Nội dung này được Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nêu ra khi cho ý kiến vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật tại hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, ngày 25/3.

Nhắc lại tinh thần chỉ đạo Tổng Bí thư Tô Lâm, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoa nói, chúng ta xây dựng luật không chỉ để quản lý mà còn phải kiến tạo không gian để phát triển; đồng thời giảm “xin - cho”.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan. Ảnh: P.Thắng

Về Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật, theo ông Hoan, nghe thì “kỹ thuật”, nhưng liên quan đến vấn đề kinh tế. Bởi các quy định tại luật sẽ tác động tới các ngành hàng, tới thương mại rất lớn, không chỉ một nhóm doanh nghiệp mà toàn bộ xã hội.

“Một quy định hợp quy với một sản phẩm thức ăn chăn nuôi sẽ phân bố vào hàng triệu người chăn nuôi ở khắp mọi miền đất nước, bởi doanh nghiệp phải phân phối tất cả chi phí vào giá thành sản phẩm”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Từ đó ông Hoan đề nghị cơ quan soạn thảo nghiên cứu những công cụ để Nhà nước thực sự kiểm soát, mà không phát sinh chi phí quá lớn cho doanh nghiệp, người dân.

“Một văn bản chứng nhận hợp quy nhưng người ký không chịu trách nhiệm mà chỉ ghi nhận kết quả, còn doanh nghiệp vẫn là người phải chịu trách nhiệm tất cả các vấn đề đó. Chúng ta nên xem lại tinh thần hậu kiểm”, ông Hoan nêu.

Phó Chủ tịch Quốc hội dẫn chứng cách đây vài hôm có thông tin trên báo về vụ quảng cáo kẹo rau củ Kera của nhóm Quang Linh Vlog, Hằng Du mục và Hoa hậu Thùy Tiên là một minh chứng cho cơ chế tự kiểm soát của các hiệp hội ngành hàng.

“Khi một người tiêu dùng thấy nghi ngờ gì đó, họ đem kẹo đến phòng thí nghiệm thấy rằng không đúng như quảng cáo. Như vậy, chúng ta trao quyền có kiểm soát cho các hiệp hội ngành hàng để người ta phải tự kiểm soát người ta”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói.

Ông Hoan cũng dẫn chứng, ở nước ngoài việc các hiệp hội ngành hàng đóng dấu được coi như một sự bảo chứng về chất lượng đối với các sản phẩm của doanh nghiệp.

“Ở bất kỳ cơ chế kiểm soát nào cũng có điều rủi ro, nhưng chúng ta chọn rủi ro nào đó để ít tác động với doanh nghiệp”, Phó Chủ tịch Quốc hội nói thêm, thông qua việc này để nâng năng lực của doanh nghiệp lên chứ không nên chỉ muốn quản lý cho an toàn một cách đơn thuần.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng. Ảnh: P.Thắng

Trước đó, làm rõ thêm một số nội dung, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, cách tiếp cận mới liên quan đến dự án luật này là thực hiện tiêu chuẩn hóa toàn diện, lấy thị trường làm chủ đạo, Nhà nước định hướng, doanh nghiệp là trung tâm, xã hội tham gia tích cực và hội nhập quốc tế.

Theo ông Hùng, luật lần này đã sửa đổi các quy định để đảm bảo tuân thủ các cam kết quốc tế, đặc biệt là các FTA thế hệ mới; đồng thời bổ sung các quy định để đẩy mạnh xã hội hóa trong xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn, hoạt động chứng nhận, giám định.

Dự thảo luật cũng bổ sung các quy định để đẩy mạnh vai trò của doanh nghiệp và các hiệp hội trong xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn; hoàn thiện các quy trình xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn, nhất là các quy định về đánh giá tác động khi xây dựng các tiêu chuẩn quốc gia.

“Luật sửa đổi lần này đặc biệt quan tâm đến công tác chuyển đổi số hoạt động tiêu chuẩn, quy chuẩn, như xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, quy chuẩn. Các doanh nghiệp phải công bố tiêu chuẩn trên cơ sở môi trường điện tử để tăng cường sự công khai, minh bạch, tạo điều kiện cho người dân tham gia tích cực vào hoạt động tiêu chuẩn và quy chuẩn”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Cạnh đó, theo Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ, sửa luật lần này đã giao các bộ chuyên ngành chủ động trong việc quy định công bố hợp quy để tạo sự thông thoáng cho doanh nghiệp.

Dự luật cũng quy định rõ hơn về hoạt động đánh giá sự phù hợp, thừa nhận đơn phương kết quả đánh giá, sự phù hợp của tổ chức nước ngoài nhằm tăng độ mở của tiêu chuẩn, cũng như tăng tỷ lệ chuyển đổi tiêu chuẩn quốc tế

“Tỷ lệ chuyển đổi tiêu chuẩn quốc tế đang từ mức 62% sẽ nâng dần lên 70% và 80%”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật sẽ được Quốc hội xem xét thông qua tại kỳ 9 tới đây.