp xã hiểu rõ đặc điểm dân cư, điều kiện học tập và nhu cầu giáo dục địa phương, đưa ra quyết định, kế hoạch phù hợp và kịp thời.
Tuy nhiên, qua rà soát thực trạng, hiện nay chỉ có khoảng 50% công chức văn xã trước đó đã công tác trong lĩnh vực giáo dục nên còn nhiều lúng túng khi tiếp cận với nhiệm vụ quản lý giáo dục tại địa phương.
Để khắc phục tình trạng này, theo bà Thuý, TP Hồ Chí Minh đã chỉ đạo Sở GD&ĐT chủ động tổ chức tập huấn cho lực lượng cán bộ, công chức phụ trách văn xã tại 168 phường, xã, đặc khu.
Nêu khó khăn về tình trạng thiếu giáo viên tại TP Hồ Chí Minh, bà Thuý chia sẻ, TP hiện đang xảy ra tình trạng thiếu giáo viên, đặc biệt là giáo viên các môn Tiếng anh, Âm nhạc, Mỹ thuật...
Theo bà Thuý, giáo viên Âm nhạc, Mỹ thuật rất khó tuyển dụng do các trường đại học sư phạm chỉ tiêu đào tạo các ngành này không nhiều. Hiện, các ngành này được đào tạo chủ yếu ở trường trung cấp, trong khi theo quy định phải tuyển giáo viên có bằng đại học.
“Hiện TP đã tiến hành rà soát thừa thiếu giáo viên để có điều chuyển phù hợp với nhu cầu. Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp tạm thời...”, theo bà Thuý.
Phối hợp thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật
Đánh giá kết quả năm học vừa qua, ông Nguyễn Đắc Vinh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội khẳng định, năm học vừa qua, Bộ GD&ĐT đã làm tốt công tác quản lý Nhà nước về GD&ĐT; đặc biệt rất chú trọng đến công tác thể chế.
Các chủ trương, chính sách mới của Đảng, của Chính phủ, như chủ trương phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ từ 3 đến 5 tuổi; miễn, hỗ trợ học phí; hỗ trợ bữa ăn trưa cho học sinh; triển khai học hai buổi trên ngày; đầu tư xây dựng các cái trường phổ thông dân tộc bán trú tiểu học và trung học cơ sở… được ngành Giáo dục khẩn trương tham mưu, thực hiện, đạt kết quả tích cực...
Đề cập tới nhiệm vụ năm học tới, ông Vinh đề nghị, ngành Giáo dục tập trung thực hiện 7 nhiệm vụ. Trong đó, tiếp tục đổi mới, hoàn thiện đồng bộ thể chế, chính sách, tạo điều kiện cho GD&ĐT phát triển nhanh và bền vững.
Đồng thời, rà soát để kịp thời điều chỉnh việc phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực GD&ĐT, bảo đảm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức của mỗi chủ thể. Tăng cường kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn thực hiện, đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin.
Ông Vinh cũng đề nghị, ngành tập trung các giải pháp để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên và cán bộ quản lý ở nhiều địa phương, nhất là giáo viên dạy các môn học mới; tổ chức đánh giá việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.
Đặc biệt, ông Vinh lưu ý, Bộ GD&ĐT tiếp tục tăng cường, phối hợp làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chính sách, pháp luật về GD&ĐT, nhất là các chủ trương, chính sách mới.
