(Thanh tra) - Mức giảm trừ gia cảnh, biểu thuế thu nhập cá nhân, là một trong những nội dung quan trọng, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân trong quá trình sửa Luật Thuế thu nhập cá nhân.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 13/10, cho ý kiến Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi). Dự thảo luật quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế thu nhập cá nhân.
Một trong những điểm mới của dự thảo luật là thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân và cách tính thuế với từng loại thu nhập.
Cần cụ thể mức giảm trừ gia cảnh nộp thuế thu nhập cá nhân
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cho biết, dự thảo luật sửa đổi quy định về giảm trừ gia cảnh (bao gồm giảm trừ gia cảnh cho cá nhân người nộp thuế và giảm trừ gia cảnh cho người phụ thuộc) theo hướng giao Chính phủ quy định cho phù hợp với tình hình kinh tế xã hội trong từng thời kỳ để thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền.
Ông Tuấn cho biết, Chính phủ hiện đã soạn thảo nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào kỳ họp tháng 10 này.
Mức giảm trừ gia cảnh sẽ được điều chỉnh theo hướng tăng cao hơn so với mức hiện hành (11 triệu đồng/tháng với người nộp thuế và 4,4 triệu đồng/tháng với mỗi người phụ thuộc) tăng thêm trên 40% (tương ứng 15,5 triệu đổng và 6,2 triệu đồng).
Theo lãnh đạo Bộ Tài chính, mức điều chỉnh này căn cứ tốc độ tăng của thu nhập bình quân đầu người và tốc độ tăng GDP bình quân đầu người.
Dự thảo luật cũng bổ sung quy định về nhóm thu nhập khác thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân, như thu nhập từ chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá theo quy định của pháp luật; thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số, chuyển nhượng vàng miếng…
Chính phủ dự kiến được giao quy định chi tiết về các khoản thu nhập khác để đảm bảo phù hợp với thực tiễn phát sinh.
Nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, đa số ý kiến cho rằng, thu nhập thuộc diện chịu thuế là nội dung quan trọng, liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế, cần được quy định cụ thể trong luật.
“Đề nghị nghiên cứu để quy định cụ thể trong dự thảo luật các khoản thu nhập chịu thuế”, ông Mãi nói.
Ông Mãi cũng cho biết, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh.
Về đề xuất sửa đổi, bổ sung quy định mức giảm trừ gia cảnh, Thường trực Ủy ban Kinh tế Tài chính cho rằng là cần thiết để phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.
“Quy định về mức giảm trừ gia cảnh là một trong những nội dung quan trọng, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và dư luận trong quá trình sửa đổi, bổ sung luật”, ông Mãi cho hay.
Qua thực tiễn điều chỉnh, sửa đổi các quy định của luật hiện hành về giảm trừ gia cảnh và nghiên cứu kinh nghiệm các nước, cơ quan thẩm tra thấy, mức giảm trừ gia cảnh không nhất thiết được điều chỉnh thường xuyên, liên tục, vì vậy không đặt ra sự cần thiết, cấp bách để giao Chính phủ quy định để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời.
“Đa số ý kiến đề nghị luật cần quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc như cách thể hiện của Luật Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành để bảo đảm về thẩm quyền và sự rõ ràng, minh bạch”, ông Mãi nêu quan điểm của cơ quan thẩm tra.
Giảm còn 5 bậc, nới rộng khoảng cách biểu thuế thu nhập cá nhân
Nội dung mới nữa, dự thảo luật điều chỉnh biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm so bậc thuế và nới rộng khoảng cách giữa các bậc.
Cụ thể, từ 7 bậc thuế hiện hành (5%, 10%, 15%, 20%, 25%, 30%, 35%) giảm xuống 5 bậc thuế (5%, 15%, 25%, 30%, 35%).
