Đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh). Ảnh: Đ.X

Phát biểu trên nghị trường về tình hình kinh tế - xã hội chiều ngày 1/11, đại biểu Trần Hữu Hậu (đoàn Tây Ninh) đồng tình với một số đại biểu là cần cải cách thể chế mạnh mẽ hơn.

Với đề xuất thể chế hóa việc bảo vệ cán bộ và doanh nghiệp dám nghĩ, dám làm, ông Hậu cho rằng, “cần xem xét kỹ và nên có cách làm khác”.

Đại biểu đề cập đến Nghị định 73 về “khuyến khích, bảo vệ cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm” vừa được Chính phủ ban hành.

Theo đó, “cán bộ năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm” là những người “trong quá trình thực hiện chức trách, nhiệm vụ” đã đề xuất và thực hiện những việc “nhằm tháo gỡ, giải quyết những điểm nghẽn, nút thắt trong cơ chế, chính sách chưa được quy định trong văn bản quy phạm pháp luật”.

Quy định của Chính phủ đã bỏ đi “vế thứ 2” trong dự thảo là “đã được pháp luật quy định nhưng chồng chéo, mâu thuẫn, thiếu tính thống nhất, đồng bộ, không còn phù hợp với thực tiễn”.

Nhận định “bỏ như vậy là đúng”, đại biểu Hậu nhấn mạnh, chúng ta đang xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, thượng tôn pháp luật thì “không thể ban hành 1 văn bản quy phạm pháp luật cấp nghị định để khuyến khích, bảo vệ những người thực thi pháp luật mà vi phạm pháp luật”.

“Chúng ta phải xây dựng pháp luật để cán bộ không phải dám nghĩ, dám làm theo nghĩa là “xé rào”, vi phạm pháp luật để khắc phục những bất cập của pháp luật.

Không phải đem cả sinh mệnh chính trị của mình để thực thi chức trách, nhiệm vụ mà phải tìm cách lách từ cái tên của công việc cho đỡ bị chú ý đến phải trình bày nhỏ to để cơ quan chức năng thông cảm, bỏ qua hoặc giơ cao, đánh khẽ”, đại biểu đoàn Tây Ninh nói.

Đại biểu đồng tình cần quyết liệt rà soát hàng trăm văn bản để tìm ra những mâu thuẫn, chồng chéo, bất cập, vướng mắc.

Theo ông Hậu, đây là cơ sở để sửa đổi, bổ sung các quy định; xử lý những vướng mắc tồn tại từ nhiều năm, tạo hành lang pháp lý cho cán bộ an tâm hơn, chủ động hơn trong thực thi công vụ; giảm bớt căn bệnh “không dám làm những việc cần phải làm do vi phạm các quy định hiện hành”.

Luật gây vướng mắc mà không kịp sửa là “có lỗi với dân, với nước”

Đại biểu Hậu lưu ý, thực tiễn luôn biến động, chất lượng xây dựng pháp luật lúc này, lúc khác chưa cao… nên cần tìm thêm những phương thức xây dựng pháp luật phù hợp.

Ông đề nghị Quốc hội xem xét, sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật theo hướng cho phép trình, thông qua Quốc hội 1 luật sửa đổi, bổ sung nhiều luật với chỉ 1 hoặc 1 vài nội dung cụ thể, theo quy trình, thủ tục ngắn gọn trong 1 kỳ họp.

Đặt vấn đề có thể có ý kiến cho rằng, Quốc hội không thể sửa luật “lắt nhắt” mà phải xem xét toàn diện các bất cập để sửa 1 lần… ông Hậu cho rằng, chúng ta đã nói nhiều về “luật khung”, “luật ống” phải chờ nghị định, thông tư hướng dẫn, nên nếu có những luật ngắn gọn, cụ thể, kịp thời sẽ đi thẳng vào cuộc sống, phát huy tác dụng ngay.

