Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân

Ngày 10/2, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội họp phiên 42, cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính. Một trong những vấn đề nhận được nhiều ý kiến là đề xuất tăng mức phạt tiền tối đa của 10 lĩnh vực, cũng như bổ sung 6 lĩnh vực khác.

Đề nghị chỉ tăng phạt tiền tối đa trường hợp thực sự cần thiết

Ở góc độ cơ quan thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho hay, tờ trình của Chính phủ chưa làm rõ sự cần thiết phải tăng mức phạt tiền tối đa của 10 lĩnh vực.

Theo ông Tùng, một số trường hợp xử phạt với mức phạt tiền thấp, chưa tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi vi phạm hành chính (mức phạt đối với từng hành vi cụ thể) được dư luận phản ánh trong thời gian qua và góp ý của một số cơ quan, tổ chức không phải do bất cập về mức phạt tiền tối đa của lĩnh vực được quy định tại Luật Xử lý vi phạm hành chính mà là do các văn bản dưới luật quy định chưa thực sự phù hợp. Do đó, Uỷ ban Pháp luật cho rằng, chỉ cần sửa đổi các văn bản này là được.

“Đa số ý kiến của Ủy ban Pháp luật đề nghị nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng hơn việc tăng mức phạt tiền tối đa trong từng lĩnh vực; chỉ tăng mức phạt tiền tối đa trong trường hợp thực sự cần thiết, có cơ sở và phải được đánh giá tác động cụ thể”, ông Tùng nêu.

Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại Nguyễn Văn Giàu cho rằng, báo cáo thẩm tra đặt ra nhiều vấn đề phải suy nghĩ. Theo ông, hành vi cố ý vi phạm hành chính không lớn, chủ yếu là hành vi vô ý do thiếu hiểu biết.

“Qua phỏng vấn thực hiện Luật phòng, chống tác hại rượu, bia thì 70-80% chưa hiểu biết sâu vấn đề này”, ông Giàu dẫn chứng và cho rằng, dự luật cần phải nghiên cứu hết sức thận trọng.

Mạnh dạn tăng để răn đe, ngăn chặn vi phạm

Trong khi đó, Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển bày tỏ quan điểm đồng tình với tăng mức tiền phạt tối đa mà Chính phủ đề xuất. Theo ông, lâu nay, mỗi khi sửa Luật Xử lý vi phạm hành chính, chúng ta thường cân nhắc đến thu nhập của người dân nên cứ “loanh quanh”, không tăng mạnh.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển

- 10 lĩnh vực tăng mức phạt tiền tối đa gồm: giao thông vận tải đường bộ và phòng, chống tệ nạn xã hội từ 40 triệu đồng lên 75 triệu đồng; cơ yếu, quản lý và bảo vệ biên giới quốc gia, giáo dục từ 50 triệu đồng lên 75 triệu đồng; điện lực từ 50 triệu đồng lên 100 triệu đồng; bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng từ 100 triệu lên 200 triệu; quản lý công trình thủy lợi (sửa đổi thành lĩnh vực thủy lợi), báo chí từ 100 triệu đồng lên 250 triệu đồng; kinh doanh bất động sản tăng từ 150 triệu đồng lên 500 triệu đồng.

- 6 lĩnh vực được bổ sung mức phạt tiền tối đa gồm: tín ngưỡng, đối ngoại (30 triệu đồng); cứu nạn, cứu hộ (50 triệu đồng), in và an toàn thông tin mạng (100 triệu đồng), sở hữu trí tuệ (250 triệu đồng).

“Xử phạt là để răn đe, để đối tượng vi phạm tránh, không vi phạm. Bài học vừa qua là Nghị định 100 xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông là rất thích ứng với thực tế. Mỗi "ông thần lưu linh" khi nâng ly lên đều nghĩ tới mức phạt 40 triệu đồng, tước bằng lái 2 - 3 tháng thì đều hạ ly xuống”, ông Hiển nói và nhấn mạnh “lo thu nhập thì đừng vi phạm”.

Tuy nhiên, theo ông Hiển, cần xác định lĩnh vực nào cần răn đe thì tăng mức phạt lên, chẳng hạn như trong lĩnh vực an toàn giao thông, chống người thi hành công vụ hay xúc phạm nhân phẩm phụ nữ, trẻ em…

Chung quan điểm, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nêu, “không muốn ảnh hưởng thu nhập thì đừng có vi phạm. Tôi nhất trí tăng mức phạt tiền tối đa”.

