Chiều 21/4, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn, chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc giao ban công tác quý I/2025 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới của Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia).

Khởi tố hơn 2.000 đối tượng buôn lậu, gian lận thương mại, buôn bán hàng giả

Trình bày báo cáo của Ban Chỉ đạo, Chánh Văn phòng Thường trực Lê Thanh Hải cho biết, 3 tháng đầu năm 2025, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, mua bán, vận chuyển ma túy, tiền tệ, hàng hóa có giá trị cao như rượu, dược phẩm, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng… diễn ra ở hầu hết các cảng hàng không và bưu chính quốc tế.

Trong đó nổi lên là hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép chất ma túy từ châu Âu qua Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất vào Việt Nam.

Về phương thức, thủ đoạn, các đối tượng đã cố tình khai sai tên hàng, thông số kỹ thuật, số lượng, chủng loại, khai báo trị giá thấp, trà trộn hàng vi phạm với hàng nhập khẩu chính ngạch để buôn lậu, thẩm lậu vào thị trường Việt Nam, gian lận thương mại, xuất nhập khẩu hàng hóa không có giấy phép, không đủ điều kiện, trốn thuế.

Các đối tượng cũng lợi dụng các sàn thương mại điện tử (Shopee, Tiktok, Lazada, Tiki...) và sử dụng các trang mạng xã hội (Facebook, Zalo...), công cụ livestream để quảng cáo, kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ với đa dạng các mặt hàng…

Toàn cảnh hội nghị trực tuyến toàn quốc giao ban công tác quý I/2025 và phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới của Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Ảnh: Đ.X

Báo cáo cho thấy, trong quý I/2025, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý 30.651 vụ việc vi phạm; thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 4.616,7 tỷ đồng (tăng 59,45% so với cùng kỳ). Các lực lượng chức năng đã khởi tố hình sự 1.328 vụ (tăng 18,36% so với cùng kỳ), 2.046 đối tượng (tăng 21,35% so với cùng kỳ).

Tại hội nghị, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương đã trao đổi nhiều nội dung liên quan đến những khó khăn trong công tác phát hiện, điều tra, xác minh, đấu tranh, ngăn chặn, xử lý các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, sự phát triển nhanh của thương mại điện tử và nền tảng số đặt ra nhiều thách thức mới về cơ chế kiểm soát, chế tài xử lý chưa kịp thời.

Ông Quyền đề nghị sớm kiện toàn Ban Chỉ đạo 389 quốc gia; xây dựng quy chế phối hợp trong quá trình xử lý các vấn đề liên quan đến ranh giới, địa giới giữa các địa phương, phối hợp nhịp nhàng trong quá trình xử lý các vấn đề liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại.

Thông tin về đường dây sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc tân dược được lực lượng Cảnh sát kinh tế, Công an tỉnh Thanh Hóa triệt phá đầu tháng 4 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa Nguyễn Văn Thi cho hay, qua đấu tranh, các đối tượng khai nhận từ 2021 đến nay đã bán ra thị trường số lượng rất lớn, tổng số tiền giao dịch hơn 200 tỷ đồng.

“Rất tiếc là vụ việc này để kéo dài tới 4 năm”, ông Thi đề nghị nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật theo hướng tăng chế tài xử phạt để đảm bảo tính răn đe; đồng thời quan tâm, tăng cường trang bị phương tiện, thiết bị, trang bị kỹ thuật để phục vụ kiểm tra, giám sát, giám định hàng hóa.

Lãnh đạo các địa phương cũng kiến nghị Chính phủ đẩy mạnh việc thanh toán không dùng tiền mặt để hạn chế tình trạng buôn bán hoá đơn giả; kiểm soát chặt chẽ đầu vào, đầu ra của hàng hoá, yêu cầu các cửa hàng bắt buộc phải xuất hoá đơn khi bán hàng; ban hành danh mục hàng hóa cấm lưu hành tại Việt Nam.

Tăng cường kiểm tra, giám sát, “buông là hỏng”

Kết luận hội nghị, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đánh giá cao nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, đặc biệt là lực lượng chủ công trong thực thi chống buôn lậu, hàng giả: Biên phòng, Cảnh sát biển, Công an, Thuế, Hải quan.

Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đặc biệt lưu ý vẫn còn xảy ra một số vụ việc nghiêm trọng, gây bức xúc trong Nhân dân như vụ sữa giả, thuốc giả. Ảnh: Đ.X

Tuy nhiên, theo lãnh đạo Chính phủ, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chưa đáp ứng được kỳ vọng, chưa bám sát địa bàn, chưa làm tốt trách nhiệm, nhất là vẫn còn xảy ra một số vụ việc nghiêm trọng, gây bức xúc trong Nhân dân như vụ sữa giả, thuốc giả…

Bày tỏ trăn trở, Phó Thủ tướng lưu ý, tình trạng hàng nhập lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới vẫn còn diễn biến phức tạp; hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ vẫn được bày bán công khai ở nhiều nơi.

“Như vụ sữa chẳng hạn, bao năm nay tồn tại công khai”, Phó Thủ tướng nêu và nhấn mạnh “đây là sơ hở của chúng ta”. 

Nguyên nhân chính của các tồn tại, hạn chế, theo Phó Thủ tướng là do người đứng đầu cấp ủy, chính quyền một số địa phương, đơn vị, lực lượng chức năng chưa quyết liệt trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo. 

Cạnh đó, cơ chế, chính sách còn sơ hở, bất cập tạo kẽ hở cho các đối tượng lợi dụng. Công tác phối hợp, trao đổi, chia sẻ thông tin chưa phát huy được sức mạnh tổng hợp của các lực lượng, nhất là việc trao đổi thông tin, giám sát hàng hóa từ biên giới vào nội địa.

Đề cập một số nhiệm vụ trọng tâm trong thời gian tới, Phó Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành đã hoàn tất quá trình hợp nhất nhanh chóng kiện toàn thành viên Ban Chỉ đạo 389 quốc gia. Các địa phương sau khi sắp xếp xong thì ngay sau đó kiện toàn Ban Chỉ đạo tỉnh, TP.

Theo Phó Thủ tướng, các bộ, ngành phải tăng cường kiểm tra, đôn đốc, giám sát, để phát hiện kịp thời, xử lý các đối tượng có hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

“Không phải hết thanh tra rồi là không có công cụ gì triển khai. Các bộ, ngành phải giữ nội dung công tác kiểm tra, buông là hỏng”, Phó Thủ tướng quán triệt.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu tăng cường áp dụng công nghệ hiện đại, chuyển đổi số vào trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó có thuế điện tử, hoá đơn điện tử.

Ông nhất trí với đề xuất lực lượng công an, biên phòng phối hợp xây dựng Đề án nâng cao năng lực phòng, chống ma tuý. Các bộ, ngành khác tiếp tục kiện toàn, nâng cao năng lực, bao gồm cả trang thiết bị hiện đại, nhằm bảo đảm an toàn cho các lực lượng của mình.