Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa. Ảnh: P.Thắng

Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc điều chỉnh một số nội dung của Nghị quyết 53 ngày 24/11/2017 của Quốc hội về báo cáo nghiên cứu khả thi Dự án Thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng Hàng không quốc tế Long Thành.

Chậm thu hồi đất, sân bay Long Thành có chậm không?

Nêu ý kiến, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa Giáo dục Nguyễn Thị Mai Hoa nói,  Sân bay Long Thành là dự án lớn, vắt qua 3 nhiệm kỳ Quốc hội. Quốc hội khóa XIII thông qua chủ trương đầu tư; Quốc hội khóa XIV ban hành Nghị quyết 53 đồng ý cho tách dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư và Quốc hội khóa XV xem xét việc lùi thời hạn giải ngân dự án thành phần.

“Hy vọng tiến độ dự án hoàn thành giai đoạn 1 vào 2025 được bảo đảm, không có thêm lần trình lùi hoãn thời gian”, bà Hoa bày tỏ.

Chia sẻ với Chính phủ và Đồng Nai về những khó khăn trong thực hiện triển khai dự án, song bà Hoa băn khoăn nhiều vấn đề.

Theo Nghị quyết 53 của Quốc hội, việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư được triển khai một lần và hoàn thành trước năm 2021, tuy nhiên, trình Quốc hội kéo dài đến hết năm 2024, dự kiến chậm tới 3 năm.

Toàn cảnh Kỳ họp 6 của Quốc hội. Ảnh: PT

“Việc này đã và sẽ ảnh hưởng như thế nào tới tiến độ hoàn thành, đưa vào khai thác giai đoạn 1 Dự án Sân bay Long Thành vào năm 2025? Có chậm không? Chậm bao nhiêu lâu?”, bà Hoa đặt loạt câu hỏi.

Chậm khâu bàn giao mặt bằng, muốn đạt tiến độ ở đích 2025, các khâu còn lại phải tổng lực đẩy nhanh tiến độ, nên bà Hoa lưu ý khi đẩy nhanh tiến độ phải làm sao không ảnh hưởng tới chất lượng công trình.

Về đề xuất kéo dài thời hạn giải ngân với nguồn vốn đã giao hết đến năm 2021, theo quy định của Luật Đầu tư công, trong trường hợp bất khả kháng, Thủ tướng có thể quyết định kéo dài nhưng không quá ngày 31/12 của năm sau - chỉ tối đa được 1 năm. Như vậy nguồn vốn này chỉ được kéo dài đến ngày 31/12/2022.

Đến nay đã quá hạn gần một năm, theo Điều 64 Luật Ngân sách Nhà nước, khi đã hết thời gian chỉnh lý quyết toán mà chưa thực hiện chi hết thì phải hủy bỏ.

“Vậy có đủ điều kiện để có thể xem xét kéo dài phần vốn đã giao từ năm 2021 sang năm 2024 không?”, bà Hoa đề nghị Chính phủ làm rõ nội dung này.

Bà Hoa cũng nhấn mạnh đây là dự án liên quan đến công tác an sinh xã hội, cần có giải pháp chuyển đổi việc làm, đào tạo nghề cho người dân trong vùng thu hồi đất để có thể tham gia vào việc phục vụ trong quá trình khai thác Cảng Hàng không Long Thành.

Rút kinh nghiệm và có giải pháp để dự án đúng tiến độ

Đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) nhận định, tờ trình của Chính phủ có nêu nhiều nguyên nhân dẫn đến kéo dài thời gian thực hiện dự án, nhưng hầu như đều do khách quan, không có nguyên nhân chủ quan.

“Thậm chí có nguyên nhân chưa có tính thuyết phục cao, như do đại dịch Covid-19 trong 2 năm 2020-2021, trong khi dự án được triển khai từ 2017”, bà Nga nói.

Bà Nga còn cho rằng nguyên nhân dự án có quy mô lớn, phức tạp... đòi hỏi phải cẩn trọng, tỉ mỉ, phối hợp giữa bộ, ban, ngành... cũng chưa thuyết phục.

“Đây không phải là nguyên nhân dẫn đến chậm trễ, bởi khi xây dựng dự án thì quy mô, khối lượng công việc là nội dung đã được rà soát kỹ để có phương án cụ thể”, theo bà Nga

Theo bà Nga, cầ đánh giá sát thực hơn nguyên nhân dẫn đến việc triển khai dự án bị chậm nhiều so với tiến độ, đặc biệt là những nguyên nhân chủ quan, để từ đó có biện pháp khắc phục hiệu quả, tránh việc đã gia hạn nhưng vẫn tiếp tục chậm trễ trong thời gian tới.

Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: QH

Giải trình sau đó, Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, ngoài nguyên nhân khách quan làm dự án chậm tiến độ, báo cáo của Chính phủ cũng nêu rõ nguyên nhân chủ quan là do nhân sự chủ chốt của UBND tỉnh Đồng Nai trong thời gian thực hiện dự án có nhiều thay đổi.

Cạnh đó, thủ tục lập quy hoạch tái định cư, thiết kế đấu thầu kéo dài và lực lượng lao động khan hiếm sau giãn cách của đại dịch COVID-19, ảnh hưởng đến tiến độ thi công các gói thầu xây dựng…

Tiếp thu ý kiến đại biểu, ông Thắng khẳng định sẽ tiếp tục đánh giá, xác định các nguyên nhân chủ quan để rút kinh nghiệm và có giải pháp khắc phục triệt để thời gian tới.

Đề cập giải pháp sau khi được Quốc hội cho phép kéo dài thời gian thực hiện, ông Thắng cho biết, UBND tỉnh Đồng Nai sẽ tiếp tục phối hợp với 3 bộ (Giao thông Vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính) để khẩn trương có các giải pháp xử lý dứt điểm tồn tại.

UBND tỉnh Đồng Nai đã yêu cầu các chủ đầu tư lập tiến độ thi công tổng thể, chi tiết, theo dõi, đôn đốc kịp thời, và có các biện pháp tăng cường.

Nếu bị chậm, Chính phủ, Thủ tướng sẽ theo dõi sát sao, kịp thời lãnh đạo, chỉ đạo theo các nội dung nghị quyết của Quốc hội để tháo gỡ kịp thời các khó khăn, vướng mắc, góp phần để dự án triển khai đúng tiến độ, theo lời Bộ trưởng Giao thông Vận tải.