Đồng thời, nới rộng khoảng cách giữa các bậc, bậc 1 (thuế suất 5%) nâng từ 5 triệu đồng/tháng lên 10 triệu đồng/tháng, bậc 2 (thuế suất 15%) nâng từ 15 triệu đồng/tháng lên 30 triệu đồng/tháng… bậc 5 (thuế suất 35% - thuế suất cao nhất) nâng từ 80 triệu đồng/tháng lên 100 triệu đồng/tháng {tăng 25%).
“Nhiều ý kiến trong Thường trực Uỷ ban Kinh tế Tài chính băn khoăn về tính hợp lý trong phương án điều chỉnh các mức ngưỡng thu nhập và mức thuế suất tương ứng”, ông Phan Văn Mãi nói.
Nêu lý do, theo ông Mãi, vì đây là biểu thuế áp dụng người có thu nhập từ tiền lương, tiền công. Tuy nhiên, phần thu nhập tính thuế trong năm còn quá thấp so với mức thu nhập thực tế đã thay đổi tính từ thời điểm 2009 khi bắt đầu áp dụng Luật Thuế Thu nhập cá nhân.
Thêm nữa, biểu thuế được quy định với 5 bậc và các nấc thang cao hơn cũng như mức khởi điểm và mức cuối cùng tính thuế cao hơn, song vẫn còn một số khoản thu nhập tính thuế nếu so sánh với luật hiện hành. Điều này sẽ tạo gánh nặng về thuế thu nhập cá nhân lớn hơn cho người nộp thuế.
Trong khi đó, nhiều khoảng thu nhập tính thuế khác người nộp thuế được giảm gánh nặng về thuế so với hiện hành như khoảng thu nhập từ 80-100 triệu/tháng có thuế suất hiện hành là 35%, dự thảo luật giảm còn 30%,...
“Việc sửa đổi biểu thuế như dự thảo luật chưa thật sự hợp lý và bảo đảm công bằng cho người nộp thuế giữa các nhóm thu nhập”, ông Mãi nhấn mạnh.
Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho biết, có ý kiến đề nghị giữ quy định 7 bậc với khoảng cách các bậc là 5% như quy định hiện hành và chỉ điều chỉnh đối với thu nhập tính thuế ở mỗi bậc cho phù hợp hơn với thực tế hiện nay, bảo đảm quyền và lợi ích của người nộp thuế.
Điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động giá cả
Giải trình sau đó, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn khẳng định sẽ tiếp tục rà soát biểu thuế lũy tiến từng phần. Ông cũng cho hay, về mức giảm trừ gia cảnh, từ năm 2009 đến nay, nếu tính cả lần trình vào tháng 10 này sẽ là 3 lần điều chỉnh.
Theo ông Tuấn, luật hiện hành quy định nếu chỉ số CPI trên 20% thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Đến nay, chỉ số CPI chưa đến 20%, song tính toán đến tháng 10, 11 này sẽ ở mức 20%, nên Chính phủ chủ động xây dựng nghị quyết đề trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh.
Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh, dự luật đề xuất giao Chính phủ quy định điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh không căn cứ vào CPI mà căn cứ vào tình hình thực tiễn, giá cả sinh hoạt để Chính phủ chủ động hỗ trợ người dân, doanh nghiệp.
“Việc này sẽ do Quốc hội quyết định nhưng Chính phủ, Thủ tướng rất muốn chủ động”, ông Tuấn nói.
Kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị nghiên cứu hoàn thiện quy định về mức giảm trừ gia cảnh theo đề xuất của cơ quan thẩm tra.
Đồng thời, quy định thẩm quyền của Chính phủ trong việc trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh phù hợp với biến động giá cả trong trường hợp chỉ số giá tiêu dùng có biến động, tỷ lệ nhất định so với thời điểm luật hiệu lực thi hành.
Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân sửa đổi gồm 4 Chương, 30 Điều, dự kiến sẽ trình Quốc hội cho ý kiến và xem xét thông qua tại kỳ họp 10 trong tháng 10 này.