Theo bà, việc tăng mức phạt tiện tối đa trong các lĩnh vực là đáp ứng yêu cầu thực tiễn để răn đe, ngăn chặn hành vi vi phạm. Song, Chính phủ cần làm rõ căn cứ thực tiễn để thuyết phục đại biểu Quốc hội

“10 lĩnh vực đề xuất và 6 lĩnh vực bổ sung có thực sự cấp bách, cần thiềt, vướng mắc, bất cập để tăng mức phạt tiền tối đa hay không? Tại sao lại không phải tăng lĩnh vực khác, như bảo vệ môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm? Hai lĩnh vực này không cấp bách, không cần thiết, không vướng mắc, khó khăn trong thực tiễn?”, bà Ngân phát biểu.

Chính quyền làm tốt thì không có HH Linh Đàm, 8B Lê Trực

Cũng đồng tình tăng mức phạt trong những lĩnh vực cần thiết để tăng tính răn đe, song theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, bản chất, nguyên nhân sâu xa là thực thi pháp luật còn hạn chế, cả về phía tổ chức, cá nhân vi phạm và cơ quan chức năng.

“Nếu làm tốt thì làm sao có các công trình vi phạm như HH Linh Đàm hay 8B Lê Trực”, ông Thanh nói và cho rằng trên cơ sở pháp luật hiện hành mà cơ quan chức năng, chính quyền làm hết trách nhiệm thì không tới mức sai phạm nhiều như thời gian vừa qua.

Kết luận nội dung thảo luận này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu đề nghị, rà soát lại thật kỹ, xác định rõ nhóm lĩnh vực nào tăng mức phạt tiền tối đa. Theo ông, không nhất thiết mức phạt tiền trong xử phạt hành chính luôn luôn thấp hơn mức phạt thấp nhất của xử lý hình sự.

Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển

Phó Chủ tịch Quốc hội dẫn ví dụ như ở Trung Quốc, để phòng chống dịch viêm phổi do chủng mới virus corona gây ra, nước này đã tăng mức xử phạt hành chính. Bán tăng giá khẩu trang bị tăng mức xử phạt lên 1.300 lần so với hiện nay, có thể xử phạt từ 1 tỷ đồng đến 10 tỷ đồng tiền Việt Nam.

"Việc này xuất phát từ yêu cầu thực tiễn. Những hành vi này nếu có dấu hiệu tội phạm thì có thể phạt tù", ông Lưu nói và cho hay, vấn đề quấy rối tình dục, dâm ô, môi trường, hiện mức xử phạt đang ở mức rất thấp, không đáp ứng được yêu cầu đấu tranh phòng, chống vi phạm.

“Nghị định 100 ra đời có tác dụng trực tiếp ngay. Sợ ảnh hưởng lợi ích kinh tế nên người dân phải đắn đo, cân nhắc khithực hiện hành vi đó. Hiệu quả của xử lý vi phạm hành chính có rất nhiều yếu tố khác nữa chứ không phải chỉ có mức phạt và mức độ hà khắc của hình phạt”, Phó Chủ tịch Quốc hội kết luận.

Quấy rối trong thang máy không còn chuyện chỉ phạt 200 nghìn đồng

Tại phiên họp, câu chuyện quấy rối tình dục trong thang máy chỉ bị phạt 200.000 đồng cũng được đặt ra. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, Chính phủ đang chỉ đạo Bộ Công an sửa Nghị định 167 quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực này.

"Đến giờ Bộ Công an đang sửa, theo hướng tăng mức phạt lên", ông Long nói. Theo Bộ trưởng, mức phạt tối đa trong lĩnh vực này là 40 triệu đồng. Do đó, trong phạm vi thẩm quyền, Chính phủ có đủ khả năng để tăng mức phạt nên chưa cần sửa luật.

Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an cũng khẳng định, Bộ Công an đang tiến hành sửa Nghị định 167 để nâng mức phạt. "Tới đây sửa ngay, không có chuyện là 200.000 đồng, trong dự thảo là 3 triệu, 5 triệu đồng, có thể mức cao", ông Vương thông tin

Hương Giang