“Luật phải xây dựng từ thực tiễn, đáp ứng kịp thời những đòi hỏi của thực tiễn để phát huy cao nhất các tiềm lực phát triển đất nước. Luật gây vướng mắc; góp phần tạo sức ì cho hệ thống công quyền mà không sửa kịp thời là có lỗi với dân, với nước”, đại biểu Trần Hữu Hậu nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định). Ảnh: P.Thắng

Đại biểu Nguyễn Hải Dũng (đoàn Nam Định) nói, cuộc sống thay đổi thì chính sách và pháp luật phải thay đổi và phải được cuộc sống chứng minh là đúng và được cuộc sống chấp nhận.

Khi cuộc sống đã chấp nhận thì chúng ta phải tiến hành những hoạt động rà soát thường xuyên, theo ông Dũng.

Chưa phát hiện quy định trái chủ trương của Đảng, Hiến pháp

Trước đó, đại biểu Vũ Tiến Lộc (đoàn Hà Nội) nhấn mạnh vấn đề quan trọng nhất trong bối cảnh hiện nay là phải tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế để đơn giản hóa các thủ tục hành chính.

Cạnh đó, phải khắc phục cho được những quy định pháp lý chồng chéo, bất cập; gỡ bỏ được tâm lý sợ oan, sai, e ngại thanh tra, kiểm tra của các cán bộ, công chức và doanh nghiệp.

“Cần phải triển khai thiết thực, tận tâm các biện pháp bảo vệ cán bộ và cả các doanh nhân dám nghĩ, dám làm vì lợi ích chung, trong đó yêu cầu phải luật hóa các quy định về vấn đề này”, ông Lộc đề xuất.

Đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP HCM) tranh luận với nhiều đại biểu cho rằng chất lượng hệ thống pháp luật còn nhiều mâu thuẫn, chồng chéo.

Ông Hiển cho hay, qua rà soát hệ thống pháp luật theo yêu cầu của Quốc hội, chưa phát hiện thấy nội dung trái chủ trương của Đảng, quy định của Hiến pháp và điều ước quốc tế.

Đại biểu Đỗ Đức Hiển (đoàn TP HCM). Ảnh: P.Thắng

“Những nội dung được phát hiện là mâu thuẫn, chồng chéo tuy có, nhưng không nhiều, và chủ yếu do bất cập, lạc hậu với thực tiễn”, ông Hiển nói và thông tin, từng nội dung được phát hiện có mâu thuẫn, chồng chéo đều đã có hướng xử lý khá cụ thể cả về nội dung, tiến độ và cách thức thực hiện.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cũng cho hay, tổ công tác của Chính phủ thực hiện rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật theo Nghị quyết số 101 của Quốc hội đã cố gắng, nỗ lực rất lớn, chủ động tiếp cận các nguồn thông tin từ nhiều nguồn khác nhau như: Báo cáo của các bộ, ngành, địa phương; tổ công tác tháo gỡ khó khăn vướng mắc của Thủ tướng…

Tổ công tác của Chính phủ cũng tổng hợp ý kiến của các đoàn đại biểu Quốc hội, kết quả giám sát của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban của Quốc hội liên quan đến công tác xây dựng và ban hành văn bản quy phạm pháp luật…

“Qua rà soát thấy hệ thống pháp luật cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội”, ông Long nói, số lượng các vấn đề vướng mắc, bất cập là có và đã được nêu trong báo cáo.

Thay mặt tổ công tác của Chính phủ, Bộ trưởng Lê Thành Long đề xuất Ủy ban Thường vụ Quốc hội tăng cường vai trò, nhất là vai trò hiến định là “giải thích các vi phạm pháp luật thuộc thẩm quyền”.

Với kiến nghị khác của đại biểu Quốc hội, ông Long khẳng định, sẽ tiếp thu để tham mưu cho Chính phủ trong phạm vi, chức năng, nhiệm vụ của quyền hạn của mình.