Nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười. Ảnh: Tư liệu

Chia sẻ với báo chí, Trung tướng Nguyễn Quốc Thước, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tư lệnh Quân khu IV, Đại biểu Quốc hội khóa VIII, IX, X cho biết, khi nhận được thông tin nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười qua đời, cá nhân ông rất xúc động.

"Nghe tin anh Đỗ Mười từ trần, tôi rất xúc động, tiếc một người lãnh đạo đã kế tục xuất sắc sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh”, tướng Thước nói và cho hay, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười đã đảm nhiệm nhiều cương vị quan trọng của đất nước. Và ở cương vị, trọng trách nào đều toát lên phẩm chất của người lãnh đạo trung thực, thẳng thắn, dám nhận trách nhiệm với tất cả những điều được, chưa được.

Tướng Nguyễn Quốc Thước kể, khoảng thời gian bắt đầu thời kỳ đổi mới, trong kỳ họp Quốc hội, nguyên Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (nay gọi là Thủ tướng Chính phủ) Đỗ Mười đã dũng cảm nói "tôi làm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng mà nói có Bộ trưởng không nghe".

“Anh Mười nói rất thẳng thắn, tự phê bình, không sợ bất cứ điều gì. Khi đó tôi đã đứng trước Quốc hội phát biểu "thưa anh Mười, tôi làm Tư lệnh quân khu IV, tôi nói mà cấp dưới không nghe, tôi sẽ đình chỉ chức vụ. Nếu tôi không thể làm được, tôi sẽ xin từ chức, chứ như thế không thể làm việc được. Anh nên cách chức Bộ trưởng không nghe đó, nếu không cách chức được thì anh nên từ chức", tướng Thước nhớ lại.

Vị Trung tướng này cho hay, khi cuộc họp kết thúc có người nói phát biểu như thế thì cá nhân ông sẽ gặp nguy, nhưng ông tin “nguy làm sao được". Bởi theo ông Thước, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười là người rất hiểu cấp dưới. Trong các cuộc họp hay tại nghị trường, cấp trên, cấp dưới có thể tranh luận, chất vấn rất thẳng thắn với nhau về một vấn đề, chính sách nào đó của đất nước để tìm ra hướng đi có lợi cho dân, cho nước.

"Tại cuộc họp tổ ở Quốc hội sau đó, anh Đỗ Mười thấy tôi đã đi ra vỗ vai và bảo "Cậu nói vậy được đấy" rồi cười và chẳng có việc gì cả", tướng Thước kể và chia sẻ thêm, ông rất nhớ, mỗi lần họp tổ, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười luôn lắng nghe các ý kiến để có chỉ đạo xử lý kịp thời chứ không đợi "có báo cáo".

Là người làm việc và tiếp xúc nhiều với nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười, ông Nguyễn Ngô Hai (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bắc Thái - sau này tách thành Thái Nguyên và Bắc Kạn) nhận thấy, nguyên Tổng Bí thư là người rất vì công việc, năng nổ, nghiêm khắc và trực tính.

“Có thể nói ông Đỗ Mười là một trong những vị lãnh đạo liêm chính (liêm khiết và chính trực)”, ông Nguyễn Ngô Hai nói. Cũng theo ông, nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười luôn lắng nghe ý kiến của cán bộ cấp dưới, khi trao đổi, tranh luận về một vấn đề nào đó, kể cả cán bộ cấp dưới có ý kiến trái ngược nhưng ông cũng không “để bụng”.

“Khi tôi làm việc với ông Đỗ Mười mà có ý kiến riêng được trình bày, tranh luận thoải mái, có suy nghĩ gì cứ nói hết. Tôi khá nhiều lần được trao đổi, tranh luận cùng ông”, ông Hai cho biết và kể thêm, “có lần cán bộ trong Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bắc Thái nói với tôi, tại sao anh lại tranh luận gay gắt với Tổng Bí thư như thế. Tôi cười bảo, biết tính của ông rồi nên mới vậy”.

“Thời ông Đỗ Mười làm Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng phụ trách mảng công nghiệp, xây dựng, giao thông, bưu điện, còn tôi là Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách mảng đó nên được làm việc với ông nhiều lần. Khi cấp dưới trao đổi, tranh luận nói gay gắt ông coi là chuyện bình thường, không để tâm. Khi lên vị trí công tác cao hơn tính ông vẫn vậy”, ông Hai nói.

Trong ký ức của Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên (nguyên Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng), nguyên Tổng Bí thư Đỗ Mười không bao giờ dùng quyền lực để lấn áp cấp dưới, mà luôn để bàn bạc kỹ lưỡng.

“Có những lúc anh Mười hơi nóng một tí. Nhưng anh em chúng tôi thấy đó là điều bình thường, cần thiết để thúc đẩy công việc”, Trung tướng Đồng Sĩ Nguyên nhận định và cho hay, khi họp bàn, trao đổi, nguyên Tổng Bí thư luôn để cấp dưới phát biểu hết lý lẽ. Điều gì chưa đồng ý sẽ nói lại ngay với tinh thần thẳng thắn.

Thảo Nguyên