Bà Mai Thị Phương Hoa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp

Kê khai tài sản không để làm gì, "không dại gì liệt kê đầy đủ"

Theo ông Nguyễn Huy Tiến, Phó Viện trưởng Viện KSND Tối cao, việc thu hồi tài sản tích cực, có tiến bộ rất lớn như vụ Phan Văn Anh Vũ vừa rồi đã kê biên 37 bất động sản.

“Đích đến của chúng ta là vừa ngăn ngừa, vừa thu hồi tài sản nên chúng ta phải truy tìm không những tài sản trong nước mà kể cả tài sản ở nước ngoài đã tẩu tán”, ông Tiến nói.

Tuy nhiên, ông Tiến thừa nhận, “thu hồi tài sản là cam go chứ không dễ dàng”.

Đồng ý thu hồi tài sản tham nhũng đã có nhiều tiến bộ khi tỷ lệ đã tăng từng năm, bà Mai Thị Phương Hoa, Ủy viên Thường trực Ủy ban Tư pháp lưu ý, đây “vẫn là vấn đề nan giải”.

Theo ĐB Hoa, qua 37 vụ mà Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN chỉ đạo, đến giai đoạn thi hành án chỉ thu được hơn 13%. Vì vậy, bà đề nghị, cần phải phân tích kỹ tình trạng này.

Đề cập tới vụ việc MobiFone mua 95% cổ phần Công ty AVG, bà Hoa đánh giá cao các cơ quan chức năng rất tích cực thuyết phục, động viên, thực hiện biện pháp nghiệp vụ để người đưa, người nhận khai báo nhận hối lộ số tiền 3 triệu đô la Mỹ.

Song bà Hoa cho hay, bà cảm nhận thấy người đưa người nhận khai thế thôi nhưng thu hồi được bao nhiêu thì chưa rõ.

"Ngoài bị can Nguyễn Bắc Son nộp lại 500 triệu đồng, bị can Lê Nam Trà nộp lại 2,5 triệu đô la, còn số tiền 3 triệu đô la của bị can Nguyễn Bắc Son chưa thấy phương hướng gì cả vì con gái bảo không nhận", bà Hoa nêu.

Quan tâm đến vấn đề kê khai tài sản, thu nhập, theo ĐB Nguyễn Bá Sơn (đoàn TP Đà Nẵng), đây là câu chuyện nói nhiều nhất trong nhiều năm qua. Do "chỉ dừng lại ở kê khai thôi, kê khai không để làm gì" nên đối tượng phải kê khai "không dại gì liệt kê đầy đủ".

“Có câu chuyện dân hỏi "ông ấy lắm nhà, lắm đất thì chúng ta có thẩm tra, xác minh không? Đây là vấn đề đặt ra. Tại sao những trường hợp như thế, hoặc trường hợp thuộc phạm vi cất nhắc, bổ nhiệm chúng ta không thực hiện xác minh? Nếu đảm bảo được dữ liệu kê khai tài sản thì khi có ý kiến chúng ta thì chỉ cần truy cập vào hệ thống và so sánh có hay không sự chênh lệch giữa thực tiễn và kê khai là ra, không cần mất nhiều ngày đi xác minh", ĐB TP Đà Nẵng nói.

Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga

Kê khai tài sản cũng là nội dung mà Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp Lê Thị Nga rất băn khoăn. Theo bà, quá trình xây dựng Luật PCTN (sửa đổi), Chính phủ trình là tài sản tăng thêm mà giải trình không hợp lý thì có 2 phương án xử lý: Đánh thuế hoặc đưa ra tòa.

“Gần một năm tôi vật vã với quy định này và xu hướng của Uỷ ban Tư pháp là kiên quyết đưa ra toà, nhưng cuối cùng xin ý kiến ĐBQH thì cả 2 phương án đều không quá bán, nội dung này không được đưa vào luật", bà Nga nói.

Bà Nga cho hay, trong suốt cuộc đời làm công tác thẩm tra PCTN thì "băn khoăn lớn nhất là không đạt được việc xử lý tài sản tăng thêm không giải trình được", mặc dù hiện nay vẫn có biện pháp xử lý nhưng vẫn ở mức độ nhẹ hơn.

Rút ra điều gì từ loạt vụ tham nhũng lớn

Tại phiên họp, hàng loạt vụ án tham nhũng, kinh tế lớn đã và đang trong quá trình xử lý được cũng được nhắc đến như vụ Thủ Thiêm, đất đai tại Đà Nẵng, Giang thép Thái Nguyên, đất đai tại Khánh Hoà …

Theo ông Nguyễn Bá Sơn (đoàn TP Đà Nẵng), các đối tượng trong những vụ án này "đều là quan chức" ở những cấp khác nhau, loại hình cơ quan khác nhau, hành chính có, doanh nghiệp có.

"Chúng ta đã rút ra điều gì ở trong những sai phạm này. Các vị giữ vai trò lãnh đạo các địa phương có sai phạm và bị khởi tố điều tra thì sai phạm của họ có điểm chung nhất là gì, nguyên nhân từ đâu, cần rút ra điều gì để chỉ ra khâu yếu trong điều hành”, ông Sơn nói.

