(Thanh tra) - Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong cho hay, đề xuất tăng mức biến động tài sản, thu nhập phải kê khai bổ sung lên 1 tỷ đồng/năm căn cứ vào tốc độ trượt giá và tốc độ tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng trình ra phiên họp Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 15/10, đề xuất khi có biến động tài sản, thu nhập từ 1 tỷ đồng trong năm trở lên, cán bộ mới phải kê khai bổ sung. Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong đã giải trình làm rõ căn cứ đề xuất này.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh, sửa đổi, bổ sung một số quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng nhằm kịp thời thể chế hóa chủ trương, chính sách của Đảng về phòng, chống tham nhũng.
Dự thảo luật được xây dựng cũng nhằm bảo đảm phù hợp với các của trương, chính sách của Đảng và hệ thống pháp luật về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện mô tổ chức hình chính quyền địa phương 2 cấp. Cùng với đó, khắc phục những hạn chế, bất cập của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.
Đề xuất nâng mức biến động tài sản trong năm phải kê khai lên 1 tỷ đồng
Dự thảo luật đã sửa đổi, hoàn thiện 16 nội dung tại 16 trong 96 điều Luật phòng, chống tham nhũng; sửa kỹ thuật tại 7 điều và tuyên bỏ 1 nội dung tại luật khác.
Một trong những nội dung được sửa đổi, hoàn thiện là cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập. Theo Tổng Thanh tra, dự thảo luật đã quy định thống nhất, đồng bộ các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, để tránh tình trạng không rõ về thẩm quyền, bảo đảm đồng bộ, phù hợp với các quy định của Đảng về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Dự thảo luật quy định các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập gồm: Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên; Thanh tra Chính phủ; TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Kiểm toán nhà nước, Văn phòng Quốc hội, Văn phòng Chủ tịch nước, Ủy ban Công tác đại biểu của Quốc hội, cơ quan Trung ương của các tổ chức chính trị - xã hội; Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ và Thanh tra tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.
Dự thảo luật cũng quy định tăng giá trị tài sản kê khai từ 50 triệu đồng lên 150 triệu đồng đối với kim khí quý, đá quý, tiền, giấy tờ có giá và tài sản khác.
Để bảo đảm tính thống nhất với mức tăng giá trị tài sản phải kê khai, dự thảo luật tăng mức biến động trong năm phải kê khai từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng. Quy định này, theo tờ trình của Chính phủ, còn để phù hợp với điều kiện thực tế hiện nay và tạo được sự ổn định trong thời gian dài.
Không nên quy định “cứng” các mức tiền trong luật
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng cho biết, ủy ban cơ bản tán thành việc điều chỉnh mức tăng tài sản thu nhập phải kê khai và biến động tài sản phải kê khai bổ sung.
Điều chỉnh tăng này, theo ông Tùng, phù hợp với thực tiễn tình hình kinh tế - xã hội và để tập trung vào kiểm soát việc kê khai tài sản có giá trị lớn, giảm thủ tục hành chính không cần thiết.
Ông Tùng cũng cho hay, có ý kiến trong cơ quan thẩm tra đề nghị không quy định “cứng” các mức tiền trong luật mà giao Chính phủ quy định cụ thể để linh hoạt điều chỉnh theo từng giai đoạn.
Về cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập của Đảng, đa số ý kiến trong Ủy ban Pháp luật và Tư pháp tán thành bổ sung quy định: “Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên kiểm soát tài sản, thu nhập của đảng viên là cán bộ thuộc diện cấp ủy cùng cấp quản lý và đảng viên chuyên trách công tác đảng hoặc có vị trí việc làm ở các cơ quan tham mưu giúp việc, cấp ủy theo quy định của Đảng”.
“Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng luật chỉ nên quy định mang tính nguyên tắc, không quy định chi tiết chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan Đảng. Việc xác định cơ quan nào của Đảng có thẩm quyền kiểm soát tài sản thu nhập của đảng viên thuộc thẩm quyền riêng của Đảng”, ông Tùng nói.
Căn cứ nào để nâng mức giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai?
Ở vị trí điều hành thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị giải trình thêm lý do vì sao nâng mức biến động giá trị tài sản, thu nhập trong năm phải kê khai bổ sung từ 300 triệu đồng lên 1 tỷ đồng.
Chung mối quan tâm, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Lê Thị Nga cũng đề nghị làm rõ căn cứ chọn giá trị tài sản kê khai là 150 triệu đồng” và mức biến động trong năm 1 tỷ đồng.
Giải trình, Tổng Thanh tra Đoàn Hồng Phong nhấn mạnh, đề xuất tăng mức giá trị tài sản, thu nhập phải kê khai là để phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế -xã hội và thời giá hiện nay có nhiều thay đổi so với năm 2018.
“Trượt giá và thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức từ năm 2018 đến nay đã tăng. Chúng tôi căn cứ vào tốc độ trượt giá và tốc độ tăng thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức xấp xỉ khoảng 3 lần”, Tổng Thanh tra nhấn mạnh.
Về cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập, theo Tổng Thanh tra, Luật phòng chống tham nhũng năm 2018 chưa quy định rõ các cơ quan Đảng, Nhà nước trong kiểm soát tài sản thu nhập.
Sau 4 năm, ngày 08/02/2022, Bộ Chính trị mới ban hành Quyết định 56 ban hành Quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập. Tiếp đó, có Quy định số 296 ngày 30/5/2025 của Ban Chấp hành Trung ương về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng.
Vì vậy, Tổng Thanh tra nhấn mạnh, sửa luật lần này phải quy định cơ quan kiểm soát tài sản thu nhập có Ủy ban kiểm tra cấp ủy cấp trên trực tiếp cơ sở trở lên để thể chế hóa quan điểm của Đảng.
Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng sẽ được trình ra Quốc hội tại kỳ họp 10 tới đây.
Nêu quan điểm tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho rằng Luật Phòng, chống tham nhũng phải tăng cường kê khai, xác minh tài sản, minh bạch trong đấu thầu và quản lý ngân sách Nhà nước, không để thất thoát, nhất là trong những dự án đầu tư xây dựng.
“Ví dụ các dự án đường cao tốc, đường sắt tốc độ cao tới đây suất đầu tư thế nào, giá cả ra sao”, Chủ tịch Quốc hội nói và đề nghị tham khảo kinh nghiệm một số nước để xây dựng luật này.
Nhấn mạnh trách nhiệm của người đứng đầu rất quan trọng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần mở rộng trách nhiệm này từ khâu phát hiện đến ngăn chặn và có hình thức kỷ luật nếu người đứng đầu để cơ quan dưới quyền tham nhũng, tái diễn tham nhũng.
Những quy định này, theo Chủ tịch Quốc hội, có thể giúp Luật Phòng, chống tham nhũng mạnh mẽ hơn.
