Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại buổi lễ - Ảnh: VGP/Quang Hiếu

Cùng dự có Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng, lãnh đạo các bộ, ngành và một số địa phương Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tuyến cao tốc này khi hoàn thành sẽ kết hợp với tuyến TPHCM - Trung Lương, Trung Lương - Mỹ Thuận và cầu Mỹ Thuận 2, tạo thành tuyến cao tốc hoàn chỉnh từ TPHCM - Cần Thơ. Thời gian đi từ TPHCM đến Cần Thơ chỉ còn gần 2 tiếng so với 3-4 tiếng hiện nay trong điều kiện không kẹt xe, giảm áp lực giao thông, tai nạn giao thông trên quốc lộ 1.

Dự án được xây dựng với quy mô tuyến chính đạt tiêu chuẩn đường cao tốc vận tốc thiết kế 100 km/h để phù hợp với giai đoạn xây dựng hoàn chỉnh đường cao tốc 6 làn xe. Tổng mức đầu tư dự án 4.826 tỷ đồng với thời gian thi công 2 năm. Chiều dài dự án gần 23 km, đi qua tỉnh Vĩnh Long, Đồng Tháp.

Phát biểu tại lễ khởi công, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh ý nghĩa chiến lược của dự án đối với ĐBSCL. Thủ tướng cho biết, trong thời gian tới, sẽ triển khai hàng loạt dự án kết nối giao thông ĐBSCL, góp phần nâng cao đời sống cho hơn 20 triệu người dân trong vùng. Ngay trong năm nay, Bộ GTVT sẽ triển khai các công việc chuẩn bị đầu tư, dự án khả thi để tiếp tục khởi công cao tốc Cần Thơ - Cà Mau. Trong thời gian tới, sẽ triển khai đầu tư xây dựng tuyến đường ven biển của các tỉnh ĐBSCL với chiều dài khoảng 400 km.

Trong thời gian ngắn vừa qua, nhất là năm 2020, Chính phủ, Bộ GTVT và các bộ, ngành, địa phương đã bố trí nhiều nguồn lực để triển khai hiệu quả những công trình có ý nghĩa. Theo đó, sẽ khánh thành tuyến Lộ Tẻ - Rạch Sỏi dài trên 51 km, thông xe kỹ thuật cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, hoàn thành sửa chữa mặt cầu Thăng Long (Hà Nội), sẽ khánh thành cầu Cửa Hội kết nối Nghệ An - Hà Tĩnh, sắp khởi công sân bay Long Thành vào sáng mai (5/1)…

6/11 đoạn cao tốc Bắc - Nam đã được khởi công xây dựng với khối lượng lớn thời gian qua. Cùng với đó, các tuyến đường sắt nội đô của TPHCM và Hà Nội, đặc biệt đường sắt Cát Linh- Hà Đông sẽ khánh thành trong những ngày tới.

“Cùng với việc đó, tôi đã yêu cầu Bộ GTVT sớm khởi công tuyến tránh Long Xuyên, tỉnh An Giang với số vốn gần 1.500 tỷ đồng”, Thủ tướng nói. Nhiều công trình quan trọng trong chiến lược phát triển giao thông cả nước, đặc biệt là vùng ĐBSCL đã được triển khai có hiệu quả trong giai đoạn này.

Thủ tướng cho rằng việc triển khai các dự án giao thông là một cố gắng rất lớn thực hiện Nghị quyết 120 về phát triển ĐBSCL. Để đáp ứng yêu cầu, sự “ngóng trông” của 13 tỉnh, thành phố ĐBSCL với trên 20 triệu dân, Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT, chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, giám sát, thi công phải bảo đảm tiến độ, chất lượng công trình, không để tình trạng làm trước hỏng sau, không phải chạy theo số lượng mà không coi trọng chất lượng.

Thủ tướng hoan nghênh 2 tỉnh Vĩnh Long, Đồng Tháp cam kết giải phóng sớm mặt bằng để bàn giao cho nhà đầu tư ngay sau khi dự án khởi công; đề nghị 2 tỉnh ổn định đời sống người dân đã di dời nhường đất cho dự án. Thủ tướng cũng mong muốn người dân vì quyền lợi của cả vùng, ủng hộ chủ trương, sớm bàn giao mặt bằng để thi công.

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu hoàn thành tuyến cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ vào năm 2022 như chủ đầu tư, các đơn vị thi công đã cam kết.