ĐBQH Nguyễn Bá Sơn (đoàn TP Đà Nẵng)

“Tính ra thì vài chục vụ lớn! Anh Sơn nói rất đúng là qua đó chúng ta phải rút ra cái gì. Chúng ta chống hiện nay khá tốt nhưng từ đó đề ra giải pháp phòng thì hạn chế, đặc biệt nghiên cứu để chỉ ra chính sách vĩ mô thì chưa làm được”, Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nhấn mạnh.

Từ đó, bà Nga đề nghị Tổng Thanh tra chỉ đạo Cục PCTN là qua tất cả các kết luận thanh tra lớn thì chúng ta rút ra cái gì. Có phải do văn bản không đủ hay văn bản sai dẫn đến sai phạm không? Từ đó đưa ra giải pháp phòng, chống để theo kịp tình hình.

ĐB đoàn TP Đà Nẵng còn đề nghị cần làm rõ mối liên hệ giữa 2 cấp bộ, ngành và địa phương trong điều hành để có những tác động dẫn đến các sai phạm.

“Như câu chuyện AVG đang thảo luận, tôi chưa đọc kết luận điều tra nhưng thông tin báo chí nói rằng họ đã phê duyệt bán dự án mua AVG khi Thủ tướng Chính phủ chưa có ý kiến. Tôi không tin rằng câu chuyện chuyển 8.900 tỷ đồng như thế mà không ai biết gì", ông Sơn phát biểu và đề nghị đánh giá làm rõ.

Không đủ tiêu chuẩn, còn “non” vẫn ấn vào làm cán bộ

Một vấn đề nữa, theo nhóm nghiên cứu của Ủy ban Tư pháp, tình trạng bổ nhiệm lãnh đạo thiếu điều kiện, tiêu chuẩn vẫn diễn ra là một trong những hạn chế trong công tác PCTN năm qua.

Ông Đỗ Đức Hồng Hà, đại diện nhóm nghiên cứu dẫn chứng, năm qua, các ngành, địa phương đã tiến hành 1.459 cuộc thanh tra, kiểm tra, qua đó có 131 trường hợp bị thu hồi quyết định bổ nhiệm, bổ nhiệm lại; 176 trường hợp thu hồi, hủy bỏ quyết định tuyển dụng, tiếp nhận; 121 trường hợp bị thu hồi, hủy bỏ quyết định nâng ngạch, chức danh nghề nghiệp; 15 trường hợp bị kỷ luật từ khiển trách đến buộc thôi việc…

Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái

Bày tỏ quan điểm đồng tình, ĐB Nguyễn Bá Sơn (TP Đà Nẵng) khẳng định, có tình trạng cán bộ không đủ tiêu chuẩn mà vẫn đưa vào, thậm chí còn non, chưa đạt yêu cầu nhưng người ta vẫn ấn vào để làm, cuối cùng những con người đó bị thui chột.

"Ở doanh nghiệp Nhà nước, dân người ta than phiền lắm. Con em của người lao động khó lòng vào những chỗ đó lắm. Ở đâu đó tồn tại những chi nhánh, đơn vị, tổ chức ở các địa phương, ngồi ăn mà hơn 1 nửa bếp ăn là con em gia đình một vài vị lãnh đạo của đơn vị", ông Sơn nói và cho rằng, việc nuôi dưỡng, rèn luyện cán bộ là vấn đề đặt ra rất quan trọng cần quan tâm.

Bà Mai Thị Phương Hoa thì cho rằng, ngoài việc bổ nhiệm cán bộ quản lý thiếu điều kiện tiêu chuẩn, có địa phương bổ nhiệm cán bộ đủ tiêu chuẩn nhưng người dân vẫn bức xúc.

"Có những tỉnh gần như cả họ làm quan nên mặc dù những người được bổ nhiệm có đủ tiêu chuẩn nhưng nhân dân vẫn bức xúc", bà Hoa nêu và đề nghị, đây là vấn đề cần phải được đánh giá kỹ.

Tiếp thu các ý kiến của ĐB và nhóm nghiên cứu của Uỷ ban Tư pháp để hoàn thiện báo cáo, Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái nhấn mạnh, với sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung, quyết liệt của  Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chỉ đạo Trung ương về PCTN, sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự giám sát của QH, Mặt trận Tổ quốc, cơ quan báo chí, nhân dân, công tác PCTN tiếp tục được duy trì, đẩy mạnh, đạt hiệu quả, được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân hoan nghênh, đồng tình, ủng hộ, đánh giá cao.

Theo Tổng Thanh tra, thời gian tới, các cấp, ngành sẽ tích cực đầu tranh PCTN để đạt kết quả cao hơn nữa. Cùng với đó, cũng cố năng lực của cơ quan chuyên trách PCTN; có giải pháp hiệu quả để thu hồi tài sản; đẩy mạnh tuyên truyền về PCTN…

Hương Giang