Cùng với đó, Thủ tướng đề nghị các tỉnh ĐBSCL vận dụng tốt nhất Nghị quyết 120, trước hết là tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, thực thi tốt nhất các biện pháp chống chịu thiên tai, hạn mặn. Cùng với công trình này, các địa phương phải chuẩn bị ngay để khởi công đường ven biển.

* Sáng cùng ngày, đoàn công tác của Chính phủ do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc dẫn đầu đã di chuyển thực nghiệm trên toàn tuyến cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận từ nút giao cuối tuyến (huyện Cái Bè, Tiền Giang) về đến nút giao đầu tuyến (nút giao Thân Cửu Nghĩa, điểm kết nối vào cao tốc TPHCM - Trung Lương) và dự lễ “cắt băng thông tuyến kỹ thuật cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận”.

Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, hạ tầng kết nối là một điểm nghẽn lớn của ĐBSCL, vùng có 13 tỉnh, thành phố và chiếm 12,3% diện tích toàn quốc, hiện là vùng sản xuất nông nghiệp và thủy sản lớn nhất cả nước.

Tuyến cao tốc Trung Lương-Mỹ Thuận chậm tiến độ nhiều năm, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân ĐBSCL. Vì vậy, tháng 4/2019, trước bức xúc của nhân dân vùng ĐBSCL, Thủ tướng cùng các đồng chí lãnh đạo Chính phủ đã có lời hứa với hơn 20 triệu người dân ĐBSCL là trước Tết Nguyên đán năm nay, sẽ thông tuyến Trung Lương-Mỹ Thuận.

Trong quá trình triển khai dự án, Thủ tướng cho biết, có một số khó khăn lớn như có sự thay đổi chính sách pháp luật về đầu tư, thời tiết mưa lũ kéo dài, diễn ra dịch COVID-19, khu vực có nền đất yếu, vật liệu khan hiếm. Đặc biệt, phải thi công xây dựng tới 39 chiếc cầu lớn, nhỏ trên tuyến cao tốc 51 km này. Trước tình hình đó, Thủ tướng đã quyết định chuyển đổi cơ quan Nhà nước có thẩm quyền từ Bộ GTVT sang UBND tỉnh Tiền Giang; nhấn mạnh đề cao trách nhiệm cá nhân trong việc thực hiện lời hứa trước nhân dân, chọn đúng đơn vị có năng lực thi công, tổ chức thực hiện. Thủ tướng đã 4 lần trực tiếp vào kiểm tra thi công dự án, còn các Phó Thủ tướng đã 3 lần vào kiểm tra, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.

Qua công trình này, Thủ tướng cho rằng, không có khó khăn nào chúng ta không vượt qua nếu có ý chí, sự quan tâm chung, đoàn kết phấn đấu từ Trung ương tới địa phương; khả năng tổ chức thực hiện của tỉnh, các đơn vị có liên quan, sự hỗ trợ của các phương tiện kỹ thuật cần thiết.

Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao 4.000 hộ dân đã di dời, nhường đất cho dự án, đặc biệt không xảy ra khiếu kiện trong quá trình đền bù giải phóng mặt bằng; yêu cầu tỉnh Tiền Giang tiếp tục quan tâm công tác tái định cư, ổn định đời sống, tạo sinh kế cho người dân.

Thủ tướng nêu rõ, khối lượng công việc của giai đoạn 2 còn rất lớn, phải tiếp tục nỗ lực hơn nữa để năm 2021, khánh thành tuyến cao tốc mẫu mực này với tiêu chuẩn quốc tế.

Nhấn mạnh Việt Nam cần có các đơn vị thi công tầm cỡ quốc tế, Thủ tướng bày tỏ ủng hộ và sẽ trực tiếp xử lý kiến nghị của Công ty CP BOT Trung Lương-Mỹ Thuận để tạo điều kiện cho doanh nghiệp thu hồi vốn.

Đến thời điểm này, Dự án đã thi công đạt hơn 75% khối lượng, tuyến chính dài hơn 51 km đã được thông, một số đoạn trên tuyến chính đã trải cấp phối đá dăm, thảm bê tông nhựa mặt đường, các cầu trên tuyến đã hoàn thành bản mặt cầu... Dự án đang tiếp tục thi công các hạng mục còn lại như kết cấu mặt đường, hệ thống an toàn giao thông, chiếu sáng, hệ thống kiểm soát giao thông thông minh (ITS), trạm thu phí…